Księga z Cerne
Księga z Cerne – rękopiśmienny prywatny modlitewnik anglosaski datowany na początek IX wieku. Obecnie znajduje się w zbiorach biblioteki uniwersyteckiej University of Cambridge (sygnatura Ll. 1. 10)[1].
Księga ma wymiary 231×183 mm; jej obecna oprawa, wykonana z owczej skóry, pochodzi z XVIII wieku[1]. Na podstawie analizy paleograficznej przyjmuje się, że powstała na terenie Mercji[2]. Na podstawie pojawiającego się na karcie 21 akrostychu zawierającego słowa Aedelwald epicopus część badaczy za zleceniodawcę księgi uważa biskupa Etelwalda z Lichfield (818–830), chociaż inni dopatrują się w nim biskupa Lindisfarne o tym samym imieniu (721–740)[2].
Środkową część księgi stanowi wczesnośredniowieczny manuskrypt liczący 98 kart in folio, będący rodzajem prywatnego modlitewnika[1]. Zawiera on sporządzoną w języku staroangielskim zachętę do modlitwy oraz teksty łacińskie: fragmenty z ewangelii poświęcone męce i zmartwychwstaniu Jezusa, 74 hymny i modlitwy (z anglosaskimi glosami), fragmenty psałterza oraz apokryficzną opowieść o zstąpieniu Chrystusa do piekieł[1][2]. Manuskrypt zdobią 4 całostronicowe wielobarwne miniatury z przedstawieniami ewangelistów i ich symboli, a także ozdobne inicjały[1].
Poza wczesnośredniowiecznym modlitewnikiem księga zawiera obecnie także datowane na XIII–XV wiek pergaminowe karty (26 na początku i 27 na końcu księgi), zawierające dokumenty dotyczące opactwa w Cerne Abbas (stąd nazwa księgi). Przypuszczalnie księga jednak nigdy nie znajdowała się w opactwie, a karty te dołączono do niej po reformacji. W 1697 roku manuskrypt stanowił własność Johna Moore’a, biskupa Norwich[2]. Po jego śmierci został w 1715 roku przekazany przez króla Jerzego I Uniwersytetowi w Cambridge[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Paul Binski, Patrick Zutshi: Western Illuminated Manuscripts. A Catalogue of the Collection in Cambridge University Library. Cambridge: Cambridge University Press, 2011, s. 3-4. ISBN 978-0-521-84892-3.
- ↑ a b c d The Wiley Blackwell Encyclopedia of Anglo-Saxon England. edited by Michael Lapidge, John Blair, Simon Keynes & Donald Scragg. Chichester: John Wiley & Sons, 2014. ISBN 978-0-470-65632-7.
Linki zewnętrzne edytuj
- Opis manuskryptu na stronie Cambridge University Library. [dostęp 2016-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-04)]. (ang.).