Kuźnica Czarnkowska
Kuźnica Czarnkowska (niem. Hammer[4]) – wieś w zachodniej Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Czarnków.
| wieś | |
 Kościół pw. św. Franciszka Ksawerego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
994[2] |
| Strefa numeracyjna |
67 |
| Kod pocztowy |
64-700[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PCT |
| SIMC |
0525062 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Czarnków  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego  | |
 52°56′56″N 16°31′01″E/52,948889 16,516944[1]
| |
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1016138 | Kuźnica Czarnkowska-Wybudowanie | część wsi |
| 1016144 | Kuźnica-Majątek | część wsi |
| 1016204 | Piaski | część wsi |
| 1006039 | W Łąkach | część wsi |
Położona we wschodniej części Kotliny Gorzowskiej, nad rzeką Rudnicą.
Pierwsze wzmianki o wsi Kuźnica Czarnkowska (zwana Hamernią) pojawiły się w średniowiecznych dokumentach w 1497r[7].
Miejscowość wchodziła w skład rozległej własności ziemskiej Czarnkowskich w XVI w. wymieniane były również Śmieszkowo, Radosiew i Walkowice. Czarnkowscy pozostali właścicielami Czarnkowa i okolicznych wsi do połowy XVII w. W okresie późniejszym dobra czarnkowskie zostały częściowo podzielone na kilka mniejszych majątków ziemskich, należących do różnych właścicieli. W 1727 r. Czarnków wraz z Kuźnicą Czarnkowską i wsią Radosiew oraz folwarkiem Jędrzejewo został własnością kasztelana krakowskiego Stanisława Poniatowskiego – ojca ostatniego króla Polski. Poniatowski był postacią wielce zasłużoną dla ożywienia gospodarczego doliny Noteci, zwanej wówczas „Polskim Nilem”; w 1748 r. utworzył obok tzw. klucza Biała i Trzcianka, majątek ziemski zwany kluczem Kuźnica.
W końcu 1772 r. podczas I rozbioru Polski wojska pruskie zajęły dolinę Noteci od strony północnej, a w lutym 1773 r. również ziemie leżące na południe od Noteci.
Na przestrzeni XIX w. zmieniali się kolejni właściciele poszczególnych majątków ziemskich. Czarnków oraz majątek Sarbia należały do Swiniarskich, Gębice i Huta do Paliszewskich, Ciszkowo do Romana Dzieduszyckiego, Kuźnica Czarnkowska pozostawała własnością niemiecką i ok. 1846 r. należała do hrabiego Böetze.
Po I wojnie światowej w 1919 r., na mocy postanowień Traktatu Wersalskiego, granica poprowadzona nurtem Noteci podzieliła obecną gminę Czarnków na dwie części. Część południowa znalazła się w granicach niepodległej Polski, natomiast tereny na północ od Noteci (w tym Kuźnica Czarnkowska) pozostały w granicach Niemiec. Po zakończeniu II wojny światowej, na Konferencji jałtańskiej Polsce przyznano część dotychczasowych ziem niemieckich: Ziemie Lubuską, Pomorze Zachodnie, Prusy Wschodnie i Śląsk oraz byłe Wolne Miasto Gdańsk. Kuźnica Czarnkowska znalazła się w granicach Polski.
Po roku 1945 Kuźnica Czarnkowska leżała w granicach powiatu trzcianeckiego, w latach 1945–54 siedziba gminy Kuźnica Czarnkowska. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kuźnica Czarnkowska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.
Od 1999 roku w ramach reformy administracyjnej Kuźnica należy do powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego.
W Kuźnicy znajduje się kościół parafialny pw. św. Franciszka Ksawerego, który wybudowano w 1923 roku[8].
We wsi mieści się zabytkowy zespół pałacowy, obejmujący pałac z 1820 roku, oficynę z 1840 oraz park z 2. połowy XVIII–XIX, XX wieku[9].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 65895
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 637 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Tekst jednolity wraz ze zmianami [online], absta.pl [dostęp 2018-04-20].
- ↑ Parafia pw. św. Franciszka Ksawerego, Kuźnica Czarnkowska. Kuria Biskupia Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. [dostęp 2017-03-20].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.