Kubbat al-Chazna (ar.: قبة الخزنة Kubbat al-Chazna, co znaczy „Kopuła Skarbca”) – wczesnośredniowieczna konstrukcja znajdująca się wewnątrz dziedzińca Meczetu Umajjadów w Damaszku, Syria. Jest to oktagonalna konstrukcja, wzniesiona na ośmiu rzymskich kolumnach i udekorowana mozaikami[1]. Kopuła została zbudowana z rozkazu namiestnika Damaszku, Fadla ibn Saliha, w 789 roku[2], została później pokryta kolorowymi dekoracjami[3]. Jest jednym z najstarszych przykładów arabskiej architektury epoki muzułmańskiej[4].

Kubbat al-Chazna

Pierwotnym przeznaczeniem kopuły było przechowywanie darowizn na rzecz meczetu[5]. Przechowywano tu niegdyś rękopisy greckie, łacińskie, syryjskie, koptyjskie, hebrajskie, aramejskie, oraz gruzińskie[6]. Gdy w roku 1898 Damaszek odwiedził w towarzystwie niemieckich uczonych cesarz Wilhelm II Hohenzollern, w kopule umieszczono – na czas jego wizyty – wiele cennych rękopisów (m.in. rękopisy biblijne Kodeks 0126, 0144, 0145). Niemieccy uczeni sporządzili ich opisy[5]. Część owych rękopisów później zaginęła (m.in. 062, 072[7]).

Przypisy edytuj

  1. Syria. Damascus. Omayyad Mosque. The Dome of the Treasury
  2. Paul M. Cobb: White banners: contention in ʻAbbāsid Syria, 750-880. SUNY Press, 2001, s. 151. ISBN 0-7914-4880-0.
  3. Bethany J. Walker. Commemorating the Sacred Spaces of the Past: The Mamluks and the Umayyad Mosque at Damascus. „Near Eastern Archaeology”. 1. 67, s. 26–39, Mar., 2004. The American Schools of Oriental Research. DOI: 10.2307/4149989. 
  4. M. M. Sharif, The First Three Centuries of Muslim Architecture, A History of Muslim Philosophy, Wiesbaden 1966, t. II, ss. 1075-1109.
  5. a b David S. Margoliouth: Cairo, Jerusalem & Damascus: Three Chief Cities of the Egyptian Sultans. Cosimo, Inc., 2010, s. 400. ISBN 978-1-61640-065-1.
  6. Pasquale Orsini, P. Radiciotti, I frammenti della Qubbat al-khazna di Damasco. A proposito di una scoperta sottovalutata, "Nea Rhome" 5 (2008), ss. 45-74
  7. INTF: Kodeks 072 (GA). [w:] Liste Handschriften [on-line]. Münster Institute. [dostęp 2012-05-16].