Kubek wypływowy

Kubek wypływowy (lepkościomierz) – naczynie służące do pomiaru lepkości cieczy, np. farb ciekłych, lakierów. Kształt, pojemność i średnica otworu w dnie zależy od rodzaju kubka i jest określona przez odpowiednią normę. Pomiaru lepkości dokonuje się przez napełnienie kubka mierzoną cieczą i dopuszczenie do swobodnego wypływu cieczy przez otwór w dnie kubka. Czas zupełnego wypływu cieczy podawany w sekundach jest wprost proporcjonalny do lepkości cieczy. Ponieważ lepkość cieczy maleje ze wzrostem temperatury, to przyjęto do pomiaru stosować jednakowe warunki: temperatura 20 °C, ciśnienie 1013,25 hPa.

Kubek Forda 4 mm

Kubek wypływowy jest szczególnie przydatny podczas przygotowywania farb i lakierów do nakładania natryskowego pistoletem powietrznym, gdzie istotne jest przygotowanie mieszaniny roboczej rozcieńczonej do odpowiedniej lepkości. Kubek również znajduje swe zastosowanie w poligrafii, np. do pomiaru lepkości lakierów dyspersyjnych. W Polsce najbardziej rozpowszechniony jest kubek Forda o średnicy otworu wypływowego 4 mm.

Tabela porównawcza wskazań najczęściej stosowanych kubków:

Nazwa kubka	FRIKMAR	AFNOR	FORD	ZAHN	ERICHSEN	GS
Średnica otworu wypływowego (w mm)	4	4	4	2	3	3
Pojemność kubka (w cm³)	100	100	100	43	100	110
Czas wypływu (w s) dla cieczy o określonej lepkości w tych samych warunkach tempera- tury i ciśnienia (20 °C i 1013,25 hPa)	32	41	36	43	84	294
	24	30	29	32	55	195
	22	27	25	28	52	165
	20	25	23	27	46	146
	19	23	22	25	42	126
	18	22	19	23	40	112
	17	21	18	22	38	105
	16	20	17	21	34	85
	15	18	15	19	31	68

Na podobnej zasadzie działa lejek Marsha.