Kuflik
Kuflik, kalistemon (Callistemon) – rodzaj roślin z rodziny mirtowatych, w niektórych ujęciach taksonomicznych włączany do rodzaju melaleuka Melaleuca. W tradycyjnym ujęciu obejmuje ok. 30 gatunków występujących w Australii. Rosną one w miejscach skalistych i piaszczystych, suchych i wzdłuż strumieni, często też na wybrzeżu. Kwiaty zapylane są głównie przez ptaki, a nasiona uwalniane są z twardych, zdrewniałych torebek zwykle po działaniu ognia[4].
.jpg) Callistemon rigidus | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
kuflik |
| Nazwa systematyczna | |
| Callistemon R. Br. Flinders, Voyage Terra Austr. 2(App. 3): 547. 18 Jul-10 Aug 1814; Gen. Rem. 15. 1814 | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
C. rigidus R. Brown[3] | |
| Zasięg | |
| |
Rośliny te uprawiane są w innych częściach świata jako ozdobne[4].
Morfologia edytuj
- Pokrój
- Krzewy i drzewa do 6 m wysokości, często z korą papierzastą[4]. Wiele gatunków ma „płaczący” pokrój[5].
- Liście
- Zimozielone, skrętoległe, pojedyncze, zwykle niewielkie, lancetowate, często aromatyczne[4].
- Kwiaty
- Skupione na pędach tuż pod tegorocznymi przyrostami (oś kłosopodobnego kwiatostanu kontynuuje wzrost wegetatywny). Kielich u dołu kubeczkowaty lub dzwonkowaty, powstaje ze zrośniętych pięciu działek, o końcach wolnych, równej długości. Płatki korony w liczbie 5, są drobne i zaokrąglone. Pręciki są najbardziej widocznym elementem kwiatu – są liczne, okazałe (znacznie dłuższe od okwiatu) i barwne – zwykle czerwone, rzadziej różowe, białe i zielone. Dolna zalążnia tworzona jest przez trzy lub cztery owocolistki zawierające liczne zalążki, zwieńczona pojedynczą, długą szyjką słupka, podobnej długości jak pręciki[4].
- Owoce
- Drewniejące, twarde torebki, często uwalniające nasiona dopiero pod wpływem działania ognia[4].
Systematyka edytuj
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z plemienia Melaleuceae, podrodziny Myrtoideae, rodziny mirtowatych (Myrtaceae)[6]. Rodzaj w tradycyjnym ujęciu okazał się być rozdzielony na dwie grupy gatunków zagnieżdżonych w obrębie dwóch z trzech kladów rodzaju melaleuka Melaleuca (podobnie zagnieżdżone w tym rodzaju okazały się inne rodzaje z plemienia Melaleuceae). W efekcie gatunki tu zaliczane przeniesione zostały do rodzaju melaleuka[7]. Takie rozwiązanie zostało przyjęte w różnych bazach danych taksonomicznych i przez wielu autorów[8][2][9]. Pogląd nie jest jednak akceptowany powszechnie, wskazywany jest m.in. problem z morfologicznym zdefiniowaniem tak szeroko ujmowanego rodzaju melaleuka[10]. Proponowane jest utrzymanie potwierdzonego jako takson monofiletyczny rodzaju kuflik Callistemon w odniesieniu do grupy gatunków australijskich[10].
- Wykaz gatunków[11]
- Callistemon acuminatus Cheel
- Callistemon brachyandrus Lindl.
- Callistemon chisholmii Cheel
- Callistemon citrinus (Curtis) Skeels – kuflik cytrynowy
- Callistemon coccineus F.Muell.
- Callistemon comboynensis Cheel
- Callistemon flavovirens (Cheel) Cheel
- Callistemon formosus S.T.Blake
- Callistemon forresterae Molyneux
- Callistemon genofluvialis Molyneux
- Callistemon kenmorrisonii Molyneux
- Callistemon lanceolatus (Sm.) Sweet
- Callistemon linearifolius (Link) DC.
- Callistemon linearis (Schrad. & J.C.Wendl.) Colv. ex Sweet
- Callistemon macropunctatus (Dum.Cours.) Court
- Callistemon montanus C.T.White ex S.T.Blake
- Callistemon nyallingensis Molyneux
- Callistemon pachyphyllus Cheel
- Callistemon pallidus (Bonpl.) DC.
- Callistemon pauciflorus R.D.Spencer & Lumley
- Callistemon pearsonii R.D.Spencer & Lumley
- Callistemon phoeniceus Lindl.
- Callistemon pinifolius (J.C.Wendl.) Sweet
- Callistemon pityoides F.Muell.
- Callistemon polandii F.M.Bailey
- Callistemon pungens Lumley & R.D.Spencer
- Callistemon recurvus R.D.Spencer & Lumley
- Callistemon rigidus R.Br.
- Callistemon salignus (Sm.) Colv. ex Sweet – kuflik wierzbowaty
- Callistemon shiressii Blakely
- Callistemon sieberi DC.
- Callistemon speciosus (Sims) Sweet
- Callistemon subulatus Cheel
- Callistemon teretifolius F.Muell.
- Callistemon viminalis (Sol. ex Gaertn.) G.Don
- Callistemon viridiflorus (Sieber ex Sims) Sweet
- Callistemon wimmerensis Marriott & G.W.Carr
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-17] (ang.).
- ↑ Callistemon. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-01-23].
- ↑ a b c d e f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 318. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ Genus Callistemon R. Br.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-01-23].
- ↑ Robert D. Edwards, Lyn A. Craven, Michael D. Crisp, Lyn G. Cook. Melaleuca revisited: cpDNA and morphological data confirm that Melaleuca L. (Myrtaceae) is not monophyletic. „Taxon”. 59, 3, s. 744-754, 2010. DOI: 10.1002/tax.593007.
- ↑ Callistemon R.Br.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-23].
- ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 572, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ a b Frank Udovicic, Roger Spencer. New combinations in Callistemon (Myrtaceae). „Muelleria”. 30, 1, s. 23–25, 2012.
- ↑ Callistemon. The Plant List. [dostęp 2016-09-19]. (ang.).