Kuratsukuri no Tori

japoński rzeźbiarz z okresu Asuka, początek VII w.

Kuratsukuri no Tori (jap. 鞍作止利 lub 鞍作鳥)japoński rzeźbiarz tworzący w okresie Asuka, aktywny na początku VII wieku. Znany jest też jako Tori Busshi (jap. 止利仏師)[a], gdzie busshi jest tytułem oznaczającym „rzeźbiarz posągów Buddy”[1][2][3]. Jest historycznie pierwszym rzeźbiarzem w Japonii, któremu można było przypisać określone dzieła[1].

Kuratsukuri no Tori
鞍作止利 lub 鞍作鳥
Narodowość

japońska

Dziedzina sztuki

rzeźba

Trójca buddyjska w Hōryū-ji

Urodził się w rodzinie imigrantów, przybyłych przypuszczalnie z Chin[1] lub terenu Półwyspu Koreańskiego[3][4]. Jego dziadek, Shiba Tatto, był propagatorem religii buddyjskiej w Japonii, zaś ojciec Kuratsukuri no Tasuna także zajmował się rzeźbą[3]. Nie wiadomo zbyt wiele na temat jego życia[3]. W 605 roku otrzymał od cesarzowej Suiko zlecenie na wykonanie zdobień do świątyni Hōkō-ji oraz wielkiego posągu siedzącego Buddy dla świątyni Asuka-dera, który ukończył w następnym roku[4].

Jego najbardziej znanym dziełem[b] jest jednak wykonana w 623 roku rzeźba trójcy buddyjskiej (tzw. Triada z Shaką)[1], znajdująca się w Złotym Pawilonie (Kondō) w świątyni Hōryū-ji w Narze[2][4]. Rzeźba ta, odlana z brązu i okryta złotem, przetrwała do czasów dzisiejszych w nienaruszonym stanie[2]. Mierząca prawie 1,80 metra wysokości kompozycja przedstawia siedzącego w pozycji medytacyjnej, odzianego w prostą mnisią szatę Buddę Gautamę, po którego bokach stoją na piedestałach w kształcie kwiatu lotosu bodhisattwowie w książęcych strojach[2].

Za zasługi dla cesarza uzyskał tytuł dworski i ziemie.

Uwagi edytuj

  1. „Mistrz od buddów Tori”.
  2. Kuratsukuri no Tori był bezpośrednim wykonawcą lub nadzorcą prac.

Przypisy edytuj

  1. a b c d Jolanta Tubielewicz: Kultura Japonii – słownik. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1996. ISBN 83-02-06378-9. (pol.).
  2. a b c d Wielka Historia Świata. T. 3. Kraków: Oficyna Wydawnicza Fogra, 2005, s. 657-658. ISBN 83-85719-84-9.
  3. a b c d William E. Deal, Brian Ruppert: A Cultural History of Japanese Buddhism. Malden: John Wiley & Sons, 2015, s. 34. ISBN 978-1-4051-6700-0.
  4. a b c Youngsook Pak, Roderick Whitfield: Buddhist Sculpture. London: Laurence King Publishing, 2002, s. 28-29, seria: Handbook of Korean Art. ISBN 1-856693-58-9.