Kwestionariusz osobowości nerwicowej KON-2006

Kwestionariusz osobowości nerwicowej KON-2006 jest narzędziem psychometrycznym służącym do diagnozowania dysfunkcji osobowości mających wpływ na powstawanie zaburzeń nerwicowych. Stosowanie tego kwestionariusza może także ułatwiać opis zaburzeń nerwicowych oraz ich różnicowanie od reakcji na stres (zwłaszcza „ostrych”), a także ocenę zmian następujących w wyniku leczenia.[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11]

Kwestionariusz został opracowany przez Jerzego W. Aleksandrowicza, Katarzynę Klasę, Jerzego A. Sobańskiego i Dorotę Stolarską w Katedrze Psychoterapii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum.[1][2][3]

Zawartość kwestionariusza edytuj

W skład kwestionariusza wchodzą 243 zmienne wymagające jednoznacznej odpowiedzi „Tak” lub „Nie”. Deklaracje te pozwalają na określenie wartości 24 skal opisujących obszary związane z powstawaniem zaburzeń nerwicowych oraz poziomu współczynnika X-KON, który określa globalne nasilenie osobowości nerwicowej.[1][2][3]

Skale edytuj

Nazwy skal KON-2006 mają charakter umowny (roboczy): [1][2][3]

  • Skala 1. Poczucie uzależnienia od otoczenia
  • Skala 2. Astenia
  • Skala 3. Negatywna samoocena
  • Skala 4. Impulsywność
  • Skala 5. Trudności podejmowania decyzji
  • Skala 6. Poczucie wyobcowania
  • Skala 7. Demobilizacja
  • Skala 8. Skłonność do ryzyka
  • Skala 9. Trudności w relacjach emocjonalnych
  • Skala 10. Brak witalności
  • Skala 11. Przekonanie o niezaradności życiowej
  • Skala 12. Poczucie braku wpływu
  • Skala 13. Brak wewnątrzsterowności
  • Skala 14. Wyobraźnia, fantazjowanie
  • Skala 15. Poczucie winy
  • Skala 16. Trudności w relacjach interpersonalnych
  • Skala 17. Zawiść
  • Skala 18. Postawa narcystyczna
  • Skala 19. Poczucie zagrożenia
  • Skala 20. Egzaltacja
  • Skala 21. Irracjonalność
  • Skala 22. Drobiazgowość
  • Skala 23. Rozpamiętywanie
  • Skala 24. Poczucie przeciążenia

Metodologia prac nad stworzeniem kwestionariusza edytuj

Poszukiwania i selekcja zmiennych, z których powstał kwestionariusz, opierały się na procedurach empirycznych. Przeprowadzono analizę użyteczności 779 zmiennych (m.in. pochodzących ze skal różnych testów osobowości i temperamentu, np. 16PF, MMPI, PTS, TTS, IPIP, TCI), oceniając m.in. jasność, jednoznaczność i zrozumiałość sformułowań oraz wprowadzając odpowiednie zmiany, a następnie określono i porównano sposób odpowiadania przez osoby zdrowe i osoby podejmujące leczenie z powodu zaburzeń nerwicowych. Wyselekcjonowano 243 zmienne, najsilniej różnicujące chorych na zaburzenia nerwicowe i osoby zdrowe. W oparciu o nie, po drobnych korektach dokonanych w 2005 roku, powstało narzędzie nazwane Kwestionariuszem osobowości nerwicowej. Wyodrębnienie 24 skal kwestionariusza przeprowadzono w oparciu o wyniki analiz skupień zmiennych w populacjach pacjentów podejmujących leczenie z powodu zaburzeń nerwicowych i w grupach kontrolnych. [1][2][3]

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Aleksandrowicz JW, Klasa K, Sobański JA. Stolarska D. Kwestionariusz osobowości nerwicowej KON-2006. Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, Kraków, 2006. ISBN 83-86826-56-8
  2. a b c d e Aleksandrowicz JW, Klasa K, Sobański JA, Stolarska D. Kwestionariusz osobowości nerwicowej. KON-2006. Psychiatria Polska. 2007; 41(6): 759-78
  3. a b c d e Aleksandrowicz JW, Klasa K, Sobański JA, Stolarska D. KON-2006 Neurotic Personality Questionnaire. Archives of Psychiatry and Psychotherapy, 2009; 1 : 21–29
  4. Sobański JA, Cyranka K, Rodziński P, Klasa K, Rutkowski K i wsp. Czy cechy osobowości i nasilenie objawów nerwicowych wiążą się ze sprawozdawaniem myśli samobójczych u pacjentów dziennego oddziału leczenia zaburzeń nerwicowych? Psychiatr. Pol. 2014 epub ahead of print (31.12.2014) doi: 10.12740/psychiatriapolska.pl/online-first/5
  5. Białas A. Psychotherapy effectiveness and the possibility of personality traits changes depending on the patients’ age. Archives of Psychiatry and Psychotherapy, 2009; 1 : 11–19
  6. Białas A. Wiek pacjentów a skuteczność psychoterapii i możliwość zmiany cech osobowości. Psychoterapia, 2008; 144(1): 27–42
  7. Aleksandrowicz JW, Sobański JA. Skuteczność psychoterapii poznawczej i psychodynamicznej. Biblioteka Psychiatrii Polskiej. Kraków: Komitet Redakcyjno-Wydawniczy PTP; 2004. ISBN 83-86826-95-9
  8. Aleksandrowicz JW, Hamuda G. Kwestionariusze objawowe w diagnozie i badaniach epidemiologicznych zaburzeń nerwicowych. Psychiatr. Pol. 1994; 28, 6; 667–676
  9. Klimowicz A. Poszukiwanie specyficznych powiązań zmian osobowości ze zmianami nasilenia objawów w zaburzeniach somatyzacyjnych i lękowych – badanie porównawcze. Psychiatr. Pol. 2003; 37, 2: 247–258
  10. Aleksandrowicz JW, Bierzyński K, Martyniak M. Zastosowanie testu 16PF R. B. Cattella w ocenie leczenia nerwic. Psychoter. 1985; 13: 47–60
  11. Sobański JA, Klasa K, Cyranka K, Mielimąka M, Dembińska E i wsp. Skuteczność intensywnej psychoterapii w oddziale dziennym oceniana za pomocą Kwestionariusza Osobowości Nerwicowej KON-2006. Psychiatr. Pol, Psychiatria Polska 2014; epub ahead of print (31.12.2014) doi: 10.12740/psychiatriapolska.pl/online-first/6