Wikipedia

Labirynt duchów

Labirynt duchów (hiszp. El laberinto de los espíritus) – czwarta i zarazem ostatnia część, zamykająca cykl Cmentarz zapomnianych książek autorstwa hiszpańskiego pisarza Carlosa Ruiza Zafóna. Autor jest uznawany za drugiego po Cervantesie najlepiej sprzedającego się pisarza w Hiszpanii[1]. Książka została wydana w 2016 roku. Swoją polską premierę miała 11 października 2017 roku. Została przełożona na język polski przez Katarzynę Okrasko i Carlosa Marrodán Cassasa. Oprócz Labiryntu duchów, tetralogię Cmentarza zapomnianych książek tworzą Cień wiatru (hiszp. La sombra del viento), Gra anioła (hiszp. El juego del ángel) i Więzień nieba (hiszp. El prisionero del cielo). Autor podkreślał, że książki nie tworzą ułożonej chronologicznie historii[2]. Przeciwnie, wątki zarówno znanych nam z innych części, jak i nowych bohaterów przeplatają się ze sobą. Podobnie jest z miejscami, w których dzieje się akcja. Wątki są osadzone we frankistowskiej rzeczywistości Barcelony lat 50, jak i w Madrycie, więzieniu Montjuïc, księgarni Sempere i Synowie i wielu innych miejscach. Można je czytać w dowolnej kolejności, traktując każdą jako niezależną historię.

Opis fabuły edytuj

W Labiryncie duchów do Barcelony zostaje ściągnięta Alicja Gris, 29-letnia, wybitna agentka madryckiej policji, z misją odnalezienia zaginionego ministra kultury Mauricio Vallsa. Do sprawy przydzielony zostaje jej jako partner kapitan Vargas z barcelońskiej policji. Szybko dowiadujemy się, że tuż przed zniknięciem Valls otrzymał listy z groźbami, których autor nawiązywał do czasów gdy minister sprawował funkcję dyrektora cieszącego się złą sławą więzienia Montjuïc. Alicja i kapitan Vargas na rozwiązanie śledztwa mają zaledwie kilka dni. Podczas dochodzenia na jaw wychodzi mroczna strona przeszłości bohaterów i tajemnice więzienia Montjuïc, przez co detektywi staną w obliczu śmiertelnego niebezpieczeństwa.

Dla agentki Gris przyjazd do Barcelony powoduje konfrontacje z demonami przeszłości, z którymi Alicja będzie musiała poradzić sobie w trakcie rozwiązywania zagadki zaginięcia Vallsa. Z pozoru zimna i pozbawiona emocji, intryguje nowych współpracowników swoją urodą i ponadprzeciętnym intelektem. W trakcie poszukiwań Vallsa Alicja trafia do księgarni Sempre i Synowie, dobrze znanej czytelnikom pozostałych części. W tym tomie Danielowi Sempere i Fermínowi Romero de Torres przypada rola drugoplanowa, jednak nadal biorą oni aktywny udział w akcji powieści.

Labirynt duchów to opowieść, w której Carlos Ruiz Zafón przeprowadza czytelnika przez sieć intryg i dotychczas niewyjaśnionych tajemnic, doprowadzając go do wyjścia z labiryntu. Wątki z poprzednich tomów przeplatają się ze sobą. Wraz z rozwiązywaniem zagadki zaginięcia ministra Vallsa wiele tajemnic pozostałych bohaterów zostaje rozwikłanych. Czytelnik dowiaduje się więcej o przeszłości Fermina, tajemniczym pisarzu Caraxie, jak i poznaje prawdę o śmierci matki Daniela. Elementy niezwykle złożonej układanki, którą czytelnik do tej pory próbował ułożyć, zaczynają tworzyć spójną całość.

Atmosfera Barcelony edytuj

Akcja cyklu Cmentarza Zapomnianych Książek ma miejsce w XX-wiecznej Hiszpanii, w okresie frankistowskiej dyktatury. Jak w każdej pozostałej części cyklu, w tej również akcja powieści jest osadzona przede wszystkim w Barcelonie, w latach pięćdziesiątych. W tej części została ona ukazana nad wyraz mrocznie. Na ulicach panuje ponury klimat, nad miastem unosi się wiele cierpienia z czasów wojny. Nastrój jest ciężki i tajemniczy. Barcelona zamienia się w miasto cieni, które prześladują bohaterów, sprawiają, że na każdym kroku czują się obserwowani.

Barcelona jest jedną z bohaterek powieści Carlosa Ruiza Zafóna. W cyklu Cmentarza Zapomnianych Książek wykreował jej prawdziwie magiczny, a jednocześnie groźny charakter. Autor tworzy opisy konkretnych miejsc, ulic, podaje nazwy kawiarni i sklepów. Jednocześnie opisuje mroczne zakątki miasta, więzienie Montjuic, opuszczone kamienice i domy skrywające tajemnice poprzednich części tetralogii[3]. Tak jak i pozostałe części, Labirynt duchów zostaje wzbogacony o strony z czarno-białymi fotografiami Barcelony i Madrytu.

Recepcja Labiryntu duchów edytuj

Zamknięcie cyklu Zafona Labiryntem duchów zostało bardzo pozytywnie przyjęte w środowisku czytelniczym[4]. Została nazwana jedną z najbardziej znaczących książek pierwszej połowy XXI wieku[5]. Zakończenie okazało się satysfakcjonujące, ponieważ zamyka wszystkie wątki tej, jak i poprzednich części. W Hiszpanii i Ameryce Łacińskiej została sprzedana w nakładzie ponad 700 000 egzemplarzy[6]. Zdaniem krytyków, ten tom ma niemal kinematograficzną fabułę, która powinna dać czytelnikowi więcej zabawy z perspektywy krytyki kulturowej, niż stricte literackiej[7].

Dodatkowo, fabuła różni się od poprzednich książek, bo nie prezentuje wątków relatywnie liniowo. Każdy z wątków poprzednich tomów powraca w tej części by doprowadzić czytelnika do rozwiązania nawarstwiających się zagadek rodziny Sempere i pozostałych bohaterów Cmentarza zapomnianych książek[4].

Przez czytelników została nazwana najmroczniejszą częścią Cmentarza zapomnianych książek[8]. Umiejętnie łączy w sobie wiele wątków. Chociaż głównym tematem jest zaginięcie ministra Vallsa, porusza obok wątek złożonych relacji międzyludzkich, czy równie złożony i typowy dla Zafóna, wątek zakazanej literatury[9]. Książka została obwołana świetnym przykładem tzw. literatury środka[4]. Umiejętne balansowanie Carlosa Ruiza Zafona między różnymi gatunkami zostało również docenione w recenzjach czytelniczych. Autor przeplata klimat kryminału, obrazy śmierci i tortur z pięknem poruszającej powieści obyczajowej[10]. Posługuje się wyszukanym językiem i historycznym tłem, a także rozbudowanymi opisami oraz licznymi odwołaniami literackimi[3].

W Labiryncie duchów pojawiają się typowe dla autora sztuczki, m.in. sceny z lalkami, motyw literatury jako odbicia życia ludzkiego i wpływu słowa pisanego na rzeczywistość[11]. Książkę można określić jako powieść szkatułkową, ponieważ skrywa w sobie wiele mniejszych opowiastek, które autor umiejętnie ze sobą splata[12]. Według krytyków ta ostatnia część tetralogii wyjątkowo zasługuje na ekranizację, dzięki swoim rozbudowanym opisom sytuacji, umiejętnym przekazaniu przez słowo pisane klimatu każdej sceny[4]. W niektórych rozdziałach czytelnik porusza się niczym kamera za bohaterami powieści, czując sensacje podobne do tych które doświadczamy w sali kinowej.

Bibliografia edytuj

Carlos Ruiz Zafón: Labirynt duchów. Wydawnictwo MUZA S.A., 2017.

Przypisy edytuj

  1. ↑ El País, Carlos Ruiz Zafón publicará el desenlace de la saga de ‘El cementerio de los libros olvidados’, „El País”, Madrid, 29 sierpnia 2016, ISSN 1134-6582 [dostęp 2021-01-14] (hiszp.).
  2. ↑ Carlos Ruiz Zafón [online], Planeta de Libros [dostęp 2021-01-14] (hiszp.).
  3. ↑ a b José María Pozuelo Yvancos, A Ruiz Zafón le sobran páginas [online], ABC, 6 stycznia 2017 [dostęp 2021-10-30] (hiszp.).
  4. ↑ a b c d W tej książce drzemie magia, choć nie ma w niej ani słowa o czarach. Recenzujemy Labirynt Duchów [online], rozrywka.blog – Cyfrowy styl życia, 6 listopada 2017 [dostęp 2021-01-13] (pol.).
  5. ↑ Labirynt duchów – recenzja książki [online], naEKRANIE.pl [dostęp 2021-01-13] (pol.).
  6. ↑ Mercè Pérez Pons, Última visita con Carlos Ruíz Zafón al cementerio de los libros olvidados, „El País”, Madrid, 18 listopada 2016, ISSN 1134-6582 [dostęp 2021-01-13] (hiszp.).
  7. ↑ Nadal Suau, El laberinto de los espíritus [online], El Cultural, 16 grudnia 2016 [dostęp 2021-01-13] (hiszp.).
  8. ↑ El laberinto de los espíritus: crítica literaria [online], Incognitosis, 25 maja 2017 [dostęp 2021-01-14] (hiszp.).
  9. ↑ Ilona Gołębiewska, Recenzja: „Labirynt duchów” Carlos Ruiz Zafon [online], ILONA GOŁĘBIEWSKA – oficjalna strona autorska, 27 października 2017 [dostęp 2021-01-13] (pol.).
  10. ↑ Publicado por Juan Luis Sánchez, Crítica de „El laberinto de los espíritus”, de Carlos Ruiz Zafón [online] [dostęp 2021-01-13] (hiszp.).
  11. ↑ Carlos Ruiz Zafon „Labirynt duchów” – recenzja przedpremierowa [online], Blurppp – blog nie tylko o winie., 10 października 2017 [dostęp 2021-01-13] (pol.).
  12. ↑ El laberinto de los espíritus (El cementerio de los libros olvidados, #4) [online], www.goodreads.com [dostęp 2021-01-13].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Labirynt_duchów&oldid=72030441”