Wikipedia

Lakisz

starożytne miasto kananejskie

Lakisz lub Lachisz (współczesne Tell ed-Duweir lub Tel Lachisz) – starożytne miasto kananejskie, leżące na równinie Szefela w południowo-zachodnim Izraelu, 40 km. od Jerozolimy. Wzmiankowane w korespondencji amarneńskiej (jako Lakiša) i Biblii (Księga Jozuego). Zdobyte przez Izraelitów pod wodzą Jozuego było jednym z miast plemienia Judy. Obecnie na terenie ruin istnieje izraelski Park Narodowy.

Lakisz
Państwo

 Izrael

Wysokość

252 m n.p.m.

Położenie na mapie Izraela
Mapa konturowa Izraela, w centrum znajduje się punkt z opisem „Lakisz”
Ziemia31°33′42″N 34°50′34″E/31,561667 34,842778
Multimedia w Wikimedia Commons
Lakisz – główna brama

Historia edytuj

Miasto zamieszkane było już na przełomie wczesnej i środkowej epoki brązu (przełom III i II tysiąclecia p.n.e.), na co wskazuje znaleziona ceramika[1]. Korespondencja z Amarny podaje nazwiska dwóch władców miasta sprzed podboju Kanaanu przez Izraelitów: Zimredda oraz Šiptibalu. W listach tych władcy Lakisz (wraz z książętami innych miast kananejskich) zwracają się do faraona z prośbą o wsparcie w walce z bandami Habiru[2]. W połowie XIII w. p.n.e. miasto zostało zrujnowane, co przypisywane jest agresji Ludów Morza[3].

Według Biblii miasto zostało zdobyte przez Jozuego (Joz 10,31-32). W X w. p.n.e. dostrzega się w Lakisz wpływy kultury izraelskiej[4]. Miasto miało być przebudowane za czasów syna Salomona, Roboama, który z tego miasta uczynił twierdzę w celu obrony przed najazdami Filistynów i Egipcjan (2 Krn 10,5-12). Po Jerozolimie było najważniejszym miastem królestwa Judy, jednak znacząco ustępowało stolicy, która zdecydowanie wyróżniała się wśród ośrodków miejskich Judy. Powierzchnia Lakisz wynosiła 20 akrów, podczas gdy Jerozolimy – 120 akrów[5]. Oblężone i zdobyte w 701 r. p.n.e. podczas trzeciej kampanii wojennej asyryjskiego króla Sennacheryba, co zostało przedstawione na serii reliefów z Pałacu Południowo-zachodniego w Niniwie oraz opisane w rocznikach Sennacheryba. W okresie podbojów Nabuchodonozora II (dwa oblężenia Jerozolimy 597-587 p.n.e.), miasto to zostało zdobyte i spalone przez Babilończyków w 586 r. p.n.e.

Archeologia edytuj

 
Fragment jednego z Listów z Lakisz.

Znaleziska archeologiczne w Lakisz dostarczają informacji dotyczących budownictwa z różnych epok. W I połowie II tysiąclecia p.n.e. miasto otoczone było stokiem bojowym[6] oraz znajdował się w nim pałac składający się z centralnego dziedzińca otoczonego pomieszczeniami[7]. Strefa pałacowa oddzielona była od reszty miasta. W II połowie II tysiąclecia p.n.e. miasto otoczono murami obronnymi[8]. Z tego samego okresu pochodzą najstarsze znalezione w mieście pozostałości świątyń, z których trzy, zbudowane kolejno w tym samym miejscu, znajdowały się poza murami miasta[9], natomiast czwarta w centralnej części tellu[10]. Izraelici wznieśli w Lakisz, w różnych okresach, silne umocnienia[11]. Znaleziono również pozostałości perskiej rezydencji z przełomu V i IV w. p.n.e.[12]

Poza budynkami w Lakisz odnaleziono także inne świadectwa kultury materialnej, izraelskiej i przedizraelskiej. Przykładem mogą być tu Listy z Lakisz pisane przez niejakiego Hoszajahu do jego dowódcy[13]. Składają się one z 22 ostrakonów[14].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Gądecki, s. 180.
  2. ↑ Gądecki, s. 236.
  3. ↑ Gądecki, s. 239.
  4. ↑ Gądecki, s. 291.
  5. ↑ Gądecki, s. 317.
  6. ↑ Gądecki, s. 195.
  7. ↑ Gądecki, s. 196.
  8. ↑ Gądecki, s. 212.
  9. ↑ Gądecki, s. 222.
  10. ↑ Gądecki, s. 225.
  11. ↑ Gądecki, ss. 341-343.
  12. ↑ Gądecki, s. 360.
  13. ↑ Gądecki, ss. 336-338.
  14. ↑ Gądecki, s. 343.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lakisz&oldid=72365381”