Laportea[4] (Laportea) – rodzaj roślin zielnych i półkrzewów z rodziny pokrzywowatych (Urticaceae). Należy do niego 28[5]–33[6] gatunki występujących na wszystkich kontynentach w strefie międzyzwrotnikowej oraz w strefie umiarkowanej sięgając do południowych krańców Afryki, północnych Chin i Kanady[6]. Niektóre gatunki dostarczają włókien do wyrobu sznurów. Pędy chronione są włoskami parzącymi[5].

Laportea
Ilustracja
Laportea canadensis
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

pokrzywowate

Rodzaj

laportea

Nazwa systematyczna
Laportea Gaudichaud-Beaupré
in Freycinet, Voyage Monde Bot. 498. Mar 1830[3]
Typ nomenklatoryczny

L. canadensis (L.) Weddell[3]

Synonimy
  • Oblixilis Rafinesque
  • Urticastrum Heister ex Fabricius[3]
Laportea peduncularis

Morfologia edytuj

Liście
Skrętoległe i ogonkowe, z opadającymi przylistkami. Blaszka liściowa z pierzastą nerwacją lub z trzema głównymi żyłkami, na brzegu zwykle wyraźnie piłkowana lub ząbkowana, rzadko całobrzega[5].
Kwiaty
Małe, jednopłciowe, zebrane w kwiatostany wyrastające w kątach liści. Kwiaty zebrane zwykle w kulistych pęczkach w luźnych wiechach, gronach lub kłosach. Kwiaty męskie z okwiatem 4–5 listkowym, 4–5 pręcikami i szczątkową zalążnią. Kwiaty żeńskie z 4 nierównymi listkami okwiatu, bez śladu pręcików. Zalążnia owalna z nitkowatą szyjką słupka zakończoną podłużnym znamieniem[5].
Owoce
Niełupka owalna lub półkulista, zwykle ścieśniona[5].

Cechą charakterystyczną rodzaju jest występowanie na całych roślinach lub na niektórych organach włosków parzących – wydzielają one substancje powodujące podrażnienie skóry i dermatozę.

Systematyka edytuj

Pozycja systematyczna według APweb (2001...)

Rodzaj należący do rodziny pokrzywowatych (Urticaceae Juss.), która wraz z siostrzaną rodziną morwowatych należy do kladu różowych w obrębie okrytonasiennych[2].

Wykaz gatunków[6]

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-02-25] (ang.).
  3. a b c ING Book Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-02-25]. (ang.).
  4. Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 105.
  5. a b c d e Chen Jiarui, Ib Friis, C. Melanie Wilmot-Dear: Laportea. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-02-25]. (ang.).
  6. a b c Laportea Gaudich.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-12-01].