Lasówka granatowa

Lasówka granatowa
	Setophaga caerulescens
	(J. F. Gmelin, 1789)
	; Samiec
	; Samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	lasówki
Rodzaj	Setophaga
Gatunek	lasówka granatowa
Synonimy
	Motacilla caerulescens J. F. Gmelin, 1789; Dendroica caerulescens (J. F. Gmelin, 1789);
	Motacilla caerulescens J. F. Gmelin, 1789; Dendroica caerulescens (J. F. Gmelin, 1789);
Podgatunki
	S. c. caerulescens (J. F. Gmelin, 1789); S. c. cairnsi (Coues, 1897);
	S. c. caerulescens (J. F. Gmelin, 1789); S. c. cairnsi (Coues, 1897);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; w sezonie lęgowym zimowiska
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lasówka granatowa^[4] (Setophaga caerulescens) – gatunek małego ptaka z rodziny lasówek (Parulidae), zamieszkujący Amerykę Północną. Nie jest zagrożony.

Systematyka edytuj

Wyróżniono dwa podgatunki S. caerulescens^[5]^[2]:

S. caerulescens caerulescens – południowa i południowo-wschodnia Kanada, północno-wschodnie USA
S. caerulescens cairnsi – wschodnio-środkowe USA.

Morfologia edytuj

Długość ciała 12–14 cm. Masa ciała 9–10 g.

Samiec – wierzch ciała niebieskoszary; maska, gardło, górna części piersi oraz boki czarne; dolna część piersi i brzuch białe. Skrzydła i ogon ciemne; na skrzydłach widoczne białe lusterko; skrajne sterówki białe. Samica – wierzch oliwkowoszary, niebieski nalot na ciemieniu i pokrywach nadogonowych, spód oliwkowożółty. Brew i lusterko białe. Młode ptaki są podobne do dorosłych.

Zasięg, środowisko edytuj

Niższe piętro w liściastych oraz mieszanych zadrzewieniach środkowo-wschodniej części Ameryki Północnej, na południu w górach. Zimuje na wyspach Karaibów, na wybrzeżu półwyspu Jukatan, w Ameryce Centralnej i na południu Florydy^[6].

Zachowanie edytuj

Może wyprowadzić od jednego do trzech lęgów w sezonie^[7], zwykle dwa (odnotowany rekord to 5 lęgów)^[6]. Budową gniazda zajmuje się samica^[6]^[7], samiec może pomagać zbierać materiał budulcowy^[6]. Jest ono umieszczone w gęstym podszycie w rozwidleniu gałęzi krzewu lub młodego drzewka, na wysokości około 0,9–1,5 m nad ziemią^[7]. Gniazdo ma kształt czarki i zbudowane jest z kawałków kory połączonych pajęczynami i śliną; w środku wyścielone jest miękkimi materiałami takimi jak mech, sierść zwierzęca, igiełki sosen czy korzonki^[6]^[7]. W zniesieniu 2–5 jaj, najczęściej 4. Inkubacja trwa 12–13 dni, a zajmuje się nią wyłącznie samica. Karmieniem piskląt zajmuje się także samica, samiec może jej dostarczać pożywienie. Młode są w pełni opierzone po 8–10 dniach od wyklucia^[6]^[7]. Po opuszczeniu gniazda pozostają w jego pobliżu przez 2–3 tygodnie, w tym czasie są nadal karmione i chronione przez rodziców^[6].

Żywi się owadami i ich larwami, oraz pająkami. Zbiera je z gałązek i liści, często od spodniej strony^[7]. Na zimowiskach podstawę pożywienia nadal stanowią owady, ale ptak uzupełnia dietę owocami, w tym jagodami, oraz nektarem kwiatów i wydzieliną czerwców^[6].

Status edytuj

IUCN uznaje lasówkę granatową za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2020). Organizacja Partners in Flight szacuje liczebność populacji na 2,4 miliona dorosłych osobników^[7]. Trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy^[3]^[7].

Przypisy edytuj

↑ Setophaga caerulescens, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Black-throated Blue Warbler (Dendroica caerulescens). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2013-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)]. (ang.).
↑ ^a ^b Setophaga caerulescens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Parulidae Wetmore, Friedmann, Lincoln, Miller,AH, Peters,JL, van Rossem, Van Tyne & Zimmer,JT, 1947 (1831) - lasówki - New World wood warblers (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-21].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World warblers, mitrospingid tanagers. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-21]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Dewey, T.: Dendroica caerulescens. [w:] Animal Diversity Web [on-line]. 2009. [dostęp 2021-01-21]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Black-throated Blue Warbler Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-21]. (ang.).

Bibliografia edytuj

Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Setophaga caerulescens, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] Black-throated Blue Warbler (Dendroica caerulescens). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2013-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)]. (ang.).

[iucn-3] Setophaga caerulescens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Parulidae Wetmore, Friedmann, Lincoln, Miller,AH, Peters,JL, van Rossem, Van Tyne & Zimmer,JT, 1947 (1831) - lasówki - New World wood warblers (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-21].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World warblers, mitrospingid tanagers. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-21]. (ang.).

[adw-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Dewey, T.: Dendroica caerulescens. [w:] Animal Diversity Web [on-line]. 2009. [dostęp 2021-01-21]. (ang.).

[aablh-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Black-throated Blue Warbler Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-21]. (ang.).

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]