Lasówka wirginijska
Lasówka wirginijska[3] (Leiothlypis virginiae) – gatunek małego ptaka z rodziny lasówek (Parulidae). Gniazduje endemicznie w USA, jednak zimuje w Meksyku. Nie jest zagrożony wyginięciem.
| Leiothlypis virginiae[1] | |
| (S. F. Baird, 1860) | |
 Dorosła samica, złapana w 2003 na Wyspach Farallońskich | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
lasówka wirginijska |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
 w sezonie lęgowym zimowiska | |
Taksonomia edytuj
Po raz pierwszy gatunek opisał S. F. Baird w 1860. Nowemu gatunkowi nadał nazwę Helminthophaga virginiae. Holotyp pochodził z hrabstwa Taos w stanie Nowy Meksyk[4]. Obecna nazwa akceptowana przez Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (2020) to Leiothlypis virginiae[5]. Niektórzy autorzy umieszczają gatunek w rodzaju Vermivora[6][4], jednakże bardziej właściwym miejscem dla lasówki wirginijskiej jest rodzaj Leiothlypis. Wszystkie 6 gatunków z tego rodzaju tworzy klad, zaś lasówka wirginijska tworzy z rudogłową (L. ruficapilla) nadgatunek; według niektórych ujęć do owego nadgatunku należy również lasówka duża (L. crissalis)[4]. Lasówka wirginijska jest gatunkiem monotypowym[5][4].
Nazwa virginiae nie odnosi się do stanu Wirginia, a do Mary Virginii Anderson – żony Williama Wallace’a Andersona, chirurga w Armii Stanów Skonfederowanych. Odłowił on holotyp i przesłał do Bairda[7].
Morfologia edytuj
Długość ciała wynosi blisko 12 cm, masa ciała 6–10,5 g[4]. W upierzeniu nie występuje znaczny dymorfizm płciowy. Głowa szara, widoczna biała obrączka oczna. Czerwonawa plama na wierzchu głowy zwykle nie jest widoczna. Wierzch głowy i reszty ciała szary. Na kuprze znajduje się oliwkowożółta plama. Gardło i spód ciała od białego po jasnoszary. Zazwyczaj można dostrzec nieco płowego na bokach. Żółtawy obszar na piersi u samców ma bardziej intensywny odcień. Pokrywy podogonowe żółte. Nogi szarawe. Dziób smukły, ostro zakończony, czarniawy, a na żuchwie jaśniejszy. Młode osobniki wyróżniają się płowym odcieniem na gardle, piersi i po bokach, do tego nie mają żółtego na piersi[8].
Zasięg występowania edytuj
Lasówka wirginijska jest gatunkiem wędrownym. Gniazduje w południowo-zachodnich Stanach Zjednoczonych, od południowego Idaho i Wyoming na południe[4] przez Kalifornię, Nevadę, Utah[9], po Arizonę, Nowy Meksyk i południowo-wschodni Teksas. Migruje do zachodniego i południowego Meksyku (od północnego stanu Jalisco i Guanajuato, niekiedy Nayarit, na południe po południowy stan Oaxaca)[4]. Z obserwacji wynika, że może zimować również w Belize i Gwatemali[9].
Ekologia i zachowanie edytuj
Środowiskiem życia gatunku są w większości lasy sosnowo-jałowcowe i zarośla nad brzegami rzek czy strumieni[7]. Oprócz tego można w porze lęgów je napotkać w porośniętych dębami wąwozach, na zakrzewionych stokach i w zaroślach typu chaparral. W niektórych obszarach wolą zasiedlić zadrzewienia mahoniowców i dębów Quercus gambelii. Podczas zimowania zamieszkują suche zakrzewienia, a w trakcie wędrówek nadbrzeżne lasy[10]. Lasówki wirginijskie są w obyczajach podobne do lasówek rudogłowych. Również mają zwyczaj potrząsania ogonem w górę i w dół, jednak przedstawiciele L. virginiae zdają się to czynić energiczniej. Do tego pieśń u obydwu gatunków jest podobna, jednak pieśń lasówek wirginijskich różni się niższą tonacją[7]. Reprezentanci gatunku odzywają się ostrym, metalicznym, dzwoniącym dźwiękiem. Pieśń ma luźny charakter, pozbawiona jest niuansów, a ptak utrzymuje niemal jednolitą tonację; na końcu pieśń przyśpiesza[8].
_(1).jpg)
Pożywieniem lasówek wirginijskich są owady i ich larwy zbieranie z gałęzi i listowia[9], jednak potrafi również łapać owady w locie, zdarzają się obserwacje ptaków żerujących na ziemi. Nie ma dokładnych danych dotyczących preferowanego pożywienia[10].
Lęgi edytuj
Ptaki przybywają na tereny lęgowe w kwietniu i wczesnym majem. Samce zaczynają wówczas śpiewać z wyeksponowanego miejsca – martwego konaru. Utworzone pary rozpoczynają lęgi na początku czerwca. Gniazdo znajduje się na ziemi, ukryte w ściółce, pod kępą traw lub liśćmi w zakrzewieniu. Prawdopodobnie buduje je samica. Ma ono formę niechlujnego kubeczka z trawy, kory, korzeni i mchu, zaś wyściółkę stanowi sierść i mchy. W zniesieniu 3–5 jaj, przeważnie 4[10]. Inkubacja trwa 11–14 dni[11]. Przypuszczalnie wysiaduje samica, losy młodych po wykluciu nie są dobrze znane, wiadomo, że ich karmieniem zajmują się oboje rodzice[10].
W kulturze człowieka edytuj
W wydanej w 1922 roku książce The American oologists' exchange price list of North American birds' eggs znajduje się lista północnoamerykańskich gatunków ptaków, których jajami mogli wymieniać się pasjonaci. Cena za jajo lasówki wirginijskiej wynosiła wówczas 4$[12].
Status edytuj
IUCN uznaje lasówkę wirginijską za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2020). Organizacja Partners in Flight szacuje liczebność populacji na 950 tysięcy dorosłych osobników[11]. BirdLife International podaje, że przez ostatnie 40 lat (w odniesieniu do 2007) populację dotykał niewielki spadek liczebności[6]. Według Partners in Flight, spadek liczebności w latach 1970–2014 wyniósł 46%[11].
Przypisy edytuj
- ↑ Leiothlypis virginiae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Leiothlypis virginiae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Parulidae Wetmore, Friedmann, Lincoln, Miller,AH, Peters,JL, van Rossem, Van Tyne & Zimmer,JT, 1947 (1831) - lasówki - New World wood warblers (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-23].
- ↑ a b c d e f g Curson, J.: Virginia's Warbler (Vermivora virginiae). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (26 stycznia 2016)].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World warblers, mitrospingid tanagers. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-23]. (ang.).
- ↑ a b Virginia's Warbler Vermivora virginiae. BirdLife International. [dostęp 2016-01-26].
- ↑ a b c Ted Beedy & Ed Pandolfino: Birds of the Sierra Nevada: Their Natural History, Status, and Distribution. University of California Press, 2013, s. 291. ISBN 978-0-520-95447-2.
- ↑ a b Soberanes-González, C., C. Rodríguez-Flores & M.C. Arizmendi: Virginia's Warbler (Oreothlypis virginiae). [w:] Neotropical Birds Online [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, 2010. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-03)].
- ↑ a b c Kimball L. Garrett & Kathy C. Molina: VIRGINIA’S WARBLER. U.S. Bureau of Land Management in California, 14 czerwca 2011. [dostęp 2017-07-20].
- ↑ a b c d Kenn Kaufman: Virginia's Warbler. Audobon. Guide to North American Birds. Adapted from Lives of North American Birds. [dostęp 2021-01-23].
- ↑ a b c Virginia's Warbler Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-23]. (ang.).
- ↑ Bales, B. R.: The American oologists' exchange price list of North American birds' eggs. 1922. s. 79.
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).