Laseczka tężca (łac. Clostridium tetani) – bakteria Gram-dodatnia tworząca przetrwalniki (endospory) umieszczone na końcu komórki, w obrazie mikroskopowym przypominające "pałeczki dobosza". Należy do bezwzględnych beztlenowców (żyją i rozwijają się jedynie w środowisku pozbawionym tlenu atmosferycznego).

Laseczka tężca
Ilustracja
Laseczka tężca (Clostridum tetani) w barwieniu metodą Moellego
Systematyka
Domena

bakterie

Typ

Firmicutes

Klasa

Clostridia

Rząd

Clostridiales

Rodzina

Clostridiaceae

Rodzaj

Clostridium

Gatunek

Clostridium tetani

Nazwa systematyczna
Clostridium tetani

Czynniki chorobotwórcze edytuj

W miejscu zakażenia C. tetani wydziela tetanospazminę – silną neurotoksynę, która powoduje nagromadzenie się acetylocholiny w płytkach nerwowo-mięśniowych powodując porażenie spastyczne.

Patogeneza edytuj

Zakażenie następuje podczas urazów penetrujących skażonych glebą, warunkujących rozwój beztlenowy – drobnoustrój zaczyna wydzielać toksynę, która drogą aksonalną dociera do rdzenia kręgowego, w którym zaburza działanie hamujące neuronów wstawkowych. Okres inkubacji trwa od kilku dni (w przypadku ciężkiego przebiegu choroby) do miesiąca (w przypadku mniej groźnego zakażenia).

Objawy kliniczne edytuj

Epidemiologia edytuj

rezerwuary: koniowate, ścieki, odchody

Leczenie edytuj

  • chirurgiczne opracowanie rany
  • należy podać immunoglobulinę tężcową i antytoksynę tężcową, aby uzyskać bierną, a następnie czynną i długotrwałą odporność
  • antybiotykiem z wyboru jest metronidazol[1]
  • leczenie podtrzymujące: podtrzymanie oddychania, izolacja pacjenta, trzymanie go w miejscu cichym i ciemnym, ponieważ silne bodźce zewnętrzne mogą wywołać napady skurczowe

Profilaktyka edytuj

Uodpornienie anatoksyną tężcową po podaniu szczepionki Di-Per-Te.

Przypisy edytuj

  1. Tężec [online], www.mp.pl [dostęp 2020-06-13] (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Gabriel Virella: Mikrobiologia i choroby zakaźne. Elsevier Urban & Partner Wydawnictwo. ISBN 978-83-85842-59-0.