Lea Horowitz

polska pisarka

Lea Horowitz, właściwie Sara Rebeka Rachel Lea Horowitz – XVIII-wieczna pisarka zamieszkała na terenie Polski tworząca w języku hebrajskim, aramejskim i jidysz, autorka Tkhinne imohes.

Lea Horowitz
Sara Rebeka Rachel Lea Horowitz
Data i miejsce urodzenia

1715
Bolechów

Data śmierci

1790

Życiorys edytuj

Działalność Lei Horowitz miała miejsce w XVIII wieku na terenie wschodniej Europy. Większość życia spędziła w Bolechowie[1], znajdującym się wówczas na terenie Polski (dzisiaj: Ukraina). Jej rodzicami byli Jakob Jokel ben Meir ha-Lewi Horowitz oraz Rejzel bat Heszl, Lea była jedną z siedmiorga dzieci. Trzej bracia Horowitz zostali rabinami, wśród których najbardziej odznaczył się Izaak Horowitz. Lea była dwukrotnie zamężna, ale nie istnieje żadna informacja o jej potomstwie[2].

Horowitz odznaczała się pokaźną znajomością Talmudu i Kabały, co czyniło ją wyjątkową na tle obecnych czasów. Jej wiedzę o Talmudzie potwierdza kronikarz Ber z Bolechowa, który w jednym ze swoich wspomnień opisuje Leę jako wyjątkowo uzdolnioną kobietę, która pomogła mu zrozumieć fragment owego dzieła gdy był dwunastoletnim chłopcem. Kolejna wzmianka o wiedzy Horowitz znajduje się w anonimowym dziele Sefer Ozar Sihot Hakhamim, które ukazuje ją jako bardzo dobrze zorientowaną w Talmudzie wielką uczoną, a także przytacza jej dyskusję z równie wykształconą kobietą. [3]

Twórczość edytuj

Istotny element życiorysu Horowitz stanowi dzieło Tkhinne imohes, będące modlitwą w trzech językach, przeznaczoną na Szabat przed nowiem. Fakt, że Lea zostawiła po sobie spisane dzieło jest rzadkością wobec panujących wówczas standardów. Tkhinne imohes składa się z trzech elementów: wstępu w języku hebrajskim, liturgicznego wiersza w języku aramejskim oraz prozy parafrazującej wiersz napisanej w jidysz. Dzieło to również pełni ważne źródło historyczne, ukazujące ponadprzeciętny poziom wiedzy, którym operowała osiemnastowieczna autorka.

Przypisy edytuj

  1. Voices of the Matriarchs: Listening to the Prayers of Early Modern Jewish Women, Chava Weissler, Beacon Press, 1999, p. 10
  2. Jewish women in historical perspective, Baskin Judith Reesa,Wayne State University Press, 1988
  3. Encyclopaedia Judaica, F. Skolnik, M. Berenbaum, 2007, vol. 9.

Linki zewnętrzne edytuj