Legenda o niedźwiedziu z Gowarczowa

Legenda o niedźwiedziu z Gowarczowalegenda ludowa z okolic Gowarczowa (województwo świętokrzyskie).

Legenda o niedźwiedziu z Gowarczowa
Ilustracja
Mural z 2021 ilustrujący legendę umieszczony na rynku w Gowarczowie
Tematyka

historia rycerska

Typ utworu

legenda

Miejsce powstania

Gowarczów

Wydanie oryginalne
Język

polski

W myśl legendarnego przekazu na porośniętym lasami trakcie handlowym przebiegającym w odległych wiekach przez Gowarczów, grasował groźny dla kupców niedźwiedź-rabuś. Skradzione towary gromadził w grocie zlokalizowanej pod wzgórzem, na którym obecnie stoi kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Gdy rycerz, właściciel lokalnych dóbr, wyruszał na wojnę, pozostawił na miejscu swoją córkę, jedynaczkę, wydając jej zakaz wchodzenia do lasu. Córka zignorowała go i poszła zbierać jagody. Niedźwiedź porwał dziewczynę i zmusił do usługiwania mu w grocie. Gdy ojciec wrócił z wojny i dowiedział się o tym, zebrał silną drużynę, zwabił w zasadzkę i zabił niedźwiedzia, uwalniając córkę. Za znalezione w jaskini bogactwa wzniesiono stojący do dziś kościół[1][2][3]. W niektórych wersjach podania występował młynarz zamiast niedźwiedzia lub dziki człowiek[4].

W październiku 2021 na budynku Centrum Kultury i Aktywności Lokalnej na gowarczowskim rynku odsłonięto wykonany przez wolontariuszy mural ilustrujący treść legendy z postaciami niedźwiedzia, dziewczynki i kupca. Współtworzyły go: Małgorzata Gałązka, Amelia Dajer oraz Jolanta Makuch. Dodatkowo rzeźbę niedźwiedzia stworzył Marian Pikuła[2]. Mural ma dwanaście metrów szerokości i sześć metrów wysokości. Jest pokłosiem inicjatywy „Turniej z legendą”[5], w ramach której przeprowadzono sondę uliczną o najpopularniejszej legendzie regionu, w której najczęściej przytaczaną przez mieszkańców była legenda o niedźwiedziu[4].

Przypisy edytuj

  1. Centrum Kultury i Aktywności lokalnej w Gowarczowie, Wójt Gminy Gowarczów, Legenda o niedźwiedziu, tablica pamiątkowa, rynek w Gowarczowie
  2. a b Miłosz Skiba, Wielki niedźwiedź ozdobą muralu w Gowarczowie. Jest związany z lokalną legendą, [w:] Echo Dnia [online].
  3. Dariusz Kosma, Legenda na ścianie gowarczowskiej kultury [ZDJĘCIA], [w:] Konecki 24 [online], Konecki24.pl, 13 października 2021 [dostęp 2024-01-20] (pol.).
  4. a b Magdalena Galas-Klusek, Legenda o niedźwiedziu z Gowarczowa przedstawiona na muralu, [w:] Radio Kielce [online], 13 października 2021 [dostęp 2024-01-20] (pol.).
  5. AK, Centrum Kultury i Aktywności Lokalnej w Gorwaczowie | Narodowe Centrum Kultury [online], | Narodowe Centrum Kultury [dostęp 2024-01-20] (pol.).