Legia Warszawa (piłka nożna)

polski klub piłki nożnej

Legia Warszawapolski klub piłkarski z siedzibą w Warszawie, występujący w Ekstraklasie. Kontynuator tradycji – powołanej w marcu 1916 w Kostiuchnówce pod Maniewiczami na Wołyniu – piłkarskiej drużyny Legionowej, reaktywowanej 14 marca 1920 w Warszawie. Od lat 90. XX wieku zajmuje 1. miejsce w tabeli wszech czasów Ekstraklasy, będąc zarazem jednym z najbardziej utytułowanych polskich klubów piłkarskich na arenie międzynarodowej (m.in. półfinalista Pucharu Europy Mistrzów Krajowych 1969/1970 i Pucharu Zdobywców Pucharów 1990/1991, a także ćwierćfinalista Ligi Mistrzów 1995/1996).

Legia Warszawa
Ilustracja
Pełna nazwa

Legia Warszawa Spółka Akcyjna

Przydomek

Legioniści
Wojskowi
CWKS

Maskotka

Miś Kazek[1]

Barwy

                   
czerwono-biało-zielono-czarne[2][3]

Data założenia

1916 jako Drużyna Sportowa Legia[2][4]

Debiut w najwyższej lidze

3 kwietnia 1927

Liga

Ekstraklasa

Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Adres

ul. Łazienkowska 3
00-449 Warszawa

Stadion

Stadion Wojska Polskiego w Warszawie
(Pojemność: 31 006)

Sponsor techniczny

Adidas

Właściciel

Dariusz Mioduski

Prezes

Dariusz Mioduski

Trener

Kosta Runjaić

Asystent trenera

Przemysław Małecki
Iñaki Astiz
Alex Trukan

Stroje
domowe
Stroje
wyjazdowe
Trzeci
strój
Strona internetowa

Początkowo klub działał jako jedna z sekcji wielosekcyjnego CWKS-u Legia, a w niezależny podmiot (Autonomiczną Sekcję Piłki Nożnej) przekształcił się 25 kwietnia 1989. Od 12 lutego 1997 ma status Sportowej Spółki Akcyjnej (SSA), natomiast od 13 czerwca 2003 występował pod nazwą Klub Piłkarski Legia Warszawa. Od 11 lipca 2012 roku pełna nazwa klubu to: Legia Warszawa Spółka Akcyjna[5].

Historia edytuj

Założenie klubu edytuj

 
Legia i zespół Dywizyjnego Zakładu Sanitarnego po wygranym przez Legię 7:0 meczu – wiosna 1916 r.
 
Drużyna Legii w 1916 roku

Legia przyjmuje za rok założenia 1916, odwołując się do powstania drużyny piłkarskiej Legionów Polskich w okolicach Maniewicz na Wołyniu[4]. Data ta jest niekiedy podważana[6][7].

Do utworzenia klubu w 1916 roku w znacznym stopniu przyczynił się wybuch I wojny światowej, ponieważ w skład ówczesnych Legionów Polskich wchodziło wielu żołnierzy, którzy przed wojną uprawiali futbol[8]. Żołnierze, często młodzi ludzie pochodzący z południa Polski (głównie z Krakowa i Lwowa), przed wojną uprawiali sport, dlatego po sformowaniu drużyna szybko zaczęła odnosić sukcesy[9]. Piłka nożna była dobrym sposobem spędzania wolnego czasu. W momentach spokoju na froncie organizowano mecze piłkarskie, do których potrzebne było zdobycie piłki, zbudowanie prowizorycznych bramek oraz znalezienie kilkunastu chętnych do gry[10].

Pierwsze treningi drużyna rozpoczęła wiosną 1915 roku w Piotrkowie na Wołyniu, natomiast między 5 a 15 marca 1916 – na wniosek chorążego Zygmunta Wasseraba (przedwojennego piłkarza klubu Pogoń Stryj[11]) – w kancelarii kompanii sztabowej Komendy Legionów Polskich w Kostiuchnówce (znajdującej się niedaleko Maniewicz na Wołyniu) doszło do założenia klubu piłkarskiego. Na prezesa organizacji mianowano chorążego Władysława Groelego, a plutonowy Stanisław Mielech zaproponował nazwę „Drużyna Sportowa Legia”, która została przyjęta (częściej stosowane określenie zespołu w późniejszym okresie to drużyna Legionowa)[12][13]. Innymi propozycjami nazwy były: „Drużyna Komendy Legionów” oraz „Styr”[6][14]. Przyjęto również biało-czarne barwy i herb ukazujący białą literę „L” (symbol Legionów) na czarnej tarczy. Piłkarze grali w białych strojach z ukośnymi czarnymi pasami, co było nawiązaniem do drużyny Czarnych Lwów[15].

Na wiosnę 1916 roku zespół rozegrał szereg meczów z innymi drużynami żołnierskimi, które w większości zakończyły się zwycięstwami Legii. Najstarsze zachowane wyniki meczów to: 7:0 z Dywizyjnym Zakładem Sanitarnym, 3:3 z 6. Pułkiem Piechoty Legionów oraz dwa zwycięstwa (6:4 i 3:1) z 4. Pułkiem Piechoty Legionów[15]. W lipcu 1916 – w związku z ofensywą Brusiłowa – Legiony zaczęły wycofywać się na zachód, a klub przeniósł się do Warszawy. Pierwszy mecz, w którym rywalem była Polonia Warszawa, odbył się 29 kwietnia 1917 roku na Agrykoli i zakończył remisem 1:1[16]. Łącznie z dziewięciu rozegranych w Warszawie spotkań Legia wygrała sześć, a trzy zremisowała. W pierwszym wyjazdowym spotkaniu drużyna odniosła zwycięstwo 2:1 nad Cracovią (ówczesnym mistrzem Polski) w Krakowie, wobec czego została nieoficjalnym mistrzem kraju. W 1918 roku wojna się zakończyła, lecz drużyna kontynuowała grę na szczeblu amatorsko-towarzyskim[15].

Lata 20. i 30. XX wieku edytuj

 
Tłumy na stadionie Legii Warszawa po zakończonym meczu. Okres międzywojenny

Klub został reaktywowany 14 marca 1920 roku. W salach kasyna oficerskiego w Zamku Królewskim grupa byłych oficerów utworzyła Wojskowy Klub Sportowy (WKS) Warszawa, ustalając dla niego biało-czerwone barwy statutowe. Wśród nich był Zygmunt Wasserab, jeden z założycieli klubu[17].

Z powodu wojny polsko-bolszewickiej i udziału w niej wielu warszawskich piłkarzy, WKS nie został zgłoszony do premierowych rozgrywek o mistrzostwo Polski w 1920. W sezonach 1921–1926 drużyna nie uzyskała awansu poza klasę A okręgu warszawskiego, lecz dla samego klubu był to bardzo ważny okres. W 1922 roku, z inicjatywy Zygmunta Wasseraba i Jerzego Misińskiego, zmieniono jego nazwę – na Wojskowy Klub Sportowy „Legia” Warszawa[11]. Ponadto uchwalono statut (wzorowany na dokumencie Pogoni Lwów) umożliwiający grę w zespole osobom cywilnym. W tym czasie zawiązano także fuzję z najstarszym warszawskim klubem sportowym, Koroną, co spowodowało przejęcie nowych, biało-zielonych barw klubowych[7].

W pierwszym międzynarodowym meczu, rozegranym 18 maja 1922, Legia przegrała na własnym stadionie 2:9 z czechosłowacką Viktorią Żiżkow Praga[8]. Rok później w mistrzostwach Warszawy Wojskowi zajęli 3. miejsce[18].

Po pierwszym w historii awansie poza klasę A w 1927 roku, Legia zakwalifikowała się do nowo powstałej Polskiej Ligi Piłki Nożnej. Pierwszym prezesem Ligi Polskiej został ówczesny prezes warszawskiego zespołu, Roman Górecki. Debiutanckie ligowe zwycięstwo Wojskowi odnieśli 8 maja w Łodzi – przeciwnikiem był Klub Turystów, a mecz zakończył się wynikiem 6:1. Jednocześnie piłkarz Legii, Marian Łańko, zdobył pierwszą ligową bramkę z rzutu wolnego oraz zanotował pierwszego hat-tricka w historii klubu[19]. W tym samym roku, w meczu z Pogonią Lwów, klub doznał najwyższej ligowej porażki, przegrywając 2:11[20]. Na koniec sezonu Legia zajęła piąte miejsce, mimo pięciu porażek na początku rozgrywek. Napastnik Legii Marian Łańko zajął drugie miejsce w klasyfikacji strzelców, z 31 bramkami. Przez dwa kolejne sezony Legia zajmowała wyższe miejsca w lidze niż inne stołeczne kluby: Polonia i Warszawianka[15].

W 1930 roku, po trzech latach budowy, otwarto przy ulicy Łazienkowskiej Stadion Wojska Polskiego. W pierwszym meczu na nowym obiekcie Legia zremisowała z Europą Barcelona 1:1. W tym samym roku legioniści pokonali Ruch Hajduki Wielkie 7:1 w swoim setnym występie w ekstraklasie. Legia odnosiła wówczas największe przedwojenne sukcesy i do mistrzostwa Polski w latach 1930 i 1931 zabrakło jej odpowiednio trzech i jednego punktu[15]. Ponadto, w pierwszej edycji nagród Ministerstwa Spraw Zagranicznych za najlepsze wyniki w rywalizacji międzynarodowej, Wojskowi otrzymali „wędrowny” puchar[21].

W sezonie 1935 Legia utrzymała się w lidze, uzyskując jeden punkt przewagi nad zdegradowaną Cracovią, a następnie w 1936 roku – w jubileusz 20-lecia istnienia – przegrała siedem kolejnych meczów z rzędu i zanotowała jedyny w historii spadek z najwyższej klasy rozgrywkowej. W 1936 kierownikiem piłkarskiej sekcji Legii został pułkownik Leopold Okulicki, późniejszy ostatni dowódca Armii Krajowej[22], który z prezesem zarządu Alojzym Gluth-Nowowiejskim próbował wyprowadzić klub z głębokiej zapaści[22][23]. W 1937 roku władze klubu zdecydowały o jego powrocie do wojskowego statutu, w efekcie czego z pierwszego zespołu odeszły prawie wszystkie osoby cywilne, głównie do innych warszawskich drużyn. Wtedy też Legia zajęła czwarte miejsce w klasie A okręgu warszawskiego, a rok później pierwsze, premiowane grą w barażach o I ligę. Wojskowi uplasowali się w nich na trzeciej pozycji i nie zdołali awansować. Zarząd zareagował wycofaniem drużyny ze wszystkich rozgrywek i zdecydował o jej udziale tylko w meczach towarzyskich. W 1938 roku rozwiązano większość sekcji klubu, pozostawiając jedynie trzy: tenisową, pływacką i motorową[15].

Lata 40. edytuj

Po zakończeniu II wojny światowej – w kwietniu 1945 roku – klub reaktywowano pod nazwą I Wojskowy Klub Sportowy Warszawa, a w czerwcu dodano historyczny człon „Legia”. Wśród osób, które przyczyniły się do odbudowy klubu, byli m.in.: Julian Neuding – przedwojenny pięściarz warszawskiego Makabi, Karol Rudolf – przedwojenny działacz Legii, Henryk Czarnik i Józef Ziemian – piłkarze Legii z okresu międzywojennego. Drużyna początkowo rozgrywała spotkania towarzyskie z zespołami stołecznymi, lecz później także z klubami z innych krajów, m.in. ze szwedzkim IFK Norrköping oraz jugosłowiańskim Partizanem Belgrad.

W pierwszych powojennych mistrzostwach Polski, rozegranych w 1946 roku, Legia zajęła drugie miejsce w swojej grupie eliminacyjnej, odpadając z dalszej rywalizacji. Legionistów wyprzedziła wtedy Polonia Warszawa, która następnie zdobyła mistrzostwo.

W 1948 roku, do startującej po dziewięcioletniej przerwie najwyższej klasy rozgrywkowej, Wojskowi zakwalifikowali się po zwycięstwie w eliminacjach międzyokręgowych makroregionu północno-wschodniego, a także po zdobyciu drugiego miejsca w kwalifikacjach ogólnopolskich. Pierwszy powojenny mecz w ekstraklasie Legia rozegrała 14 marca 1948, pokonując Polonię Bytom 3:1. Na koniec premierowego (po wojnie) sezonu ligowego legioniści zajęli czwartą pozycję w tabeli.

Przez dwa kolejne sezony Legia utrzymywała się w I lidze w związku z korzystniejszym bilansem bramek w stosunku do zdegradowanych zespołów, zajmując odpowiednio 9. i 10. miejsce. W listopadzie 1949, po reformach wprowadzonych przez ówczesne władze, ponownie zmieniono nazwę klubu – na Centralny Wojskowy Klub Sportowy Warszawa; nadano mu również nowy herb (duża litera C, a w niej mniejsze: W, K, S). Oficjalnym patronem drużyny zostało Ludowe Wojsko Polskie. Legia stała się klubem wojskowym, miała więc możliwość pozyskiwania piłkarzy innych klubów w ramach poboru. Na tej zasadzie do Warszawy trafili później m.in. Lucjan Brychczy, Ernest Pohl czy Edmund Kowal[24][25].

Lata 50. edytuj

W 1951 roku, gdy na wzór radziecki mistrzem Polski zostawał zdobywca krajowego pucharu, warszawska drużyna zajęła trzecie miejsce w lidze, a w rozgrywkach pucharowych przegrała w 1/8 z Polonią Warszawa. Rok później Legia odniosła pierwszy sukces w turnieju o Puchar Polski – Wojskowi awansowali do finału, w nim jednak po raz kolejny ulegli stołecznej Polonii (0:1). Należy podkreślić, że do tego etapu rozgrywek dotarł zespół rezerw, natomiast pierwsza drużyna odpadła w 1/8, przegrywając z Lechią Gdańsk. W lidze klub uplasował się na 6. pozycji, a w Pucharze Zlotu Młodych Przodowników (premierowej edycji Pucharu Ligi) odpadł w fazie grupowej. W 1953 roku Legia zajęła 5. miejsce w ekstraklasie. W następnym sezonie – oprócz osiągnięcia miejsca 7. – zespołowi udało się dojść do półfinału Pucharu Polski, w którym zwyciężyła warszawska Gwardia (2:1)[8].

Legia wywalczyła pierwsze trofeum 29 września 1955, pokonując w finale Pucharu Polski Lechię Gdańsk 5:0. Miesiąc później, 20 listopada, klub sięgnął po premierowe mistrzostwo Polski – po remisie 1:1 z Zagłębiem w Sosnowcu. Zespół trenowany przez Węgra Jánosa Steinera zdobył pierwszy dublet w historii polskiej piłki nożnej. W kolejnym sezonie szkoleniowcem Legii został Ryszard Koncewicz. Klub obchodził 40-lecie istnienia i powtórzył osiągnięcia z poprzedniego roku. Najpierw przypieczętował mistrzostwo Polski po remisie 2:2 z ŁKS-em Łódź, a następnie pokonał w pucharowym finale Górnika Zabrze w stosunku 3:0[8]. Wymienione sukcesy mogły dokonać się m.in. poprzez wzmocnienie drużyny (za pomocą wspomnianego poboru do wojska[26]) zawodnikami z takich klubów jak Polonia Bytom, Ruch Chorzów, czy Wawel Kraków. Ten ostatni, podobnie do większości ówczesnych Okręgowych Wojskowych Klubów Sportowych (OWKS), został rozwiązany. Oficjalnie z powodu „reorganizacji pionu wojskowego”, jednak w praktyce oznaczało to wzmocnienie CWKS-u[27]. Legia odniosła w tamtym okresie najwyższe zwycięstwo w historii, pokonując Wisłę Kraków 12:0 – spotkanie odbyło się 19 sierpnia 1956 w Warszawie. Ponadto trzy pierwsze miejsca w klasyfikacji bramkowej na koniec sezonu zajęli legioniści, a tytuł króla strzelców wywalczył autor 21 trafień, Henryk Kempny[8].

W 1956 roku Legia, oprócz zdobycia krajowego dubletu, zadebiutowała w europejskich rozgrywkach, rywalizując w 1/16 finału Pucharu Europy Mistrzów Krajowych z mistrzem Czechosłowacji – Slovanem Bratysława. W pierwszym spotkaniu polski zespół przegrał 0:4, a w rewanżu na własnym stadionie wygrał 2:0 po golach Kowala i Brychczego. Wynik dwumeczu skutkował jednak odpadnięciem z turnieju. Rywalizację przy ulicy Łazienkowskiej śledziło wtedy 40 tysięcy kibiców[8].

2 lipca 1957 – na zebraniu, któremu przewodniczył pułkownik Edward Potorejko – zatwierdzono statut klubu i wybrano pierwszy 31-osobowy Zarząd WKS Legia, z którego następnie wyłoniono 11-osobowe prezydium. Zmienił się również charakter prawny klubu. Z dotychczasowej jednostki wojskowej, jaką był CWKS, powołano stowarzyszenie sportowe posiadające osobowość prawną. Zmianie uległa również nazwa klubu, gdyż powrócono do historycznej: Legia (Wojskowy Klub Sportowy „Legia” Warszawa). Ponadto zatwierdzono nowe, obowiązujące do dzisiaj barwy: biało-czerwono-zielono-czarne (w późniejszym czasie zamieniono kolejność dwóch pierwszych kolorów) i przyjęto aktualny do dziś (z przerwami) herb[28].

Piłkarze Legii (występujący jako reprezentacja Warszawy) zostali zaproszeni do Hiszpanii, aby 24 września rozegrać pierwszy mecz na nowym stadionie FC Barcelony, Camp Nou. Spotkanie zakończyło się wynikiem 4:2 dla gospodarzy. Zmagania ligowe w ówczesnym sezonie drużyna zakończyła na 4. miejscu, a z Pucharem Polski pożegnała się na etapie 1/8, przegrywając z Ruchem Chorzów 1:2 – należy przypomnieć, że w tamtym okresie (do 1961 roku) w I lidze grano według cyklu wiosna-jesień.

W 1958 roku Legia zajęła 6. miejsce w rozgrywkach o mistrzostwo Polski, a w 1959 ponownie 4.[8]

Lata 60. edytuj

W latach 60. XX wieku Legia regularnie zajmowała czołowe miejsca w ligowej tabeli. W 1960 roku na Stadionie Wojska Polskiego zamontowano sztuczne oświetlenie, dzięki czemu obiekt stał się drugim w Polsce, na którym można było rozgrywać mecze po zmroku. Pierwsze spotkanie bez naturalnego światła odbyło się 5 października z duńskim AGF Aarhus w ramach kwalifikacji do Pucharu Europy Mistrzów Klubowych[29]. Legia zwyciężyła 1:0 po bramce Helmuta Nowaka, jednak wobec porażki 0:3 w Danii odpadła z rywalizacji. W ówczesnym sezonie Tadeusz Błażejewski strzelił tysięczną ligową bramkę dla Legii – w 11. minucie spotkania z ŁKS-em Łódź, zremisowanego 2:2. Kolejny jubileusz klub świętował 26 października 1960, rozgrywając pięćsetny mecz w ekstraklasie – Wojskowi pokonali wówczas Zagłębie Sosnowiec 1:0. W lidze legioniści zajęli ostatecznie drugie miejsce, zdobywając tytuł wicemistrza Polski i tracąc do pierwszego Ruchu Chorzów jeden punkt. W następnym sezonie warszawska drużyna wywalczyła brązowe medale mistrzostw kraju.

W kolejnym roku przeprowadzono rozgrywki przejściowe z systemu wiosna-jesień na jesień-wiosna, przez co mecze ligowe rozgrywano tylko wiosną 1962. Liga była podzielona na dwie grupy – drużyny, które uplasowały się na tym samym miejscu w obu z nich grały między sobą dwumecz/baraże, w celu ustalenia ostatecznej kolejności w tabeli. Legia, która zajęła trzecią pozycję w swojej grupie, wygrała końcową rywalizację o 5. miejsce z Wisłą Kraków, remisując na wyjeździe 1:1 i wygrywając u siebie 4:1. W rozgrywkach Pucharu Polski zespół odpadł w 1/8 finału, przegrywając 0:3 z Odrą Opole. W przeprowadzonym w nowej formule sezonie 1962/1963 drużyna zajęła 7. miejsce, a walkę o krajowy puchar ponownie zakończyła na etapie 1/8 (ulegając późniejszemu triumfatorowi Zagłębiu Sosnowiec 0:2)[8].

Sezon 1963/1964 legioniści ukończyli na 4. miejscu w lidze, zdobywając tyle samo punktów co drugie Zagłębie Sosnowiec i trzecia Odra Opole. O miejscu poza podium zadecydował gorszy bilans bramek. Znacznie lepszy rezultat warszawski klub osiągnął w ramach Pucharu Polski – drużyna prowadzona przez rumuńskiego trenera Virgila Popescu dotarła wtedy do finału. W meczu rozgrywanym na Stadionie Dziesięciolecia Legia wygrała po dogrywce z Polonią Bytom 2:1. Obie bramki dla Wojskowych zdobył Henryk Apostel[8]. W kolejnym sezonie warszawianie ponownie zajęli 4. miejsce w lidze, a w Pucharze Polski osiągnęli półfinał, w którym po 120 minutach gry ulegli późniejszemu zdobywcy trofeum, Górnikowi Zabrze (1:2)[30]. Drużyna występowała również w Pucharze Zdobywców Pucharów. W pierwszej rundzie legioniści wyeliminowali austriacki ESV Admira-NÖ Energie Wiedeń. W drugiej pokonali Galatasaray SK – po dwóch meczach w rywalizacji z Turkami utrzymywał się rezultat remisowy, więc rozegrano trzecie (decydujące o awansie) spotkanie w Bukareszcie. Legia wygrała je 1:0 i jako pierwsza polska drużyna awansowała do ćwierćfinału europejskich rozgrywek klubowych. Na tym etapie zespół przegrał z niemieckim TSV 1860 Monachium i odpadł z turnieju[8][31].

Obchody 50-lecia istnienia klubu przypadły na rok 1966. W rozgrywkach ligowych drużyna zajęła wówczas 6. miejsce, natomiast w XII edycji Pucharu Polski, w finale rozegranym 15 sierpnia na stadionie Warty Poznań, wygrała po dogrywce z Górnikiem Zabrze 2:1 – decydującą bramkę zdobył wtedy Bernard Blaut. Wywalczenie tego trofeum uprawniało klub do rywalizacji w kolejnej edycji Pucharu Zdobywców Pucharów – tam legioniści odpadli w 1/16 finału z Chemie Lipsk, przegrywając na wyjeździe 0:3 i remisując na własnym stadionie 2:2. Na zakończenie ligowego sezonu 1966/1967 warszawianie uplasowali się na 4. miejscu w tabeli, a z Pucharem Polski pożegnali się w 1/8, po porażce 1:3 z Wisłą Kraków. We wspomnianym okresie w drużynie Legii zadebiutował Kazimierz Deyna[8].

W sezonie 1967/1968 klub wywalczył drugie w historii wicemistrzostwo kraju. W Pucharze Polski legioniści odpadli w 1/8 finału z GKS-em Katowice po rzutach karnych. Wojskowi zadebiutowali także w Pucharze Karla Rappana/Intertoto. Ich rywalami w grupie B8 były kluby z Danii, Niemiec i Szwajcarii: Boldklubben Frem, Hannover 96 oraz AC Bellinzona. Warszawianie wygrali swoją grupę z dorobkiem dziesięciu punktów, po czterech zwycięstwach i dwóch remisach[8]. W tamtym czasie Legię prowadził czechosłowacki szkoleniowiec Jaroslav Vejvoda. Kolejny sezon – 1968/1969 – legioniści zakończyli na pierwszym miejscu w tabeli, zdobywając tym samym trzecie krajowe mistrzostwo. Ponadto, drużyna doszła do finału Pucharu Polski, w którym przegrała z Górnikiem Zabrze 0:2. Klub wystąpił również premierowo w Pucharze Miast Targowych. W pierwszej rundzie Legia dwukrotnie wygrała z TSV 1860 Monachium (6:0 i 3:2), w drugiej pokonała belgijski zespół KSV Waregem (0:1 i 2:0), jednak w trzeciej lepsi okazali się piłkarze węgierskiego Újpestu FC (porażka Legii 0:1 na wyjeździe, remis 2:2 w Warszawie). Rok 1969 obfitował też w sukces na szczeblu młodzieżowym – juniorzy starsi zdobyli pierwszy w historii klubu tytuł mistrzowski[8].

 
Lucjan Brychczy i Edmund Zientara na treningu przed meczem z Feyenoordem w 1970 roku

W następnym sezonie doszło do zmiany na stanowisku trenera pierwszej drużyny – został nim były zawodnik klubu z Łazienkowskiej, Edmund Zientara. Prowadzony przez niego zespół po raz drugi z rzędu wywalczył tytuł mistrza Polski. W zmaganiach o krajowy puchar Wojskowi odpadli w półfinale z Ruchem Chorzów. Sukcesem zakończyły się występy klubu w ówczesnej edycji Pucharu Europy Mistrzów Krajowych. Legia dotarła wtedy do półfinału rozgrywek – w 1/16 pokonała 2:1 i 8:0 rumuński UT Arad, w 1/8 francuskie AS Saint-Étienne (2:1 i 1:0), a w ćwierćfinale turecki Galatasaray SK (1:1 i 2:0). Przeciwnikami legionistów w walce o finał byli piłkarze holenderskiego Feyenoordu. Pierwszy mecz w Warszawie zakończył się bezbramkowym remisem, natomiast na wyjeździe gospodarze triumfowali 2:0[30].

Lata 70. edytuj

 
Kazimierz Deyna

W 1971 roku Legia wywalczyła trzecie w historii wicemistrzostwo Polski, a rozgrywki Pucharu Polski zakończyła w 1/4 finału. Klub drugi rok z rzędu rywalizował w Pucharze Europejskich Mistrzów Klubowych, gdzie dotarł do ćwierćfinału, odpadając z hiszpańskim Atlético Madryt (2:1 i 0:1). Wcześniej wyeliminował IFK Göteborg (4:0, 2:1) oraz Standard Liège (0:1, 2:0)[8].

Od grudnia 1971 roku do lutego 1972 roku legioniści odbyli tournée po Hiszpanii oraz państwach Ameryki Południowej: Ekwadorze, Kostaryce i Kolumbii – była to pierwsza wizyta Legii w tej części świata. W sezonie 1971/1972 drużyna uplasowała się na 3. miejscu w ligowej tabeli i przegrała w finale Pucharu Polski z Górnikiem Zabrze 2:5.

We wrześniu 1972 roku warszawski klub pokonał w 1/16 Pucharu Zdobywców Pucharów 9:0 Víkingur Reykjavík[32], co jest najwyższą wygraną polskiego zespołu w europejskich pucharach. W kolejnej rundzie Legia trafiła na włoski A.C. Milan. Pierwsze spotkanie rozegrane na Stadionie Dziesięciolecia zakończyło się remisem 1:1[33]. Na San Siro, po regulaminowym czasie gry, również utrzymywał się taki wynik – zwycięską bramkę na 2:1 Milan zdobył dwie minuty przed końcem dogrywki[34]. W ówczesnym sezonie Legia zajęła 8. miejsce w lidze i zdobyła piąty w historii klubu Puchar Polski – po wyeliminowaniu w półfinale Szombierek (3:1 i 1:1)[35][36] odbył się mecz finałowy z drugim bytomskim klubem: Polonią. 17 czerwca 1973 w Poznaniu wynik bezbramkowy utrzymywał się przez 90 minut podstawowego czasu gry, a także przez całą dogrywkę. Legioniści wygrali ostatecznie w rzutach karnych, wynikiem 4:2[37].

Sezon 1973/1974 rozpoczął się od porażki w 1/16 Pucharu Zdobywców Pucharów w dwumeczu z PAOK-iem FC (1:1 w Warszawie, 0:1 w Salonikach). Na początku 1974 roku klub wyjechał do Hiszpanii i Francji, by zmierzyć się z Barceloną (1:1 na Camp Nou) oraz z RC Lens (0:2). Drużyna zakończyła ligowe rozgrywki na 4. miejscu, w Pucharze Polski odpadła w ćwierćfinale, ulegając 1:2 Stali Rzeszów. Tuż po zakończeniu ligi legioniści wyjechali na międzynarodowy turniej, który odbywał się na Wyspach Kanaryjskich – zremisowali tam z Cádiz CF, wygrali z CD Tenerife i Hérculesem Alicante.

Kolejna podróż zagraniczna odbyła się pod koniec stycznia 1975 roku. Legia poleciała do Australii i została pierwszą polską drużyną, która odwiedziła wszystkie kontynenty (oprócz Antarktydy)[8]. Ówczesna jedenastka zajęła 6. miejsce w lidze, a z rozgrywkami Pucharu Polski pożegnała się na etapie 1/16. Po sezonie odbył się pierwszy transfer polskiego zawodnika na Zachód, na co pozwoliły PZPN i Ministerstwo Sportu. Robert Gadocha został kupiony przez FC Nantes, późniejszego mistrza Francji.

Legia w sezonie 1975/1976 skończyła ligę w środku tabeli (na miejscu 8.), a w Pucharze Polski dotarła do 1/8 finału, gdzie uległa drużynie GKS-u Jastrzębie po rzutach karnych. Jesienią 1976 obchodzono 60-lecie powstania klubu. Z tej okazji, 12 października, na stadionie Wojska Polskiego rozegrane zostały dwa mecze: spotkanie oldbojów Legii i warszawskiej Polonii (zwycięstwo gospodarzy 2:0) oraz mecz pierwszych jedenastek ze słowacką Duklą, który zakończył się wygraną warszawian 4:2.

W lutym 1977 zespół odbył następną podróż, tym razem do Indonezji. Rozegrano wtedy sześć spotkań (cztery zwycięstwa, dwa remisy) oraz strzelono łącznie 15 bramek – na wyjeździe zabrakło Deyny, który przebywał na zgrupowaniu kadry w Jugosławii i Grecji[38]. Warszawianie wystąpili także po raz drugi w Pucharze Karla Rappana/Intertoto. Przeciwnikami Wojskowych były takie kluby jak: Landskrona BoIS (1:0 i 2:1), SK Slavia Praga (1:1 i 2:2) oraz BSC Young Boys (4:1 i 1:1). Legia zajęła drugie miejsce w grupie i po raz kolejny nie było to premiowane awansem do Pucharu UEFA. Drużyna – plasując się na 8. pozycji – powtórzyła wynik z poprzedniego sezonu ligowego, natomiast w krajowym pucharze odpadła w półfinale, przegrywając z Polonią Bytom 1:2. Poza tym klub wystąpił w rozgrywkach Pucharu Ligi, jednakże zakończył rywalizację na etapie grupowym.

Przez drugą połowę lat 70. legioniści znajdowali się poza podium w mistrzostwach Polski, a miejsce 5. w sezonie 1977/1978 było wówczas najwyższą lokatą. Dodatkowo zespół powtórzył rezultat uzyskany rok wcześniej w ramach Pucharu Polski – Legia osiągnęła półfinał, w którym odpadła z Zagłębiem Sosnowiec po rzutach karnych. Następne rozgrywki (1978/1979) były ostatnimi, w których barwy Legii reprezentował Kazimierz Deyna. Ponadto klub rozegrał 1000. spotkanie w najwyższej klasie piłkarskiej – mecz odbył się 25 kwietnia przeciwko Lechowi w Poznaniu (porażka 1:2). Sezon zakończono zdobyciem 6. miejsca w lidze oraz dotarciem do 1/8 finału krajowego pucharu (przegrana z Zagłębiem II Lubin 1:2).

18 września 1979 roku miało miejsce pożegnanie Kazimierza Deyny – tego dnia Legia zagrała towarzysko z Manchesterem City (2:1). Deyna rozegrał cały mecz i strzelił dwie bramki – jedną dla Legii (w pierwszej połowie), a drugą dla swojego nowego klubu (w drugiej części spotkania), do którego przeszedł za 100 tys. funtów szterlingów. Widowisko cieszyło się bardzo dużym zainteresowaniem i wielu kibiców musiało je oglądać zza bram stadionu[8].

Lata 80. edytuj

 
Trofeum Pucharu Polski wywalczone przez Legię w latach: 1973, 1980, 1981, 1989

Legia rozpoczęła kolejną dekadę od zdobycia Pucharu Polski – 9 maja 1980 roku wygrała w finale 5:0 z poznańskim Lechem. W lidze legioniści zajęli trzecie miejsce. Rok później warszawianie obronili Puchar Polski (wygrywając 24 czerwca z Pogonią Szczecin 1:0), w zmaganiach na szczeblu ligowym uzyskali zaś piątą lokatę. W następnym sezonie drużyna rozegrała dwumecz w ramach ćwierćfinału Pucharu Zdobywców Pucharów z gruzińskim Dinamem Tbilisi. Podczas pierwszego spotkania w Warszawie kibice, ze względu na bardzo dużą liczbę milicjantów na stadionie, zaczęli skandować hasła: „Precz z komuną” oraz „MO – Gestapo”. Po porażce 0:1, fani zorganizowali pochód antykomunistyczny (taka sytuacja powtarzała się w latach 80. kilkakrotnie). Rezultatem 0:1 zakończył się również mecz rewanżowy, który w Tbilisi oglądało 90 tysięcy widzów[39][40]. Rozgrywki ligowe 1981/1982 Legia ukończyła na 4. pozycji, a w Pucharze Polski odpadła w 1/8 finału, przegrywając z Arką Gdynia 1:2[41].

Sezon 1982/83 rozpoczął się od zmiany części kadry. Legia zyskała również nowego trenera – Kazimierza Górskiego w połowie rozgrywek zastąpił Jerzy Kopa. Wojskowi zajęli ostatecznie ósme miejsce w tabeli ligowej, z Pucharu Polski odpadli zaś w ćwierćfinale, po przegranej 0:1 z Lechem Poznań w Warszawie. Rok później Legia uzyskała piątą lokatę w walce o mistrzowski tytuł, a w krajowym pucharze dotarła do V rundy, przegrywając w niej z Górnikiem Zabrze po dogrywce 2:3.

Na przełomie 1984 i 1985 roku Legia zajmowała po rundzie jesiennej pierwsze miejsce w tabeli, mimo tego po zakończeniu rozgrywek została wicemistrzem Polski – uprawniało to klub do udziału w Pucharze UEFA. Ponadto drużyna osiągnęła ćwierćfinał Pucharu Polski (porażka w dwumeczu z Górnikiem Zabrze). W następnym sezonie – 1985/1986 – powtórzono ligowy sukces oraz ponownie uzyskano ćwierćfinał rodzimego pucharu. Oba tytuły mistrzowskie powędrowały wówczas do Górnika Zabrze. We wspomnianych latach, legioniści dochodzili kolejno do 1/8 i 1/16 finału Pucharu UEFA, dwukrotnie odpadając z Interem Mediolan. W pierwszym przypadku mediolańczycy zremisowali u siebie 0:0, co zostało uznane za wielki sukces warszawian[8]. Rewanż przy Łazienkowskiej zakończył się wynikiem 0:1 i to włoska drużyna awansowała do kolejnej rundy[42][43]. Dwumecz w 1986 roku to zwycięstwo Legii 3:2 na Łazienkowskiej i porażka 0:1 we Włoszech, która wyeliminowała Polaków[44][45].

Na początku sezonu 1986/87 warszawska drużyna odbyła podróż do Chin i wywalczyła Puchar Wielkiego Muru, pokonując reprezentację gospodarzy 2:0. Zespół grał w Pekinie i innych miastach przez tydzień, na przełomie lipca i sierpnia[46]. W ówczesnych rozgrywkach, poza wyżej wymienionym udanym występem w Europie, Legia zajęła 5. miejsce w lidze i osiągnęła V rundę pucharową (przegrana z Wisłą Kraków po rzutach karnych). Pod koniec 1987 roku na stadionie Legii zlikwidowano żużlowy tor, a boisko piłkarskie zostało poszerzone.

Kolejny rok zmagań ligowych Legia zakończyła na trzecim miejscu, doszła także do finału Pucharu Polski. W Łodzi legioniści zremisowali z Lechem 1:1 i o zwycięstwie zadecydowały rzuty karne, które wygrał poznański zespół wynikiem 3:2. Rok później warszawianie zajęli czwartą pozycję w ekstraklasie i zdobyli Puchar Polski na stadionie w Olsztynie, zwyciężając Jagiellonię Białystok 5:2[47]. Dwa tygodnie po tym sukcesie sięgnęli również po Superpuchar Polski, ogrywając w Zamościu Ruch Chorzów 3:0.

Trofeum zdobyte w Zamościu było pierwszym laurem po reorganizacji drużyny – 25 kwietnia 1989 roku władze klubu zadecydowały o odłączeniu się sekcji piłkarskiej od wielosekcyjnego CWKS-u i utworzeniu Autonomicznej Sekcji Piłki Nożnej (ASPN CWKS „Legia” Warszawa).

1 września w wypadku samochodowym w San Diego zginął wieloletni piłkarz i kapitan Legii, Kazimierz Deyna[8].

Pod koniec dekady, 13 września, Legia rywalizowała z FC Barceloną w pierwszej rundzie Pucharu Zdobywców Pucharów. Mecz w Barcelonie zakończył się remisem 1:1, po nieuznanej bramce dla legionistów i rzucie karnym dla przeciwników w 85. minucie spotkania. W rewanżu przy Łazienkowskiej Legia przegrała 0:1, przy 25 tysiącach kibiców na trybunach. Jedyną bramkę strzelił Michael Laudrup[8].

Lata 90. edytuj

 
Szalik kibicowski Legii Warszawa z lat 90.

Początek lat dziewięćdziesiątych nie był pomyślny dla klubu, szczególnie w rozgrywkach ligi polskiej. Sezon 1989/1990 zespół ukończył na 7. miejscu, a następny na pozycji dziewiątej[48][49]. Rozgrywki 1991/1992 zakończyły się uzyskaniem 10. miejsca[50] – wtedy to po raz pierwszy od czasów II wojny światowej Legii groził spadek do drugiej ligi, a drużyna uniknęła degradacji na kolejkę przed końcem sezonu, wygrywając 3:0 w wyjazdowym meczu z Motorem Lublin[48]. Lepsze wyniki klub osiągnął w Pucharze Polski. W 1990 roku Legia pokonała w finale GKS Katowice i zdobyła dziewiąte trofeum w historii. Rok później warszawianie ponownie zmierzyli się w finale turnieju z GKS-em Katowice, jednak tym razem lepsi okazali się rywale, którzy wygrali mecz 1:0. Dzięki zdobyciu dziewiątego Pucharu Polski w sezonie 1989/1990 Legia uzyskała prawo gry w Pucharze Zdobywców Pucharów. Warszawska drużyna pod wodzą Władysława Stachurskiego dotarła do półfinału turnieju, eliminując takie zespoły jak Sampdoria Genua czy Aberdeen F.C. Odpadła w rywalizacji z Manchesterem United (1:3 w Warszawie i 1:1 w Manchesterze)[48].

Jesienią 1992 roku w klub zainwestował pierwszy prywatny sponsor, biznesmen Janusz Romanowski. Podpisano dwuletnią umowę sponsorską z FSO (o wartości 2,4 miliarda ówczesnych złotych) oraz z Adidasem. Po czwartej kolejce sezonu 1992/93 trenerem Legii został Janusz Wójcik. Wysoki budżet pozwolił na sprowadzenie takich piłkarzy jak Maciej Śliwowski czy Radosław Michalski. To z kolei przełożyło się na lepsze wyniki i włączenie się do rywalizacji o krajowy czempionat[51]. 20 czerwca 1993 roku, po wyjazdowym zwycięstwie 6:0 nad Wisłą Kraków, drużyna wywalczyła mistrzostwo Polski. Jednak następnego dnia prezydium zarządu PZPN, stosunkiem głosów 5:4, postanowiło odebrać tytuł Legii i przyznać go trzeciej drużynie w tabeli – Lechowi Poznań (po unieważnieniu ostatnich meczów Legii i ŁKS-u, drużyna z Wielkopolski zajęła w tabeli pierwsze miejsce). Powodem tej decyzji były zarzuty przekupstwa w ostatnim ligowym meczu. Ponadto Legia była zobowiązana do zapłaty 500 milionów złotych kary, a władze UEFA wykluczyły drużynę z europejskich pucharów[52][53]. Klub kilkukrotnie (grudzień 2004, styczeń 2007), lecz bezskutecznie wnioskował o uchylenie niekorzystnej decyzji i przywrócenie mistrzowskiego tytułu. W tym samym sezonie komisja do spraw przeciwdziałania dopingowi w sporcie uznała, że Roman Zub (piłkarz Legii), grał po zażyciu środków dopingujących w meczu z Widzewem Łódź. Próbkę moczu gracza zbadano także w laboratorium w Moskwie, gdzie uznano, że podwyższony poziom testosteronu nie był wynikiem stosowania dopingu. Mecz początkowo zweryfikowano jako walkower dla łódzkiej drużyny, ale decyzja wydziału gier PZPN została cofnięta przez prezydium związku[52].

W kolejnym sezonie Legia zdobyła pierwszą w historii polskiego futbolu „potrójną koronę”. 15 czerwca 1994 roku, dzięki remisowi 1:1 w ostatniej kolejce z Górnikiem Zabrze w Warszawie, legioniści utrzymali jeden punkt przewagi nad drugim GKS-em Katowice i zdobyli piąty tytuł mistrza Polski, pomimo iż sezon zaczęli z trzema punktami ujemnymi, z powodu wydarzeń z ostatniej kolejki poprzedniego sezonu. Po tym spotkaniu w prasie pojawiły się oskarżenia o korupcję w stosunku do sędziego Sławomira Redzińskiego, który przy stanie 1:0 dla Górnika usunął z boiska trzech zawodników tego klubu – zarzuty te nie zostały jednak udowodnione[54][55]. 18 czerwca, w finale Pucharu Polski rozegranym na stadionie Legii, warszawianie pokonali 2:0 ŁKS i wywalczyli dziesiąte trofeum w swojej historii. W meczu o Superpuchar (24 lipca) Legia również mierzyła się z ŁKS-em i zwyciężyła 6:4 na stadionie w Płocku. Pierwsze podejście do Ligi Mistrzów zakończyło się klęską już w eliminacjach – drużyna uległa chorwackiemu Hajdukowi Split (0:1 u siebie, 0:4 na wyjeździe).

Następny sezon zaczął się od podpisania umowy na transmisje meczów w Canal+ (jako pierwszy klub w Polsce; premierowy mecz ligi polskiej transmitowany w stacji to spotkanie Legii z GKS-em Katowice, które odbyło się 1 kwietnia 1995). 31 maja 1995 roku Legia wywalczyła szóste mistrzostwo Polski po zwycięstwie 3:0 z Rakowem Częstochowa w Warszawie[56], zdobyła też Puchar Polski (2:0 w finale z GKS-em Katowice). W tym czasie miała miejsce jedna z pierwszych akcji protestacyjnych na stadionie, spowodowana wysokimi cenami biletów i zakazem wywieszania flag na płocie – konflikt zakończył się po trzech meczach w Warszawie dzięki porozumieniu z działaczami[57]. Po zdobyciu mistrzostwa w sezonie 1994/1995 Legia Warszawa zakwalifikowała się do Ligi Mistrzów – w ostatniej rundzie eliminacyjnej pokonała szwedzki IFK Göteborg (1:0 w Warszawie i 2:1 w Göteborgu). Warszawianie w fazie grupowej trafili na norweski Rosenborg BK, rosyjski Spartak Moskwa i angielski Blackburn Rovers. Legia wyszła ze swej grupy na drugim miejscu (z dorobkiem siedmiu punktów) i w ćwierćfinale zmierzyła się z Panathinaikosem Ateny. Pierwszy mecz w Warszawie zakończył się bezbramkowym remisem, a w rewanżu na Stadionie Olimpijskim w Atenach Grecy zwyciężyli 3:0. Klub nie obronił mistrzostwa kraju w rozgrywkach 1995/1996 i uplasował się na drugim miejscu w ligowej tabeli (za Widzewem Łódź).

W 1997 roku klub przekształcono w Sportową Spółkę Akcyjną (SSA) „Legia” Warszawa oraz pozyskano nowego sponsora, koreańską firmę Daewoo. W tym sezonie legioniści zajęli drugą lokatę w lidze, czego główną przyczyną była przegrana 2:3 z Widzewem Łódź w decydującej fazie rozgrywek (Wojskowi do 85. minuty spotkania prowadzili 2:0). Niepowodzenie w walce o mistrzostwo powetowano kolejnym Pucharem i Superpucharem Polski. Dużą zmianą w tamtym okresie było dodanie członu „Daewoo” do klubowej nazwy (CWKS „Legia-Daewoo” Warszawa) – zabieg ten nie przypadł jednak do gustu fanom Legii[15].

Do swojego ostatniego występu w Pucharze Zdobywców Pucharów Legia przystępowała w sezonie 1997/1998. Po przejściu Glenavonu Lurgan w 1/32 finału (remis w Irlandii Północnej 1:1 i wygrana w Warszawie 4:0), drużyna odpadła w 1/16 turnieju z włoską Vicenzą (porażka na wyjeździe 0:2 i remis u siebie 1:1). W lidze zespół zajął 5. miejsce w tabeli, a w Pucharze Polski dotarł do 1/8 finału, przegrywając z Amicą Wronki 0:3. Kolejny sezon – 1998/1999 – zakończył się zdobyciem brązowych medali w ligowej rywalizacji. W krajowym pucharze drużyna po raz drugi z rzędu została wyeliminowana na etapie 1/8 turnieju; tym razem pogromcą warszawian okazał się GKS Bełchatów, który po bezbramkowym wyniku w regulaminowym czasie gry zwyciężył w rzutach karnych 3:2.

Klub rozegrał setny mecz w europejskich pucharach – spotkanie z macedońskim Vardarem Skopje w ramach 1/64 finału Pucharu UEFA zakończyło się wyjazdowym zwycięstwem Legii 5:0 (12 sierpnia 1999 roku). W sezonie 1999/2000 Legia zajęła 4. miejsce w lidze i nie uzyskała prawa gry na arenie europejskiej. W Pucharze Polski drużyna uległa w ćwierćfinale Amice Wronki po serii rzutów karnych (zakończonej rezultatem 3:1), natomiast w Pucharze Ligi dotarła do finału, w którym przegrała na własnym stadionie z Polonią Warszawa 1:2.

Lata 2001–2011 edytuj

W marcu 2001 roku z finansowania zespołu wycofał się główny udziałowiec – firma Daewoo, a z dniem 1 lipca usunięto z nazwy klubu markę byłego sponsora i powrócono do nazwy ASPN CWKS „Legia” Warszawa SSA[58].

W sezonie 2000/2001 drużyna wywalczyła brązowe medale mistrzostw Polski, a w rozgrywkach Pucharu Polski odpadła w ćwierćfinale, przegrywając w dwumeczu 1:4 z Zagłębiem Lubin. Taki sam rezultat zespół osiągnął w Pucharze Ligi – w 1/4 turnieju uległ krakowskiej Wiśle, remisując w Warszawie 1:1 i przegrywając w Krakowie 1:3. W rundzie kwalifikacyjnej Pucharu UEFA Legia wygrała z Etzella Ettelbruck (4:0 na wyjeździe, 2:1 w Warszawie), a w kolejnej pokonała IF Elfsborg (4:1 u siebie, 6:1 w Szwecji). Rywalem warszawian w drugiej rundzie była Valencia CF. W pierwszym meczu przy Łazienkowskiej był remis 1:1, natomiast w rewanżu na Estadio Mestalla Hiszpanie wygrali 6:1[59].

Sezon 2001/2002 pod wodzą Serba Dragomira Okuki zakończył się zdobyciem siódmego tytułu mistrzowskiego (dzięki remisowi 0:0 z Odrą Wodzisław w Warszawie)[60], a także triumfem w Pucharze Ligi Polskiej (3:0 i 1:2 w finale z Wisłą Kraków). W rywalizacji o Puchar Polski drużyna dotarła do ćwierćfinału, gdzie uległa Ruchowi Chorzów (2:4 w Warszawie, 1:0 w Chorzowie). Legia wystąpiła w lecie w eliminacjach do Ligi Mistrzów, lecz w III rundzie odpadła w starciu z FC Barceloną – w pierwszym spotkaniu na Camp Nou Katalończycy zwyciężyli 3:0, w drugim pokonali warszawian 1:0. Po nieudanym dwumeczu z Hiszpanami warszawski zespół przystąpił do zmagań w Pucharze UEFA. W pierwszej rundzie Legia pokonała FC Utrecht (4:1 u siebie i 3:1 na wyjeździe), w drugiej została wyeliminowana przez FC Schalke 04 – 2:3 w Warszawie, 0:0 w Gelsenkirchen.

Legioniści skończyli rozgrywki 2002/2003 tuż za podium, w Pucharze Polski odpadli na etapie III rundy. 13 czerwca 2003 roku nastąpiła zmiana nazwy klubu na KP „Legia” Warszawa SSA i jeszcze tego samego dnia trenerem stołecznego zespołu został Dariusz Kubicki[48].

Ważnym wydarzeniem dla Legii było wykupienie 8 kwietnia 2004 roku klubu przez Grupę ITI Holdings SA. Drużyna zajęła drugie miejsce w lidze i zagrała w finale Pucharu Polski, w którym przegrała w dwumeczu z Lechem Poznań[59][61]. Następny sezon – 2004/2005 – także nie należał do udanych; stołeczny zespół uplasował się na trzeciej pozycji w ligowej tabeli, a z krajowym pucharem pożegnał się w półfinale, ulegając w dwumeczu Dyskobolii Grodzisk Wielkopolski – 1:1, 1:1, 1:4 w rzutach karnych.

Sezon 2005/06 był wyjątkowy w historii klubu – Legia obchodziła wówczas 90-lecie istnienia. Najpierw jednak drużyna odpadła z Pucharu UEFA w II rundzie eliminacji (0:1 w Warszawie i 2:4 w Zurychu z miejscowym FC Zürich)[62][63], a także zaliczyła słaby początek ligi. Ponadto dotarła jedynie do ćwierćfinału Pucharu Polski, przegrywając w dwumeczu z Koroną Kielce. Mimo to legioniści zdobyli ósme mistrzostwo Polski po wygranym 1:0 meczu z Górnikiem w Zabrzu[64][65]. Po przyjściu nowego trenera Dariusza Wdowczyka potrafili odrobić siedem punktów straty do Wisły Kraków i sięgnąć po tytuł; Rada Miasta Stołecznego Warszawy podjęła wtedy decyzję o sfinansowaniu modernizacji stadionu Legii poprzez budowę trzech nowych trybun i rozbudowę trybuny krytej. Legioniści po czterech latach ponownie stanęli przed szansą wywalczenia awansu do fazy grupowej Ligi Mistrzów. W drugiej rundzie eliminacji pokonali islandzki Hafnarfjarðar – 1:0 na wyjeździe, 2:0 u siebie. Następnym rywalem w decydującym III etapie okazał się Szachtar Donieck. Oba spotkania zakończyły się porażką Legii – 0:1 w Doniecku i 2:3 w Warszawie. Niepowodzenie próbowano powetować dwumeczem z Austrią Wiedeń w I rundzie Pucharu UEFA. Legii nie udało się jednak pokonać austriackiego przeciwnika; w pierwszym meczu w Warszawie padł remis 1:1, w rewanżu gospodarze wygrali 1:0.

W kolejnych rozgrywkach Wojskowi odpadli z walki o Puchar Polski w 1/16 finału, ulegając czwartoligowej Stali Sanok[66], a w lidze uzyskali trzecią lokatę. Dodatkowo, w ramach Pucharu Ekstraklasy, zespół dotarł do ćwierćfinału i przegrał dwumecz z Górnikiem Łęczna. Rok 2007 przyniósł zmianę herbu. Klub nie doszedł do porozumienia z CWKS-em, który miał prawa do poprzedniego logo. Władze klubu zarejestrowały swój logotyp, zbojkotowany przez kibiców, ponieważ nie przypominał on w niczym dawnego znaku (mimo podobnych kolorów oraz litery „L” miał inny zarys i inne ułożenie barw). Ostatecznie nie został on wprowadzony w życie i ustalono, że oficjalnym herbem zostanie modyfikacja pierwszego znaku, z białą literą „L” na czarnej tarczy. Kształt różnił się jednak od historycznego i przypominał trójkąt, a nie pierwotną tarczę herbową – stąd przyjęte przez kibiców ironiczne określenie trumienka[67][68].

Na początku sezonu 2007/08 w Wilnie doszło do zamieszek wywołanych przez kibiców Legii, które swoje apogeum miały na stadionie wileńskiej Vetry podczas meczu II rundy Pucharu Intertoto. Pseudokibice m.in. zdewastowali stadion i napadli na policję, w efekcie czego mecz przerwano przy stanie 2:0 dla klubu litewskiego. Kilka dni później Komisja Dyscyplinarna UEFA zweryfikowała wynik spotkania z Vetrą na walkower 3:0 dla gospodarzy i wykluczyła Legię z obecnej edycji europejskich pucharów oraz z następnej, do której zakwalifikuje się (Liga Mistrzów UEFA, Puchar UEFA, Puchar Intertoto) w ciągu najbliższych pięciu lat. UEFA zobowiązała także warszawski klub do pokrycia wszelkich strat wyrządzonych przez uczestników zamieszek na stadionie gospodarza. Po złożeniu odwołania karę czasowo zawieszono, po uwzględnieniu zmian dokonanych w celu zwiększenia bezpieczeństwa na meczach Legii[69].

Na półmetku rozgrywek ligowych Legia zajęła drugą lokatę, mimo że zdobyła więcej punktów niż w mistrzowskim sezonie 2005/06. Legioniści tracili dziesięć punktów do pierwszej Wisły[70]. Ostatecznie zespół sięgnął po Puchar i Superpuchar Polski[71] po dwukrotnym zwycięstwie nad Wisłą Kraków (0:0, k. 4:3 oraz 2:1), a także wywalczył wicemistrzowski tytuł. Legioniści zapewnili sobie występ w Pucharze UEFA w kolejnej edycji. Ponadto drużyna zagrała w finale Pucharu Ekstraklasy. Spotkanie rozegrane w Grodzisku Wielkopolskim rozstrzygnęło się na korzyść miejscowej Dyskobolii, która po zwycięstwie 4:1 zdobyła trofeum. W rundzie wiosennej ówczesnych zmagań klub przyłączył się do kampanii Wykopmy Rasizm ze Stadionów, organizowanej przez Stowarzyszenie Nigdy Więcej – piłkarze wybiegli 22 marca w meczu z Widzewem Łódź w koszulkach z nazwą kampanii[72].

Sezon 2008/09 Legia zaczęła od pokonania białoruskiego FK Homel (0:0 oraz 4:1) w I rundzie eliminacji Pucharu UEFA. W drugiej Wojskowi trafili na rosyjski FK Moskwa. Oba mecze zakończyły się porażką legionistów: w Warszawie 1:2, a w Moskwie 0:2. Jedyną bramkę dla Legii strzelił Roger Guerreiro. W lidze zespół powtórzył osiągnięcie sprzed roku, zajmując drugie miejsce na koniec sezonu. Drużyna doszła także do półfinału Pucharu Polski, w którym przegrała z Ruchem Chorzów. Poza tym, w rozgrywkach o Puchar Ekstraklasy, Legia wystąpiła w ćwierćfinale i została wyeliminowana przez GKS Bełchatów.

W rozgrywkach 2009/2010 warszawianie zajęli miejsce tuż za podium na zakończenie ligowej rywalizacji. Ponadto zespół dotarł do ćwierćfinału krajowego pucharu i doznał porażki w dwumeczu, ponownie z Ruchem Chorzów. 14 marca 2010 zwolniono trenera Jana Urbana, a na tymczasowego szkoleniowca wybrano Stefana Białasa[73]. Po zakończeniu sezonu, 1 czerwca, trenerem Legii został Maciej Skorża.

7 sierpnia 2010 Legia rozegrała towarzyski mecz z Arsenalem z okazji otwarcia nowego stadionu. Podopieczni Macieja Skorży przegrali to spotkanie 5:6. Bramki dla Legii zdobyli: Artur Jędrzejczyk (3), Alejandro Cabral oraz Maciej Iwański. Dla drużyny gości strzelali: Emmanuel Eboué (2), Marouane Chamakh, Kieran Gibbs, Samir Nasri oraz Jay Emmanuel-Thomas. W zespole Arsenalu wystąpili dwaj polscy bramkarze, będący jednocześnie byłymi zawodnikami Legii – Łukasz Fabiański, który został na początku drugiej połowy zmieniony przez Wojciecha Szczęsnego. W sezonie 2010/2011 legioniści wywalczyli 3. miejsce w Ekstraklasie oraz zdobyli Puchar Polski po zwycięstwie nad Lechem Poznań w Bydgoszczy (1:1, k. 5:4).

Lata 2011–2021 edytuj

Sezon 2011/2012 edytuj

Przed startem sezonu 2011/2012 Legia została wzmocniona przez trzech nowych zawodników: Danijela Ljuboję, Michała Żewłakowa i Dušana Kuciaka. Wywalczenie Pucharu Polski uprawniało zespół do startu w rozgrywkach Ligi Europy. W III rundzie kwalifikacyjnej drużyna pokonała turecki Gaziantepspor Kulübü (1:0 na wyjeździe i 0:0 u siebie), zapewniając sobie awans do rundy play-off. W kolejnym etapie warszawianie wylosowali Spartak Moskwa. Dzięki remisowi na własnym stadionie 2:2 i zwycięstwu w Moskwie 3:2 stołeczny klub awansował do fazy grupowej. Wojskowi, będąc w czwartym koszyku, w wyniku losowania trafili do Grupy C, razem z PSV Eindhoven, Rapidem Bukareszt i Hapoelem Tel Awiw. Legia wyszła z grupy na drugim miejscu (z dorobkiem 9 punktów), wygrywając z Hapoelem Tel Awiw i dwukrotnie z Rapidem Bukareszt. W 1/16 finału przeciwnikiem legionistów był Sporting CP. Pierwszy mecz w Warszawie zakończył się remisem 2:2, a w rewanżu Portugalczycy wygrali 1:0 i przeszli do dalszego etapu. W kraju Legia wywalczyła piętnasty Puchar Polski (pokonując w finale 3:0 Ruch Chorzów), a także zajęła trzecie miejsce w Ekstraklasie[74].

Sezon 2012/2013 edytuj

 
Danijel Ljuboja, najlepszy strzelec Legii w meczach ligowych w latach 2012–2013

Rozgrywki 2012/2013, ponownie z Janem Urbanem jako trenerem, zainaugurował przegrany w rzutach karnych 2:4 finał o Superpuchar Polski ze Śląskiem Wrocław[75]. Zmagania w Lidze Europy legioniści rozpoczęli od II rundy kwalifikacyjnej, eliminując w niej łotewski Liepājas Metalurgs, po remisie 2:2 w Lipawie i zwycięstwie 5:1 w Warszawie. W kolejnej rundzie drużyna pokonała austriacki SV Ried (1:2 na wyjeździe, 3:1 u siebie). O awans do fazy grupowej Legia rywalizowała z Rosenborgiem Trondheim. W pierwszym meczu na stadionie przy Łazienkowskiej był remis 1:1, a w rewanżu 2:1 wygrali Norwegowie, przez co polski zespół odpadł z dalszej gry. Finalnie warszawianie po raz dziewiąty w historii zdobyli tytuł mistrza Polski[76] i szesnasty raz sięgnęli po Puchar Polski[77], wygrywając w dwumeczu ze Śląskiem Wrocław[74].

Sezon 2013/2014 edytuj

Podczas zimowej przerwy 2013/2014 zdecydowano, że Henning Berg zastąpi Jana Urbana na stanowisku szkoleniowca pierwszej drużyny; Norweg objął posadę 1 stycznia 2014. Ponadto 9 stycznia Grupa ITI poinformowała o sprzedaży 100 proc. udziałów w spółce Legia Warszawa S.A., którą nabyli Dariusz Mioduski, dotychczasowy członek rady nadzorczej Legii (80%, następnie 60%) oraz Bogusław Leśnodorski, który pełnił funkcję prezesa Legii (20%) – we wrześniu 2014 roku do właścicielskiego duetu dołączył biznesmen Maciej Wandzel (20%)[78]. Zespół zakończył sezon drugim z rzędu tytułem mistrzowskim, a z Pucharem Polski pożegnał się w 1/8, przegrywając 1:3 z Górnikiem Zabrze.

Sezon 2014/2015 edytuj

Udział w kwalifikacjach do Ligi Mistrzów 2014/2015 piłkarze z Warszawy rozpoczęli od II rundy. Wygrali dwumecz z irlandzkim St. Patrick’s Athletic 6:1. W III rundzie wylosowali Celtic F.C. – u siebie zwyciężyli 4:1, a na wyjeździe 2:0. Jednak UEFA ukarała Legię za występ w drugim spotkaniu Bartosza Bereszyńskiego, który powinien pauzować za czerwoną kartkę z jednego z poprzednich spotkań w europejskich pucharach. Federacja piłkarska przyznała w drugim meczu walkower 3:0 Celticowi i to szkocki klub awansował do IV rundy kwalifikacji[79]. Polski zespół natomiast pokonał kazachskie FK Aktöbe w IV rundzie kwalifikacji do Ligi Europy i awansował do fazy grupowej. Legioniści, w trzecim koszyku, trafili do grupy L z ukraińskim Metalistem Charków, tureckim Trabzonsporem i belgijskim Lokeren. Legia zakończyła fazę grupową na 1. miejscu z dorobkiem 15 punktów i została pierwszym polskim klubem, który wygrał grupę w europejskich pucharach. W 1/16 finału Wojskowi trafili na AFC Ajax. Pierwszy mecz w Amsterdamie zakończył się zwycięstwem gospodarzy 1:0, w drugim Legia przegrała na swoim stadionie 0:3 i odpadła z rozgrywek. 2 maja, na Stadionie Narodowym w Warszawie, Legia wygrała 2:1 z Lechem, zdobywając 17. w swojej historii Puchar Polski. Rywal z finału krajowego pucharu okazał się lepszy na finiszu rozgrywek o mistrzostwo Polski – warszawianie musieli zadowolić się drugą lokatą.

Sezon 2015/2016 edytuj

Legia rozpoczęła sezon od kwalifikacji Ligi Europy. Pierwszym rywalem było rumuńskie FC Botoşani (1:0 i 3:0 dla warszawian w dwumeczu), kolejnym – w III rundzie – FK Kukësi z Albanii. Wyjazdowy mecz zakończył się przyznaniem walkowera na korzyść Legii z powodu niesubordynacji albańskich kibiców, rewanż w Warszawie to zwycięstwo stołecznych 1:0. Decydującym przeciwnikiem w walce o fazę grupową okazała się ukraińska Zoria Ługańsk – legioniści zwyciężyli w dwumeczu (1:0, 3:2) i uzyskali awans. Wojskowi znaleźli się w grupie D z włoskim SSC Napoli, duńskim Midtjylland oraz belgijskim Club Brugge. W sześciu rozegranych spotkaniach polski zespół zdobył cztery oczka i uplasował się na ostatniej pozycji, odpadając z turnieju. 2 maja, na Stadionie Narodowym w Warszawie, Legia obroniła Puchar Polski – wygrała w finale z Lechem Poznań 1:0 po bramce Aleksandara Prijovicia. Trzynaście dni później, w ostatniej kolejce spotkań Ekstraklasy, legioniści pokonali przy Łazienkowskiej Pogoń Szczecin 3:0 i zapewnili sobie jedenasty tytuł mistrzowski. Najlepszy strzelec Legii, węgierski napastnik Nemanja Nikolić, z dorobkiem 28 trafień został królem strzelców rozgrywek.

Sezon 2016/2017 edytuj

Legia zainaugurowała rozgrywki w kwalifikacjach Ligi Mistrzów UEFA 2016/17 pod wodzą nowego trenera, Besnika Hasiego. Pierwszym rywalem warszawian był bośniacki klub Zrinjski Mostar. Legioniści wygrali w dwumeczu (1:1 i 2:0). Kolejnym przeciwnikiem, w trzeciej rundzie eliminacji, był mistrz Słowacji AS Trenčín, z którym Legia również uporała się w dwumeczu – po 1:0 na wyjeździe i 0:0 przy Łazienkowskiej. Ostatnim rywalem, w czwartej rundzie kwalifikacyjnej, okazał się irlandzki Dundalk F.C. Wyjazdowe spotkanie zakończyło się wygraną legionistów 2:0 po bramkach Nemanji Nikolicia i Aleksandara Prijovicia. W rewanżu w Warszawie padł wynik 1:1. Dzięki takiemu rozstrzygnięciu Legia awansowała do fazy grupowej Ligi Mistrzów jako pierwszy polski klub od 20 lat (ostatnim polskim przedstawicielem w tych rozgrywkach był Widzew Łódź w sezonie 1996/1997). Legioniści znaleźli się w grupie F – z Realem Madryt, Borussią Dortmund oraz Sportingiem Lizbona. Podopieczni Jacka Magiery (następcy Hasiego) zajęli w tym zestawieniu trzecie miejsce i z dorobkiem czterech punktów awansowali do 1/16 finału Ligi Europy, gdzie trafili na AFC Ajax. W pierwszym meczu w Warszawie padł bezbramkowy remis, a w rewanżu lepsi okazali się Holendrzy, którzy wygrali 1:0.

22 marca 2017 roku Dariusz Mioduski odkupił od Bogusława Leśnodorskiego i Macieja Wandzla udziały w spółce Legia Holding (łącznie 40%), dzięki czemu został jedynym właścicielem Legii Warszawa S.A. Od tego dnia pełni również funkcję prezesa zarządu[80].

4 czerwca 2017 roku, po bezbramkowym remisie z Lechią Gdańsk przy ulicy Łazienkowskiej, legioniści obronili tytuł mistrza kraju, zdobywając trofeum po raz dwunasty w swojej historii.

Sezon 2017/2018 edytuj

Udział w eliminacjach do Ligi Mistrzów 2017/2018 piłkarze Jacka Magiery rozpoczęli od II rundy. Wygrali w niej dwumecz z fińskim IFK Mariehamn (3:0 na wyjeździe, 6:0 w Warszawie). W III rundzie przeciwnikiem Legii był mistrz Kazachstanu, FK Astana. Wyjazdowe spotkanie zakończyło się zwycięstwem Kazachów 3:1. W rewanżu przy Łazienkowskiej lepsza była Legia (1:0), ale to rywale awansowali do kolejnego etapu. Legionistom pozostała walka o fazę grupową Ligi Europy. W decydującej, IV rundzie kwalifikacyjnej, Wojskowi mierzyli się z mołdawskim Sheriffem Tyraspol. Pierwszy mecz w Warszawie zakończył się remisem 1:1, a w rewanżu padł wynik bezbramkowy. Tym samym Legia po raz pierwszy od pięciu lat nie awansowała do fazy grupowej europejskich rozgrywek[81].

13 września 2017 roku z posadą trenera pierwszego zespołu pożegnał się Jacek Magiera[82]. Tego samego dnia na konferencji prasowej został zaprezentowany nowy szkoleniowiec warszawskiego klubu, Chorwat Romeo Jozak[83]. Przed przerwą zimową Legia była liderem Ekstraklasy, z dwupunktową przewagą nad Lechem Poznań, Górnikiem Zabrze i Jagiellonią Białystok. 14 kwietnia 2018 roku oficjalna strona klubu poinformowała, że Romeo Jozak został zwolniony, a jego miejsce zajął dotychczasowy asystent, Dean Klafurić[84].

2 maja, na Stadionie Narodowym w Warszawie, Legia zdobyła dziewiętnasty Puchar Polski, pokonując w finale Arkę Gdynia 2:1. 20 maja, w ostatniej kolejce Ekstraklasy sezonu 2017/2018, legioniści sięgnęli po trzecie z rzędu i trzynaste w historii mistrzostwo Polski. Decydujący mecz przeciwko Lechowi w Poznaniu zakończył się przyznaniem walkowera dla Legii w związku z nieodpowiednim zachowaniem kibiców gospodarzy[85].

Sezon 2018/2019 edytuj

Legioniści zainaugurowali sezon w I rundzie kwalifikacji do Ligi Mistrzów 2018/2019. Wojskowi pokonali w niej irlandzki Cork City (1:0 na wyjeździe, 3:0 w Warszawie). W II rundzie rywalem mistrzów Polski był Spartak Trnawa. Piłkarze z Łazienkowskiej musieli uznać wyższość słowackiego przeciwnika i odpadli w dwumeczu – po 0:2 w Warszawie i 1:0 w Trnawie. Następnie, w III rundzie kwalifikacyjnej do ówczesnej edycji Ligi Europy, Legia mierzyła się z luksemburskim F91 Dudelange. W pierwszym spotkaniu rozegranym na własnym stadionie legioniści przegrali 1:2, w rewanżu zaś padł remis 2:2. Przez takie rozstrzygnięcia warszawianie po raz drugi z rzędu nie znaleźli się w fazie grupowej europejskich rozgrywek[86].

1 sierpnia 2018 roku Dean Klafurić przestał pełnić funkcję trenera pierwszej drużyny, a jego obowiązki tymczasowo przejął Aleksandar Vuković[87]. Niemal dwa tygodnie później, 13 sierpnia, na stanowisku został zatrudniony Portugalczyk Ricardo Sá Pinto[88], którego debiutem w nowej roli było rewanżowe starcie z F91 Dudelange. Sá Pinto pracował przy Łazienkowskiej niespełna osiem miesięcy, po czym jego miejsce – na początku kwietnia 2019 roku – zajął Vuković, ponownie będąc trenerem tymczasowym[89]. 10 maja 2019 Aleksandar Vuković podpisał z klubem roczny kontrakt (z opcją przedłużenia), zostając tym samym szkoleniowcem na stałe[90].

W rywalizacji o Puchar Polski piłkarze Legii odpadli w 1/4 finału, przegrywając z Rakowem Częstochowa 1:2 po dogrywce. Na zakończenie sezonu Ekstraklasy legioniści zostali wicemistrzami kraju, tracąc cztery punkty do triumfatora ligi, Piasta Gliwice. Po raz pierwszy od 2010 roku Wojskowi nie zdobyli trofeum w żadnych rozgrywkach[91].

Sezon 2019/2020 edytuj

Piłkarze Legii rozpoczęli udział w ówczesnej edycji Ligi Europy od pokonania w I rundzie kwalifikacji gibraltarskiej Europy FC (0:0, 3:0). Następnie wyeliminowali KuPS Kuopio (1:0, 0:0), a także grecki Atromitos (0:0, 2:0). W decydującym o awansie do fazy grupowej dwumeczu legioniści przegrali ze szkockim Rangers F.C. – pierwsze spotkanie w Warszawie zakończyło się bezbramkowym remisem, natomiast w rewanżu gospodarze triumfowali 1:0[92].

W walce o krajowy puchar pogromcą Wojskowych okazała się Cracovia – w półfinale turnieju podopieczni Michała Probierza wygrali na własnym stadionie 3:0. 11 lipca 2020 roku, dwie kolejki przed końcem sezonu Ekstraklasy, legioniści zapewnili sobie czternaste mistrzostwo Polski (po pokonaniu Cracovii 2:0 przy Łazienkowskiej), wyrównując tym samym ligowy rekord wszech czasów, należący wówczas również do Ruchu Chorzów i Górnika Zabrze[93].

Sezon 2020/2021 edytuj

Wojskowi zainaugurowali rozgrywki europejskie w ramach pierwszej rundy kwalifikacyjnej do Ligi Mistrzów UEFA. W niej pokonali północnoirlandzki Linfield F.C. 1:0. W drugiej rundzie legioniści przegrali na własnym stadionie z Omonią Nikozja 0:2 po dogrywce i odpadli z dalszej rywalizacji. Następnie, w trzeciej rundzie eliminacji do Ligi Europy UEFA, warszawianie okazali się lepsi od kosowskiej Drity Gnjilane, wygrywając przy Łazienkowskiej 2:0. Decydujący o awansie do fazy grupowej turnieju mecz pomiędzy Legią a Qarabağem Ağdam w Warszawie zakończył się porażką gospodarzy 0:3[94].

21 września 2020 roku Aleksandar Vuković został zwolniony z funkcji trenera pierwszego zespołu[95]. Tego samego dnia stanowisko objął Czesław Michniewicz[96].

We wspomnianym sezonie legioniści odpadli z turnieju o Puchar Polski w ćwierćfinale, przegrywając na własnym stadionie z Piastem Gliwice 1:2. 28 kwietnia 2021, trzy kolejki przed końcem sezonu Ekstraklasy, piłkarze z Łazienkowskiej sięgnęli po piętnaste mistrzostwo Polski, dzięki bezbramkowemu remisowi Jagiellonii Białystok z Rakowem Częstochowa na początku 28. serii gier. Tym samym klub ze stolicy objął samodzielne prowadzenie w klasyfikacji wszech czasów, jeśli chodzi o liczbę krajowych tytułów[97].

Lata 2021– edytuj

Sezon 2021/2022 edytuj

Podopieczni Michniewicza rozpoczęli sezon od I rundy eliminacji Ligi Mistrzów UEFA — tam okazali się lepsi od norweskiego FK Bodø/Glimt (3:2 na wyjeździe, 2:0 w Warszawie). W II rundzie pokonali estońską Florę Tallinn, ponownie wygrywając oba spotkania (2:1 przy Łazienkowskiej, 1:0 w Tallinnie). W III rundzie legioniści musieli uznać wyższość Dinama Zagrzeb – pierwszy mecz w Chorwacji zakończył się remisem 1:1, w rewanżu goście triumfowali 1:0. Następnie, w fazie play-off kwalifikacji do Ligi Europy UEFA, piłkarze Legii wyeliminowali Slavię Praga (2:2 w Pradze, 2:1 w Warszawie), dzięki czemu po raz pierwszy od sezonu 2016/2017 awansowali do fazy grupowej europejskich rozgrywek[98]. Wojskowi znaleźli się w grupie C – z Napoli, Leicester City oraz Spartakiem Moskwa. Z dorobkiem sześciu punktów zajęli w tym zestawieniu ostatnie miejsce i odpadli z dalszej rywalizacji.

25 października 2021 Czesław Michniewicz przestał pełnić funkcję trenera pierwszej drużyny, a jego obowiązki tymczasowo przejął Marek Gołębiewski[99]. Niecałe dwa miesiące później, 13 grudnia, szkoleniowcem ponownie został Aleksandar Vuković[100].

Legioniści odpadli wówczas z rywalizacji o Puchar Polski w półfinale, przegrywając wyjazdowy mecz z Rakowem Częstochowa 0:1[101], a w lidze uplasowali się ostatecznie na 10. miejscu.

Sezon 2022/2023 edytuj

23 maja 2022 trenerem pierwszej drużyny został Kosta Runjaić[102].

2 maja 2023 legioniści zdobyli dwudziesty Puchar Polski, wygrywając w finale (po serii rzutów karnych) z przyszłym mistrzem Polski, Rakowem Częstochowa, na Stadionie Narodowym[103]. Sezon ligowy zakończyli na drugim miejscu.

Sezon 2023/2024 edytuj

Legioniści po raz pierwszy w historii wystąpili w rozgrywkach Ligi Konferencji UEFA. W fazie kwalifikacyjnej pokonali kolejno Ordabasy Szymkent (2:2 na wyjeździe, 3:2 u siebie), Austrię Wiedeń (1:2 w Warszawie, 5:3 w Wiedniu) oraz FC Midtjylland (3:3 na wyjeździe, 1:1, k. 6:5 u siebie), awansując do fazy grupowej rozgrywek[104]. Tam trafili do grupy E razem z Aston Villą, AZ Alkmaar i Zrinjskim Mostar, gdzie z dorobkiem czterech zwycięstw i dwóch porażek zajęli drugie miejsce — tym samym po raz pierwszy od sezonu 2016/2017 zakwalifikowali się do fazy pucharowej europejskich rozgrywek[105].

7 grudnia 2023 r. Legia odpadła z Pucharu Polski, przegrywając w 1/8 finału z Koroną Kielce[106].

Sukcesy edytuj

Trofea międzynarodowe edytuj

  Zdobyte trofea w rozgrywkach międzynarodowych (stan na: 27 lutego 2024)
Rozgrywki Osiągnięcie Razy Sezon(y)
 
Liga Mistrzów
(Puchar Europy)
zdobywca 0
finalista 0
półfinał 1 1970
 
Liga Europy
(Puchar UEFA)
zdobywca 0
finalista 0
1/16 3 2012, 2015, 2017

Liga Konferencji Europy UEFA
zdobywca 0
finalista 0
1/16 1 2024
 
Puchar Zdobywców
zdobywca 0
finalista 0
półfinał 1 1991
 
Puchar Miast Targowych
zdobywca 0
finalista 0
1/8 1 1969

Krajowe edytuj

  Zdobyte trofea w rozgrywkach Polski (stan na: 15.07.2023)
Rozgrywki Osiągnięcie Razy Sezon(y)

Mistrzostwo
I miejsce 15
(rekord)
1955, 1956, 1969, 1970, 1994, 1995, 2002, 2006, 2013, 2014, 2016, 2017, 2018, 2020, 2021
II miejsce 14 1960, 1968, 1971, 1985, 1986, 1993*, 1996, 1997, 2004, 2008, 2009, 2015, 2019, 2023
III miejsce 13 1928, 1930, 1931, 1961, 1972, 1980, 1988, 1999, 2001, 2005, 2007, 2011, 2012

Puchar
zdobywca 20
(rekord)
1955, 1956, 1964, 1966, 1973, 1980, 1981, 1989, 1990, 1994, 1995, 1997, 2008, 2011, 2012, 2013, 2015, 2016, 2018, 2023
finalista 6 1952**, 1969, 1972, 1988, 1991, 2004

Superpuchar
zdobywca 5 1989, 1994, 1997, 2008, 2023
finalista 11 1990, 1995, 2006, 2012, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2020, 2021

Puchar Ligi
zdobywca 1 2002
finalista 2 2000, 2008

*1993 – mistrzostwo Polski zostało odebrane przez PZPN
**1952 – do finału Pucharu Polski dotarła drużyna rezerw, pierwszy zespół odpadł w piątej rundzie turnieju

Indywidualne edytuj

Plebiscyt Piłki Nożnej:

 
Artur Boruc – Odkrycie Roku 2004 w polskiej Ekstraklasie

Plebiscyt katowickiego dziennika Sport:

Poszczególne sezony edytuj

Historia występów Legii Warszawa w rozgrywkach ligowych
Sezon Rozgrywki ligowe Puchary krajowe Puchary europejskie
Poziom Pozycja Puchar Polski Puchar Ligi Superpuchar Polski Liga Mistrzów Liga Europy Liga Konferencji Puchar Zdobywców Pucharów Puchar Intertoto
1920 Mistrzostw Polski nie dokończono
1921 Klasa A 3
1922 Klasa A 4
1923 Klasa A 3
1924/1925 Klasa A 3
1926 Klasa A 3
1927 Liga 5
1928 Liga 3
1929 Liga 4
1930 Liga 3
1931 Liga 3
1932 Liga 5
1933 Liga 6
1934 Liga 5
1935 Liga 9
1936 Liga 10
1936/1937 Klasa A 5
1937/1938 Liga okręgowa liga: 1
eliminacje: 3
Rozgrywki przerwano w 1939 r. z powodu wybuchu II wojny światowej i nie rozgrywano ich do 1945 r.
1946 Liga okręgowa 2
1947 Liga okręgowa liga: 1
eliminacje: 1
finał: 2
1948 I liga 4
1949 I liga 9
1950 I liga 10
1951 I liga 3 1/8
1952 I liga 6 F G
1953 I liga 5
1954 I liga 7 1/2
1955 I liga 1 Z
1956 I liga 1 Z
1957 I liga 4 1/8 W
1958 I liga 6
1959 I liga 4
1960 I liga 2
1961 I liga 3 W
1962 I liga 5 1/8
1962/1963 I liga 7 1/8
1963/1964 I liga 4 Z
1964/1965 I liga 4 1/2 1/4
1965/1966 I liga 6 Z
1966/1967 I liga 4 1/8 1/16
1967/1968 I liga 2 1/8 G
1968/1969 I liga 1 F
1969/1970 I liga 1 1/2 1/2
1970/1971 I liga 2 1/4 1/4
1971/1972 I liga 3 F 2R
1972/1973 I liga 8 Z 1/8
1973/1974 I liga 4 1/4 1/16 G
1974/1975 I liga 6 1/16 1/32
1975/1976 I liga 8 1/8
1976/1977 I liga 8 1/2 G G
1977/1978 I liga 5 1/2 ?
1978/1979 I liga 6 1/8
1979/1980 I liga 3 Z
1980/1981 I liga 5 Z 1/16
1981/1982 I liga 4 1/8 1/4
1982/1983 I liga 8 1/4
1983/1984 I liga 5 1/8
1984/1985 I liga 2 1/4
1985/1986 I liga 2 1/4 1/8 G
1986/1987 I liga 5 1/8 1/16
1987/1988 I liga 3 F
1988/1989 I liga 4 Z Z 1/32
1989/1990 I liga 7 Z F 1/16
1990/1991 I liga 9 F 1/2
1991/1992 I liga 10 1/8
1992/1993 I liga 2 1/2
1993/1994 I liga 1 Z Z
1994/1995 I liga 1 Z F W
1995/1996 I liga 2 1/16 1/4
1996/1997 I liga 2 Z Z 1/16
1997/1998 I liga 5 1/8 1/16
1998/1999 I liga 3 1/8
1999/2000 I liga 4 1/4 F 2R
2000/2001 I liga 3 1/4 1/4
2001/2002 I liga 1 1/4 Z 2R
2002/2003 I liga 4 1/8 3R 2R
2003/2004 I liga 2 F
2004/2005 I liga 3 1/2 3R
2005/2006 I liga 1 1/4 F 2R
2006/2007 I liga 3 1/16 1/4 3R 3R 2R
2007/2008 I liga 2 Z F Z
2008/2009 Ekstraklasa 2 1/2 1/4 2R
2009/2010 Ekstraklasa 4 1/4 3R
2010/2011 Ekstraklasa 3 Z
2011/2012 Ekstraklasa 3 Z F 1/16
2012/2013 Ekstraklasa 1 Z 4R
2013/2014 Ekstraklasa 1 1/8 F 4R G
2014/2015 Ekstraklasa 2 Z F 3R 1/16
2015/2016 Ekstraklasa 1 Z F G
2016/2017 Ekstraklasa 1 1/16 F G 1/16
2017/2018 Ekstraklasa 1 Z F 3R 4R
2018/2019 Ekstraklasa 2 1/4 2R 3R
2019/2020 Ekstraklasa 1 1/2 F 4R
2020/2021 Ekstraklasa 1 1/4 F 2R 4R
2021/2022 Ekstraklasa 10 1/2 3R G
2022/2023 Ekstraklasa 2 Z Z
  • W latach 1921–1926 oraz 1946–1947 mistrzostwa Polski rozgrywano systemem ligowo-pucharowym.
  • W 1951 roku tytuł mistrzowski został przyznany zdobywcy Pucharu Polski (Ruch Chorzów).
  • W sezonie 1992/1993 po krajowy czempionat sięgnęła Legia. Jednakże, w związku z podejrzeniami o niesportową postawę w trakcie rozgrywek, unieważniono wynik meczu Wisła Kraków – Legia Warszawa (0:6, sędzia: Marian Dusza) w ostatniej kolejce spotkań. Tym samym ligowe zmagania ostatecznie wygrał Lech Poznań, natomiast Legia (jako nowy wicemistrz) karnie nie została dopuszczona do gry w europejskich pucharach.

Legia w rozgrywkach edytuj

Liga polska edytuj

 
Mecz Legia Warszawa – Pogoń Szczecin

Działacze Legii byli głównymi inicjatorami utworzenia nowoczesnych ogólnokrajowych rozgrywek ligowych w Polsce. Na fali zmian sanacyjnych, zapoczątkowanych wiosną 1926 roku przez przewrót majowy, do władzy w rodzimym sporcie doszli ludzie wywodzący się ze środowisk wojskowych, toteż obowiązujący system rozgrywkowy poddano historycznej reformie. Jesienią 1926, w porozumieniu z czołówką polskich klubów, przedstawiciele Legii rozpoczęli wzmożone działania mające na celu założenie ligi. Udało się to już na przełomie 1926 i 1927 roku, więc jedną z drużyn pierwszoligowych premierowego sezonu 1927 stanowili warszawianie. Pierwszym prezesem utworzonych rozgrywek został prezes Legii – gen. bryg. Roman Górecki. Z najwyższego poziomu ligowego legioniści spadli tylko raz, w sezonie 1936. Łącznie klub rozegrał 86 sezonów na najwyższym szczeblu (1927–1936 i od 1948 do dziś). Warszawski zespół po spadku z ekstraklasy grał w niższych ligach przez dwa sezony (1937 – warszawska klasa A i 1938 – liga okręgowa; po uzyskaniu pierwszego miejsca w tej klasie Legia przegrała awans do Ligi Polskiej w barażach). W 1939 roku z powodu rozwiązania sekcji piłkarskiej nie przystąpiono do żadnych rozgrywek.

Wojskowi wrócili do najwyższej klasy rozgrywkowej w pierwszym powojennym sezonie w 1948. Od tego momentu występują w niej nieprzerwanie. Legia od lat 90. XX wieku zajmuje 1. miejsce w tabeli wszech czasów Ekstraklasy.

W swej dotychczasowej historii Legia wygrała ligę piętnaście razy, czternastokrotnie była druga i trzynastokrotnie trzecia. Warszawski klub zajmuje pierwszą pozycję pod względem liczby mistrzostw Polski ogółem.

Bilans Legii w ekstraklasie[109]
Mecze (sezony) Zwycięstwa Remisy Porażki
2400 (86) 1186 591 623

Tabela uwzględnia sezony 1927–1936 oraz 1948–2022/2023 (łącznie 86).

Puchar Polski edytuj

Legia zdobyła dwadzieścia Pucharów Polski, najwięcej ze wszystkich klubów. W tabeli wszech czasów jest na pierwszym miejscu, przed Górnikiem Zabrze, który sięgnął po trofeum sześciokrotnie. Legioniści przegrali w finale sześć razy, w tym jeden raz porażkę poniosły rezerwy klubu (wspomagane przez graczy pierwszej ekipy, która odpadła wcześniej).

Finały Pucharu Polski z udziałem Legii[110]
Data Przeciwnik Wynik
21.12.1952[111] Polonia Warszawa 0:1
29.09.1955 Lechia Gdańsk 5:0
24.06.1956 Górnik Zabrze 3:0
1.05.1964 Polonia Bytom 2:1
15.08.1966 Górnik Zabrze 2:1
12.05.1969 Górnik Zabrze 0:2
4.06.1972 Górnik Zabrze 2:5
17.06.1973 Polonia Bytom 0:0, k. 4:2
9.05.1980 Lech Poznań 5:0
24.06.1981 Pogoń Szczecin 1:0
23.06.1988 Lech Poznań 1:1, k. 2:3
24.06.1989 Jagiellonia Białystok 5:2
17.06.1990 GKS Katowice 2:0
23.06.1991 GKS Katowice 0:1
18.06.1994 ŁKS Łódź 2:0
18.06.1995 GKS Katowice 2:0
29.06.1997 GKS Katowice 2:0
18.05.2004

1.06.2004

Lech Poznań 0:2, 1:0
13.05.2008 Wisła Kraków 0:0, k. 4:3
3.05.2011 Lech Poznań 1:1, k. 5:4
24.04.2012 Ruch Chorzów 3:0
2.05.2013

8.05.2013

Śląsk Wrocław 2:0, 0:1
2.05.2015 Lech Poznań 2:1
2.05.2016 Lech Poznań 1:0
2.05.2018 Arka Gdynia 2:1
2.05.2023 Raków Częstochowa 0:0, k. 6:5

Puchar Ligi edytuj

Legia sięgnęła po Puchar Ligi raz, w edycji 2001/02. W pierwszym finałowym meczu pokonała Wisłę Kraków 3:0 w Warszawie, a w rewanżu przegrała 1:2 w Krakowie. Z lepszym bilansem bramek Wojskowi zdobyli trofeum. Legioniści przegrali w finale dwukrotnie – w edycji 1999/00 z Polonią Warszawa (1:2) oraz z Dyskobolią Grodzisk Wielkopolski w sezonie 2007/08 (1:4).

Finały Pucharu Ligi z udziałem Legii[112]
Data Przeciwnik Wynik
25.04.2000 Polonia Warszawa 1:2
22.05.2002

26.05.2002

Wisła Kraków 3:0, 1:2
17.05.2008 Dyskobolia Grodzisk Wielkopolski 1:4

Superpuchar Polski edytuj

Legia Warszawa pięciokrotnie zdobyła Superpuchar Polski, a jedenastokrotnie poniosła porażkę w meczu o to trofeum.

W pierwszym starciu w 1989 roku Wojskowi pokonali Ruch Chorzów 3:0 w Zamościu. Rok później przegrali w Bydgoszczy z Lechem Poznań 1:3. W spotkaniu rozgrywanym w Płocku w 1994 roku zespół z Warszawy wygrał z ŁKS-em Łódź 6:4. W 1995 roku w Rzeszowie triumfował GKS Katowice, wygrywając 1:0. Dwa lata później w stolicy legioniści zwyciężyli łódzki Widzew 2:1. W 2006 roku, w swoim szóstym tego typu starciu, Wojskowi przegrali na własnym stadionie z Wisłą Płock 1:2. W 2008 Legia zdobyła puchar po raz czwarty, pokonując w Ostrowcu Świętokrzyskim Wisłę Kraków 2:1. W 2012 roku w Warszawie drużyna przegrała ze Śląskiem Wrocław (1:1 w regulaminowym czasie gry, 2:4 w rzutach karnych). Po dwóch sezonach warszawianie znów stanęli przed szansą sięgnięcia po trofeum. W spotkaniu rozegranym na stadionie Legii przegrali jednak z Zawiszą Bydgoszcz 2:3. Rok później Wojskowi ulegli Lechowi Poznań 1:3 na boisku rywala. Kolejna edycja to ponownie porażka Legii z Lechem – tym razem w stosunku 1:4 przy Łazienkowskiej. W 2017 roku legioniści musieli uznać wyższość Arki Gdynia, przegrywając w Warszawie po rzutach karnych 3:4 (w regulaminowym czasie gry było 1:1). Rok później gdynianie znów okazali się lepsi – Legia przegrała przy Łazienkowskiej 2:3. W 2020 roku Wojskowi ulegli w Warszawie Cracovii po serii rzutów karnych 4:5 (w podstawowym czasie gry padł bezbramkowy remis). W kolejnej odsłonie pogromcami warszawian okazali się piłkarze Rakowa Częstochowa, zwycięzcy poprzedniej edycji Pucharu Polski (1:1, 3:4 w rzutach karnych).

15 lipca 2023, po piętnastoletniej przerwie, legioniści sięgnęli po trofeum, wygrywając z Rakowem Częstochowa w serii rzutów karnych (0:0, k. 6:5).

Ponadto klub uprawniony był do rywalizacji jeszcze w pięciu takich meczach, jednak edycji z lat 1980, 1993, 2002, 2011 i 2013 nie rozegrano.

Mecze o Superpuchar Polski z udziałem Legii
Data Przeciwnik Wynik
8.07.1989 Ruch Chorzów 3:0
9.09.1990 Lech Poznań 1:3
24.07.1994 ŁKS Łódź 6:4
2.09.1995 GKS Katowice 0:1
3.08.1997 Widzew Łódź 2:1
22.07.2006 Wisła Płock 1:2
20.07.2008 Wisła Kraków 2:1
12.08.2012 Śląsk Wrocław 1:1 (k. 2:4)
9.07.2014 Zawisza Bydgoszcz 2:3
10.07.2015 Lech Poznań 1:3
7.07.2016 Lech Poznań 1:4
7.07.2017 Arka Gdynia 1:1 (k. 3:4)
14.07.2018 Arka Gdynia 2:3
9.10.2020 Cracovia 0:0 (k. 4:5)
17.07.2021 Raków Częstochowa 1:1 (k. 3:4)
15.07.2023 Raków Częstochowa 0:0 (k. 6:5)

Europejskie puchary edytuj

Dotychczas Legia rozegrała 272 mecze w europejskich pucharach. Największymi sukcesami były: dojście do 1/2 i 1/4 Pucharu Europy Mistrzów Krajowych 1969/70 i 1970/71, 1/4 Ligi Mistrzów UEFA 1995/96, 1/2 Pucharu Zdobywców Pucharów 1990/91 oraz 1/4 Pucharu Zdobywców Pucharów 1964/65 i Pucharu Zdobywców Pucharów 1981/82. Legioniści wygrali również grupę Pucharu Intertoto w 1967 roku[113].

Najskuteczniejszym zawodnikiem w Europie w barwach Legii jest Miroslav Radović (18 trafień). Najwięcej meczów podczas europejskich zmagań rozegrał Michał Kucharczyk (67).

Stan na 10 grudnia 2021[114]

Bilans Legii w europejskich pucharach[115]
Mecze Zwycięstwa Remisy Porażki
272 119 69 84

Rywalizacja lokalna edytuj

Derby Warszawy edytuj

Derby stolicy – obok krakowskich, łódzkich i górnośląskich – należą do najważniejszych w Polsce. Najsłynniejszymi derbami Warszawy stały się na przestrzeni lat pojedynki Legii z Polonią (lata międzywojenne i od lat 90.) oraz Legii przeciwko Gwardii (od lat 50. do lat 80.)

Do pierwszego meczu pomiędzy Legią i Polonią doszło tuż po przenosinach Wojskowych do stolicy – 29 kwietnia 1917 na Agrykoli. Towarzyska potyczka zakończyła się remisem 1:1. 10 kwietnia 1927 na stadionie Legii rozegrano natomiast premierowe ligowe derby, które również nie przyniosły rozstrzygnięcia (2:2).

Łącznie, w bilansie wszystkich rozgrywanych meczów (liga oraz puchary) obie drużyny mają po 29 zwycięstw, a 20 meczów zakończyło się remisem.

Stan na 30 marca 2013[116]

Wszystkie mecze[117][118][119]
Mecze Zwycięstwa Legii Remisy Zwycięstwa Polonii
78 29 20 29

Inni lokalni rywale edytuj

Oprócz Polonii, Legia rozgrywała mecze również z innymi warszawskimi zespołami – z Okęciem, Marymontem i Lotnikiem Warszawa Wojskowi grali po jednym razie. Wszystkie mecze odbyły się w ramach Pucharu Polski i zakończyły zwycięstwami legionistów.

Z innych warszawskich klubów Legia najczęściej grała z Gwardią. Bilans wszystkich spotkań wypada na korzyść Wojskowych, ale Harpagony (przydomek zawodników Gwardii) prowadzą w statystykach meczów u siebie. Ostatni mecz pomiędzy drużynami odbył się 7 maja 1983 w lidze i zakończył wygraną legionistów 2:1[120].

Z Warszawianką wszystkie dwadzieścia meczów Legia grała w lidze, przed II wojną światową. Wygrała dziesięć, dwa zremisowała i osiem przegrała[121][122].

Wszystkie mecze[123]
Mecze Zwycięstwa Legii Remisy Zwycięstwa Gwardii
50 19 16 15
Mecze Zwycięstwa Legii Remisy Zwycięstwa Warszawianki
20 10 2 8

Historyczne nazwy klubu edytuj

Lp. Okres obowiązywania Nazwa
1. marzec 1916 listopad 1918 Drużyna Sportowa Legia (drużyna Legionowa)
2. 14 marca 1920 31 lipca 1922 Wojskowy Klub Sportowy (WKS) Warszawa
3. 31 lipca 1922 kwiecień 1945 Wojskowy Klub Sportowy (WKS) Legia Warszawa
4. kwiecień 1945 czerwiec 1945 I Wojskowy Klub Sportowy (WKS) Warszawa
5. czerwiec 1945 listopad 1949 I Wojskowy Klub Sportowy (WKS) Legia Warszawa
6. listopad 1949 2 lipca 1957 Centralny Wojskowy Klub Sportowy (CWKS) Warszawa
7. 2 lipca 1957 lata 70. Wojskowy Klub Sportowy (WKS) Legia Warszawa
8. lata 70. 25 kwietnia 1989 Centralny Wojskowy Klub Sportowy (CWKS) Legia Warszawa
9. 25 kwietnia 1989 4 lutego 1997 Autonomiczna Sekcja Piłki Nożnej (ASPN) CWKS Legia Warszawa
10. 4 lutego 1997 12 lutego 1997 Autonomiczna Sekcja Piłki Nożnej (ASPN) CWKS Legia-Daewoo Warszawa
11. 12 lutego 1997 1 lipca 2001 Sportowa Spółka Akcyjna (SSA) ASPN CWKS Legia-Daewoo Warszawa
12. 1 lipca 2001 13 czerwca 2003 Sportowa Spółka Akcyjna (SSA) ASPN CWKS Legia Warszawa
13. 13 czerwca 2003 11 lipca 2012 Klub Piłkarski Legia Warszawa Sportowa Spółka Akcyjna
14. 11 lipca 2012 Legia Warszawa Spółka Akcyjna[15]

Barwy i herb edytuj

 
Herby Legii (1927, 1957 i 1950)

Legia ma barwy czerwono-biało-zielono-czarne. Każda z nich ma swoje znaczenie; chociaż w różnych okresach często brakowało jednego lub dwóch kolorów, za to nie było nigdy innych niż te cztery. Biel i czerwień to odwołanie do Polski i patriotyzmu założycieli klubu. Zieleń i biel przejęte zostały po fuzji od najstarszego klubu warszawskiego – Korony[124], a czerń jest odwołaniem do Czarnych Lwów, którzy uznawani byli za pierwszy polski klub sportowy – Legia miała być pierwszym klubem wojskowym. Od początku XXI wieku legioniści zazwyczaj noszą białe lub zielone koszulki, a dodatkowy komplet strojów jest czerwony. Nigdy nie było strojów czarnych, ale pierwsze trykoty Wojskowych miały czarny pas na białym tle.

Herby Legii na przestrzeni lat[125]

Na koszulkach piłkarzy Legii, w przeciwieństwie do innych drużyn, nie zawsze widniał herb. Najdłużej legioniści grają z samą „elką” na piersi. Z tym symbolem, który znajdował się prawie w każdym herbie Legii w ciągu ponad 100 lat jej istnienia, piłkarze rozgrywali swoje mecze w latach 1960–1996, 2002–2007 i 2009–obecnie.

 
Herb Legii w latach 1927–1950
  • 1916–1917: Pierwszy herb to biała litera L (znak Legionów Polskich) na czarnej, uproszczonej polskiej tarczy herbowej. Został zaczerpnięty z wzoru orzełka legionowego. Symbol umieszczony na koszulkach nawiązywał do pierwszej litery nazwy klubu, a także podkreślał rodowód z Legionów.
  • 1917: Po przeniesieniu działalności do Warszawy w herbie po raz pierwszy pojawiła się „elka” w kółeczku – miało to miejsce w lipcu 1917 roku podczas walnego zgromadzenia członków klubu. Wnętrze było białe, z czarnym pasem biegnącym ukośnie od lewego górnego rogu. Miał on nawiązywać do strojów, w których zespół występował w latach 1916–1917. Herb funkcjonował jedynie przez kilka spotkań, ponieważ sytuacja polityczna uniemożliwiła dalszą działalność Legii.
  • 1922–1926: Trzeci herb Legii powstał po fuzji z Koroną Warszawa. Pozostawiono legijną nazwę, ale przyjęto barwy Korony – biało-zielone. Opracowano wówczas nowy wzór emblematu klubowego, który znany warszawski grawer, Józef Michrowski, umieścił na pierwszych oficjalnych odznakach klubowych. Piłkarze Legii identyfikowali się z emblematem do przełomu 1925 i 1926 roku. Znak przedstawiał okrągłą zieloną tarczę z białą obwódką. W środku tarczy widniał stylizowany napis „Legja”, a na białych brzegach „W.K.S.” oraz „Warszawa”.
  • 1926: W jubileuszowym 1926 roku barwy Legii ponownie uzupełniono kolorem czarnym, a na koszulkach piłkarzy symbolicznie pojawił się herb z 1917 roku.
  • 1927–1950, 1957: Czarno-biało-zielone barwy obowiązywały od początku 1926 roku, ale emblemat taki po raz pierwszy pojawił się na koszulkach dopiero rok później. Pozostał symbolem największych przedwojennych sukcesów Legii. Powrócił kolor czarny w postaci pasa rozdzielającego zieleń i biel – znak zawierał również „elkę” w kółeczku, a także charakterystyczny kształt tarczy. Herbu używano niezmiennie aż do wiosny 1950 roku.
  • 1950–1957: Po reformie sportu w PRL-u zmieniano nazwy klubów odwołujących się do patriotyzmu (w przypadku Legii do Legionów Polskich). Utworzono Centralny Wojskowy Klub Sportowy Warszawa i po raz pierwszy odstąpiono od tradycyjnego kształtu tarczy herbowej, zamieniając ją na uproszczony wzór ze złoto-zielonym obramowaniem. W środku znalazła się duża, czerwona litera C z mniejszymi W oraz K i S wewnątrz.
  • 1957–2005: Kolejny herb Legii, wprowadzony po „odwilży”, nawiązuje do pierwszych klubowych emblematów. Utrzymany został historyczny kształt, a tarczę na dwie części dzieli tym razem biały i czerwony pas. Pozostałe elementy zostały niezmienne w stosunku do przedostatniego znaku. Wprowadzone zostały barwy biało-czerwono-zielono-czarne, a po pewnym czasie zamieniono miejscami dwa pierwsze kolory.
  • 2005: Oparta na korporacyjnych wzorcach polityka właściciela klubu oraz nieuregulowana kwestia praw do herbu skutkowały zmianą logo. Nowy emblemat utrzymał się jedynie przez kilka miesięcy, przy dezaprobacie kibiców, którzy określili znak „kapslem”. Herb wzorowany na modelu z 1957 roku otoczono obwódką z uwypukleniem w górnej części – w obwódkę wpisano „Klub piłkarski Legia Warszawa”, w uwypuklenie zaś rok założenia.
  • 2005–2010: Po nieudanych negocjacjach KP z CWKS-em dotyczących używania herbu, władze Legii postanowiły wprowadzić emblemat wzorowany na pierwszym historycznym. Różnił się on od pierwotnego kształtem tarczy, która była trójkątna.
  • 2010–?: Powrócono do herbu z 1957 roku, akceptowanego przez większość kibiców.

Stadion edytuj

 
Widok z powietrza od strony południowo-zachodniej
 
Trybuna wschodnia

Po I wojnie światowej Legia nie miała stałego miejsca, w którym mogłaby rozgrywać mecze. Swój własny stadion, jako pierwsza drużyna w Warszawie, otrzymała w 1922. Było to boisko Dowództwa Okręgu Korpusu, którego używano do zakończenia budowy nowego obiektu. W pierwszym meczu legioniści przegrali z Wisłą Kraków 0:3[15].

Od lat 30. XX wieku drużyna rozgrywa swoje mecze na Stadionie Wojska Polskiego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Inauguracyjny mecz na tym obiekcie odbył się 9 sierpnia 1930 z nieistniejącym już hiszpańskim klubem piłkarskim CF Europa Barcelona (1:1, bramkę dla Legii po rzucie karnym w 22. minucie zdobył Henryk Martyna).

Pierwsze mecze ligowe rozegrano tutaj 24 sierpnia 1930 (Warszawianka grała z ŁKS-em Łódź, a zaraz potem Legia Warszawa z Czarnymi Lwów).

26 października 1930, w pierwszym międzynarodowym spotkaniu rozgrywanym przy ulicy Łazienkowskiej, reprezentacja Polski pokonała Łotwę 6:0.

Rekord frekwencji padł 19 września 1956 podczas meczu Pucharu Europy Mistrzów Krajowych ze Slovanem Bratysława oraz 8 czerwca 1958 podczas ligowej konfrontacji z ŁKS-em Łódź – na trybunach zasiadło wtedy po 40 000 widzów.

Do chwili przebudowy stadion był w stanie pomieścić 13 628 kibiców (w tym sektor gości – 1378 miejsc). Pojemność nowego obiektu to 31 006 miejsc[126]. Projekt nie przewiduje dalszej rozbudowy, ponieważ stadion znajduje się w ciągu osi stanisławowskiej.

Żyleta
 
„Żyleta”
 
Fragment ekspozycji w Muzeum Legii Warszawa im. Wiktora Bołby
Osobny artykuł: Żyleta (Legia Warszawa).

Żyleta to potoczna nazwa trybuny, na której zasiadają najzagorzalsi kibice klubu. Podczas użytkowania poprzedniego stadionu, popularnym i bardziej oficjalnym określeniem było również „trybuna otwarta” (nigdy nie została zadaszona).

Historia nazwy związana jest z tablicą reklamową żyletek marki Polsilver, zamontowanej nad środkowym sektorem dawnej trybuny w latach 70. Początkowo określenie odnosiło się wyłącznie do tego sektora, z czasem było już używane w kontekście całej trybuny – zostało pozytywnie przyjęte przez sympatyków warszawskiego klubu.

Na starym obiekcie Żyleta usytuowana była od strony ulicy Czerniakowskiej (obecna trybuna wschodnia), a na nowym stadionie miejsce dla najgłośniej dopingujących fanów znajduje się za bramką od ulicy Łazienkowskiej (trybuna północna).

Muzeum

21 kwietnia 2006, w ramach obchodów 90. rocznicy utworzenia klubu, w budynku stadionu otwarto Muzeum Legii Warszawa[127].

W październiku 2010, po oddaniu do użytku nowego obiektu piłkarskiego, muzeum zostało przeniesione do pomieszczenia znajdującego się na parterze części biurowo-usługowej, pod trybuną północną.

Kierownikiem i głównym inicjatorem działalności muzealnej był Wiktor Bołba.

Piłkarze edytuj

 
Gwiazda Kazimierza Deyny w Alei Gwiazd Sportu we Władysławowie
Osobny artykuł: Piłkarze Legii Warszawa.
Z tym tematem związana jest kategoria: Piłkarze Legii Warszawa.

Obecny skład edytuj

Stan na 9 styczeń 2024[128]
Nr Poz. Piłkarz
1 BR   Kacper Tobiasz
3 OB   Steve Kapuadi
4 OB   Marco Burch
5 OB   Yuri Ribeiro
6 PO   Ramil Mustafajew
7 NA   Tomáš Pekhart
8 PO   Rafał Augustyniak
9 NA   Blaž Kramer
11 PO   Qëndrim Zyba (wypożyczony z KF Ballkani Suva Reka)
12 OB   Radovan Pankov
13 PO   Paweł Wszołek
17 PO   Gil Dias (wypożyczony z VfB Stuttgart)
21 PO   Jurgen Çelhaka
Nr Poz. Piłkarz
22 PO   Juergen Elitim
24 OB   Jan Ziółkowski
25 PO   Ryōya Morishita (wypożyczony z Nagoya Grampus)
26 PO   Filip Rejczyk
27 PO   Josué (kapitan)
28 NA   Marc Gual
30 BR   Dominik Hładun
33 PO   Patryk Kun
39 NA   Maciej Rosołek
55 OB   Artur Jędrzejczyk
67 PO   Bartosz Kapustka

Piłkarze na wypożyczeniu edytuj

Nr Poz. Piłkarz
PO   Igor Strzałek (w Stali Mielec do 30 czerwca 2024)
BR   Gabriel Kobylak (w Radomiaku Radom do 30 czerwca 2024)
NA   Makana Baku (w OFI 1925 do 30 czerwca 2024)
BR   Cezary Miszta (w Rio Ave FC do 30 czerwca 2024)
BR   Maciej Kikolski (w GKS Tychy do 30 czerwca 2024)
PO   Bartłomiej Ciepiela (w Resovii do 30 czerwca 2024)
PO   Jakub Kisiel (w Podbeskidziu Bielsko-Biała do 30 czerwca 2024)

Numery zastrzeżone edytuj

Nr Poz. Piłkarz
10 PO   Kazimierz Deyna

Sztab szkoleniowy edytuj

Stan na 28 października 2023[129]
Funkcja Imię i nazwisko
Trener   Kosta Runjaić
Asystent trenera, analityk   Przemysław Małecki
Asystent trenera, analityk   Alex Trukan
Asystent   Iñaki Astiz
Trener bramkarzy   Arkadiusz Malarz
Trener bramkarzy   Krzysztof Dowhań
Dyrektor drużyny   Konrad Paśniewski
Szef działu przygotowania medyczno-motorycznego   Bartosz Bibrowicz
Trener przygotowania fizycznego   Dawid Goliński
Trener przygotowania fizycznego   Stergios Fotopoulos
Szef sztabu medycznego   Filip Latawiec
Lekarz   Maciej Kostewicz
Fizjoterapeuta   Bartosz Kot
Fizjoterapeuta   Maciej Treutz-Kuszyński
Fizjoterapeuta   Szymon Kałuża
Fizjoterapeuta   Kacper Balcerak
Analityk   Piotr Parchan
Kitman   Krzysztof Rzymowski
Kitman   Sebastian Wołowicz
Dietetyk   Urszula Somow
Kierownik Legia LAB   Piotr Żmijewski
Rzecznik prasowy   Bartosz Zasławski
Honorowy Prezes Legii Warszawa   Lucjan Brychczy

Dotychczasowi trenerzy edytuj

Z tym tematem związana jest kategoria: Trenerzy piłkarzy Legii Warszawa.

W warszawskim zespole funkcję trenera sprawowały 54 osoby. Najwięcej razy robił to Lucjan Brychczy – pięciokrotnie. Najdłużej podczas jednej kadencji trenował Legię Wacław Kuchar (były gracz Pogoni Lwów) – ponad cztery lata. W pierwszych latach działalności klubu rolę trenera spełniał jeden z zawodników, wyznaczany przez kierownictwo sekcji piłki nożnej[130].

 
Kazimierz Górski prowadził Legię w latach 1959, 1960–1962 i 1981–1982
Lp. Imię i nazwisko Okres pracy
1.   Josef Ferenczi 10.12.1922 05.1923
2.   Stanisław Mielech 05.1923 12.1924
3.   Karl Fischer 29.05.1927 8.10.1927
4.   Elemér Kovács 7.03.1928 15.11.1929
5.   Józef Kałuża 03.1930 07.1930
6.   Stanisław Mielech 06.1933 30.09.1933
7.   Gustav Wieser 1.10.1933 1.11.1934
8.   Karol Hanke 15.03.1936 12.1936
9.   Wacław Przeździecki 1938
10.   Bogusław Grządziel 03.1945 12.04.1947
11.   František Dembický 12.04.1947 31.12.1947
12.   Edward Drabiński ∼01.1948 07.1948
°.   Marcel Demuynck ∼02.1948 ∼05.1948
13.   Wacław Kuchar 25.08.1948 31.12.1948
°.   Marcel Demuynck ∼01.1949 ∼03.1949
14.   Marian Schaller 1.03.1949 30.06.1949
15.   Wacław Kuchar 1.07.1949 31.12.1953
16.   János Steiner 02.1954 31.12.1955
17.   Ryszard Koncewicz 1.01.1956 31.12.1958
18.   Kazimierz Górski 15.01.1959 13.04.1959
19.   Stjepan Bobek 14.04.1959 12.1959
20.   Kazimierz Górski 1.01.1960 3.12.1962
21.   Longin Janeczek 3.12.1962 31.12.1963
22.   Virgil Popescu 2.01.1964 30.06.1965
23.   Longin Janeczek 1.07.1965 30.06.1966
24.   Jaroslav Vejvoda 1.07.1966 30.06.1969
25.   Edmund Zientara 1.07.1969 4.07.1971
26.   Tadeusz Chruściński 4.07.1971 5.05.1972
27.   Lucjan Brychczy 5.05.1972 30.06.1973
28.   Jaroslav Vejvoda 1.07.1973 30.06.1975
29.   Andrzej Strejlau 1.07.1975 30.06.1979
30.   Lucjan Brychczy 1.07.1979 15.10.1980
31.   Ignacy Ordon 15.10.1980 30.06.1981
32.   Kazimierz Górski 1.07.1981 1.12.1982
33.   Jerzy Kopa 1.12.1982 30.06.1985
34.   Jerzy Engel 1.07.1985 27.08.1987
35.   Lucjan Brychczy 27.08.1987 30.11.1987
36.   Andrzej Strejlau 1.12.1987 30.06.1989
37.   Rudolf Kapera 1.07.1989 15.04.1990
Lp. Imię i nazwisko Okres pracy
38.   Lucjan Brychczy 15.04.1990 30.06.1990
39.   Władysław Stachurski 1.07.1990 20.08.1991
40.   Krzysztof Etmanowicz 20.08.1991 25.08.1992
41.   Janusz Wójcik 25.08.1992 7.01.1994
42.   Paweł Janas 8.01.1994 30.06.1996
43.   Władysław Stachurski 1.07.1996 30.06.1997
44.   Mirosław Jabłoński 1.07.1997 18.04.1998
45.   Jerzy Kopa
  Stefan Białas
2.05.1998 30.06.1998
46.   Jerzy Kopa 1.07.1998 2.01.1999
47.   Stefan Białas 3.01.1999 30.06.1999
48.   Dariusz Kubicki 1.07.1999 24.09.1999
49.   Franciszek Smuda 24.09.1999 8.03.2001
50.   Krzysztof Gawara 8.03.2001 17.03.2001
51.   Dragomir Okuka 17.03.2001 17.06.2003
52.   Dariusz Kubicki 17.06.2003 30.09.2004
53.   Krzysztof Gawara
  Jacek Zieliński
  Lucjan Brychczy
30.09.2004 31.12.2004
54.   Jacek Zieliński 1.01.2005 2.09.2005
55.   Dariusz Wdowczyk 2.09.2005 13.04.2007
56.   Jacek Zieliński 13.04.2007 4.06.2007
57.   Jan Urban 4.06.2007 14.03.2010
58.   Stefan Białas 14.03.2010 31.05.2010
59.   Maciej Skorża 1.06.2010 1.06.2012
60.   Jan Urban 1.06.2012 19.12.2013
61.   Henning Berg 19.12.2013 4.10.2015
62.   Stanisław Czerczesow 6.10.2015 1.06.2016
63.   Besnik Hasi 3.06.2016 19.09.2016
64.   Aleksandar Vuković 19.09.2016 24.09.2016
65.   Jacek Magiera 24.09.2016 13.09.2017
66.   Romeo Jozak 13.09.2017 14.04.2018
67.   Dean Klafurić 14.04.2018 1.08.2018
68.   Aleksandar Vuković 1.08.2018 13.08.2018
69.   Ricardo Sá Pinto 13.08.2018 2.04.2019
70.   Aleksandar Vuković 2.04.2019 21.09.2020
71.   Czesław Michniewicz 21.09.2020 25.10.2021
72.   Marek Gołębiewski 25.10.2021 12.12.2021
73.   Aleksandar Vuković 13.12.2021 23.05.2022
74.   Kosta Runjaić 23.05.2022 obecnie

° – nieoficjalnie

Dotychczasowi prezesi edytuj

Z tym tematem związana jest kategoria: Prezesi Legii Warszawa.

Funkcję prezesa warszawskiej Legii pełniło 38 osób, w tym 4 z nich dwukrotnie (Norbert Okołowicz, Janusz Lach, Leszek Miklas oraz Piotr Zygo). Większość była żołnierzami w stopniu generała, pułkownika lub podpułkownika. Dwukrotnie byli to lekarze – dr Bolesław Korolewicz w randze kapitana oraz dr Bronisław Nakoniecznikow-Klukowski, będący jednocześnie pułkownikiem. Od czasu utworzenia ASPN Legia funkcję tę sprawują osoby cywilne[130].

W lutym 2013 r. Bogusław Leśnodorski nadał tytuł honorowego prezesa Legii Lucjanowi Brychczemu, związanemu z klubem nieprzerwanie od roku 1954[131].

 
gen. Roman Górecki – szósty w historii prezes Legii, który sprawował tę funkcję w latach 1926–1929
Lp. Imię i nazwisko Okres pracy
1.   chorąży Władysław Groele 04.1916 04.1917
2.   doktor Bolesław Korolewicz 04.1917 28.07.1917
3.   porucznik Norbert Okołowicz 29.07.1917 02.1918
4.   pułkownik Aleksander Litwinowicz 14.03.1920 8.02.1925
5.   pułkownik Norbert Okołowicz 8.02.1925 5.12.1926
6.   generał Roman Górecki 5.12.1926 17.05.1929
7.   generał Stanisław Rouppert 17.05.1929 7.02.1932
8.   doktor Bronisław Nakoniecznikow-Klukowski 7.02.1932 26.03.1933
9.   pułkownik Edward Dojan-Surówka 26.03.1933 28.01.1934
10.   pułkownik Tadeusz Grabowski 28.01.1934 6.06.1936
11.   pułkownik Alojzy Gluth-Nowowiejski 6.06.1936 28.10.1936
°.   podpułkownik Władysław Ziętkiewicz 17.01.1937 28.02.1937
12.   pułkownik Eugeniusz Wyrwiński 28.02.1937 3.04.1938
13.   podpułkownik Władysław Kaliszek 3.04.1938 9.07.1939
14.   pułkownik Janusz Albrecht 9.07.1939 09.1939
15.   pułkownik Karol Rudolf ∼11.1945 16.02.1946
16.   pułkownik Ignacy Robb-Narbutt 16.02.1946 4.10.1947
17.   generał Jerzy Bordziłowski 4.10.1947 11.1949
18.   generał Eugeniusz Luśniak 11.1949 07.1950
19.   podpułkownik Henryk Czarnik 08.1950 9.11.1951
20.   podpułkownik Janusz Iwaszkiewicz 9.11.1951 15.01.1954
Lp. Imię i nazwisko Okres pracy
21.   major Mieczysław Muszyński 15.01.1954 21.09.1954
22.   podpułkownik Kazimierz Malczewski 21.09.1954 2.07.1957
23.   generał Zygmunt Duszyński 2.07.1957 19.11.1965
24.   generał Zygmunt Huszcza 19.11.1965 2.05.1972
25.   generał Zbigniew Zieleniewski 2.05.1972 10.04.1981
26.   generał Józef Kamiński 10.04.1981 15.06.1985
27.   generał Wojciech Barański 15.06.1985 25.04.1989
28.   generał Włodzimierz Oliwa 25.04.1989 5.06.1989
29.   generał Stanisław Fryń 6.06.1989 23.10.1993
30.   generał Zygmunt Skuza 23.10.1993 2.03.1997
31.   Janusz Lach 2.03.1997 4.07.1997
32.   Miron Maicki 4.07.1997 1.08.1997
33.   Marek Pietruszka 1.08.1997 12.07.2000
34.   Janusz Lach 12.07.2000 22.12.2000
35.   Leszek Miklas 22.12.2000 8.07.2002
36.   Edward Trylnik 8.07.2002 4.05.2004
37.   Piotr Zygo 4.05.2004 24.04.2007
38.   Leszek Miklas 24.04.2007 16.04.2010
39.   Paweł Kosmala 16.04.2010 8.05.2012
40.   Piotr Zygo 8.05.2012 7.12.2012
41.   Bogusław Leśnodorski 7.12.2012 22.03.2017
42.   Dariusz Mioduski 23.03.2017 obecnie

° – nieoficjalnie

Kibice edytuj

Największa liczba kibiców Legii znajduje się w Warszawie oraz pobliskich miejscowościach. Fani z różnych stron kraju są zrzeszeni w fan-clubach: East Front '03 (województwo lubelskie), Squadron (województwo śląskie), Soldiers '04 (województwo dolnośląskie)[132].

 
Kibice Legii podczas wygranych 1:0 derbów z Polonią Warszawa w 2005 roku

Na Łazienkowskiej działają również zorganizowane grupy, takie jak Nieznani Sprawcy[133]. Powstała po rozwiązaniu Cyberf@nów, poprzedniej organizacji zajmującej się oprawami meczowymi[133]. Gniazdowi intonują też przyśpiewki patriotyczne oraz antykomunistyczne na meczach odbywających się w czasie rocznic strajków i świąt państwowych[134].

Zgody:

Lokalnym rywalem Legii jest Polonia Warszawa[145]. Od lat 70., czyli od początków ruchu kibicowskiego w Polsce, zmieniali się główni przeciwnicy legionistów. Wśród klubów, które fani Legii darzą największą niechęcią, są m.in. Górnik Zabrze, Widzew Łódź, Wisła Kraków i Lech Poznań[146].

Kibicami Legii są lub byli między innymi[147][148]: Eldo, Tede, Bonus RPK, Wilku, Bilon, Pono, Sokół, Dixon37, Numer Raz, Pjus, Pezet, Maryla Rodowicz, Artur Boruc, Marek Sierocki, Olaf Lubaszenko, Muniek Staszczyk, Marcin Meller, Piotr Wiszniowski, Zofia Noceti-Klepacka, Kazik Staszewski[149] oraz Jan Krzysztof Bielecki.

W 2023 roku Legia Warszawa zajęła pierwsze miejsce w rankingu mediów społecznościowych w polskich klubach sportowych[150].

 
10 października 2010, charytatywny mecz dla Wojtka; Legia – Den Haag

Stowarzyszenie kibiców edytuj

Oficjalnym stowarzyszeniem kibiców Legii jest Stowarzyszenie Kibiców Legii Warszawa „Sekcja Sympatyków” (w skrócie SKLW), założone w 2002. Prezesem jest Rafał Pawłowski. Stowarzyszenie organizuje wiele akcji, np. Pełny Stadion, a także m.in. składa wizyty w domach dziecka i odwiedza groby zmarłych graczy Wojskowych[151]. Znaną grupą kibicowską jest Old Fashion Man Club (OFMC), która aktywnie włącza się w obchody rocznic ważnych wydarzeń w historii Polski i Warszawy, zwłaszcza w rocznicę powstania warszawskiego[152]. Wydawane są wówczas koszulki (za symboliczną sumę 44 zł), ze sprzedaży których produkuje się legijne znicze oraz wieńce, składane później na grobach powstańców[153].

Jedną z większych inicjatyw kibiców Legii oraz fanów ADO Den Haag, w porozumieniu z zarządami obu klubów, było zorganizowanie Meczu dla Wojtka – charytatywnego spotkania[154], które odbyło się 10 października 2010. Dochód z meczu został przekazany na leczenie jednego z kibiców warszawskiej drużyny. Równocześnie kluby i kibice zorganizowali aukcje, z których całość dochodów również przeznaczono dla chorego na sarkoidozę Wojtka „Legii”.

Hymn edytuj

Hymnem warszawskiego klubu jest piosenka Czesława NiemenaSen o Warszawie[155]. Od 12 marca 2004 roku (meczu pomiędzy Legią Warszawa i Odrą Wodzisław) fani śpiewają ją przed każdym meczem[155].

Poza utworem Niemena kibice wykonują pieśń „Mistrzem Polski jest Legia”, która jest śpiewana przy wyjściu piłkarzy na boisko.

Sponsorzy klubu edytuj

Główni sponsorzy edytuj

Lata Sponsor
1991 Müller Milch
1992–1995 FSO
1995–1996 Canal+
1996–2001 Daewoo
2001–2002 Pol-Mot Holding SA
2002–2003 Kredyt Bank
od 2003 Królewskie
2008–2011 n
2011–2014 ActiveJet
od 2014 Fortuna
2018–2020 4move (FoodCare)
od 2020 Plus500

Sponsorzy techniczni edytuj

Lata Sponsor
1978–1990 Adidas
1990–1991 Umbro
1991 Lotto
1992–1996 Adidas
1996–2000 Nike
od 2000 Adidas

Statystyki edytuj

Rekordy klubowe edytuj

Rekordy indywidualne edytuj

Stan na 28 października 2023

Najwięcej występów w Legii[169]
Lp. Zawodnik Mecze
1. Lucjan Brychczy 452
2. Jacek Zieliński 404
3. Miroslav Radović 391
4. Kazimierz Deyna 388
5. Jakub Rzeźniczak 376
6. Artur Jędrzejczyk 360
7. Michał Kucharczyk 349
8. Marek Jóźwiak 348
9. Horst Mahseli 347
10. Tomasz Kiełbowicz 339
Najwięcej goli w Legii[170]
Lp. Zawodnik Bramki
1. Lucjan Brychczy 226
2. Kazimierz Deyna 141
3. Józef Nawrot 107/112°
4. Miroslav Radović 93
5. Robert Gadocha 88
6. Marek Saganowski 87
7. Janusz Żmijewski 80
8. Cezary Kucharski 79
9. Marcin Mięciel 75
Marian Łańko 75
Królowie strzelców ligi polskiej
Sezon Zawodnik Bramki
1930°   Józef Nawrot° 27°
1954   Ernest Pohl 13
1956   Henryk Kempny 21
1957   Lucjan Brychczy 19
1963/1964   Lucjan Brychczy 18
1964/1965   Lucjan Brychczy 20
1980/1981   Krzysztof Adamczyk 18
1987/1988   Dariusz Dziekanowski 20
1997/1998   Sylwester Czereszewski 14
2002/2003   Stanko Svitlica 24
2008/2009   Takesure Chinyama 19
2015/2016   Nemanja Nikolić 28
2020/2021   Tomáš Pekhart 22

° – według Księgi Stulecia Legii Warszawa (Wydawnictwo Naukowe PWN)

Numizmatyka edytuj

W 2016 roku wydano monetę okolicznościową związaną z klubem – o nominale 5 zł. Wyemitowano ją w nakładzie do 20 000 sztuk. Moneta ta wchodzi w skład serii Polskie Kluby Piłkarskie[171].

Przypisy edytuj

  1. Miś Kazek oficjalną maskotką Legii. legionisci.com, 16 lutego 2016. [dostęp 2016-03-02]. (pol.).
  2. a b ekstraklasa.org. ekstraklasa.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-18)]..
  3. Akcja kibiców: Dzień barwowy!. legia.com, 22 października 2015. [dostęp 2017-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  4. a b Klub – Historia Legii – 1916-1918.
  5. Zmiana nazwy Klubu. legia.net, 11 lipca 2012. [dostęp 2022-04-07]. (pol.).
  6. a b Bełkot wieków. legionisci.com. [dostęp 2009-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  7. a b Żydzi, masoni, cykliści. rp.pl. [dostęp 2011-02-18]. (pol.).
  8. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Historia Legii Warszawa. legionisci.com. [dostęp 2008-12-22]. (pol.).
  9. Andrzej Gowarzewski i inni, Legia najlepsza jest...: prawie 100 lat prawdziwej historii = The true history of the Legia. The jubilee book, Katowice: Wydawnictwo GiA, 2013, s. 7, ISBN 978-83-88232-37-4 (pol.).
  10. Przemysław Bator, Grupa Wydawnicza Foksal, Legia: 100 lat, Warszawa: Grupa Wydawnicza Foksal, 2016, s. 7–8, ISBN 978-83-280-1922-5 (pol.).
  11. a b Historia Legii: Zygmunt Wasserab. legionisci.com. [dostęp 2022-04-08]. (pol.).
  12. Istnieje spór czy drużyna nosiła nazwę „Drużyna Legionowa”, czy „Drużyna Sportowa Legia”.
  13. 47. rocznica śmierci Mielecha. legionisci.com. [dostęp 2011-02-18]. (pol.).
  14. Rzeka leżąca niedaleko komendy Legionów.
  15. a b c d e f g h i Historia Legii Warszawa. legia.net. [dostęp 2007-10-31]. (pol.).
  16. Historia: Pierwszy mecz Legii w Warszawie. legionisci.com. [dostęp 2011-02-18]. (pol.).
  17. Błoński R.: Legia Warszawa. Wydawnictwo Atena, 2008. ISBN 978-83-7552-360-7 (pol.).
  18. Historia Legii: Legia trzecia w klasie A w 1923 roku. legionisci.com. [dostęp 2011-02-18]. (pol.).
  19. Pierwsza ligowa wygrana i pierwszy hat-trick legionisty. legionisci.com. [dostęp 2010-12-20]. (pol.).
  20. Historia Legii: Najwyższa porażka w historii. legionisci.com. [dostęp 2011-02-18]. (pol.).
  21. Encyklopedia Piłkarska FUJI, t. 12: Księga jubileuszowa. 75 lat PZPN (1919-1994), red. Andrzej Gowarzewski, Katowice 1994, s. 36–46. (pol.).
  22. a b Mariusz Solecki: Leopold Okulicki w Legii. gpcodziennie.pl, 24 lipca 2014. [dostęp 2019-07-20]. (pol.).
  23. Sportowcy na powstańczych barykadach. rmfclassic.pl, 31 lipca 2018. [dostęp 2019-07-20]. (pol.).
  24. Klub – Historia Legii – 1941-1950. legia.com. [dostęp 2022-04-08]. (pol.).
  25. Najbardziej pamiętne mecze Lech – Legia w Poznaniu. Rok 1956. poznan.sport.pl. [dostęp 2013-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  26. Legia Warszawa. pzpn.pl/web.archive.org. [dostęp 2010-12-26]. (pol.).
  27. Wydarzenia. reprezentacja.com.pl. [dostęp 2009-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  28. Powrót do nazwy Legia i nowy herb w 1957 roku. legionisci.com. [dostęp 2009-07-02]. (pol.).
  29. Historia stadionu Legii: 1960 cz.I. legionisci.com. [dostęp 2009-05-19]. (pol.).
  30. a b Klub – Historia Legii – 1961-1970. legia.com. [dostęp 2022-04-14]. (pol.).
  31. Puchar Zdobywców Pucharów 1964/1965, 1/4 finału PZP. legia.net. [dostęp 2013-05-08]. (pol.).
  32. Sezon 1972/1973 Legia Warszawa - Vikingur Reykjavik 9:0 (3:0). legia.net. [dostęp 2009-04-25]. (pol.).
  33. Sezon 1972/1973 Legia Warszawa - AC Milan 1:1 (0:0). legia.net. [dostęp 2009-04-25]. (pol.).
  34. Sezon 1972/1973 AC Milan - Legia Warszawa 2:1 (1:1). legia.net. [dostęp 2009-04-25]. (pol.).
  35. Sezon 1972/1973 Legia Warszawa - Szombierki Bytom 3:1 (0:1). legia.net. [dostęp 2009-04-25]. (pol.).
  36. Sezon 1972/1973 Szombierki Bytom - Legia Warszawa 1:1 (0:1). legia.net. [dostęp 2009-04-25]. (pol.).
  37. Sezon 1972/1973 Legia Warszawa - Polonia Bytom 0:0 (0:0). legia.net. [dostęp 2009-04-25]. (pol.).
  38. CWKS Legia 1967-1996 Kronika. Warszawa: Vipart, 1996, s. 120. ISBN 83-87124-01-X. (pol.).
  39. Legia to potęga. Katowice: GiA, 2004, s. 132. ISBN 83-88232-12-6. (pol.).
  40. Sezon 1981/1982 Dinamo Tbilisi - Legia Warszawa 1:0 (1:0). legia.net. [dostęp 2009-05-04]. (pol.).
  41. Sezon 1981/1982 Legia Warszawa - Dinamo Tbilisi 0:1 (0:1). legia.net. [dostęp 2009-05-04]. (pol.).
  42. Inter Mediolan - Legia Warszawa 0:0 (0:0). legia.net. [dostęp 2009-05-04]. (pol.).
  43. Legia Warszawa - Inter Mediolan 0:1 (0:0). legia.net. [dostęp 2009-05-04]. (pol.).
  44. Legia Warszawa - Inter Mediolan 3:2 (1:1). legia.net. [dostęp 2009-05-04]. (pol.).
  45. Inter Mediolan - Legia Warszawa 1:0 (1:0). legia.net. [dostęp 2009-05-04]. (pol.).
  46. CWKS Legia 1967-1996 Kronika. Warszawa: Vipart, 1996, s. 134. ISBN 83-87124-01-X. (pol.).
  47. Jagiellonia o finale PP z Legią w 1989: Ludzie z innego świata. legionisci.com. [dostęp 2010-12-24]. (pol.).
  48. a b c d Legia Warszawa. Historia.. legia.net/web.archive.org. [dostęp 2007-11-01]. (pol.).
  49. Sezon 1990/1991. legia.net. [dostęp 2009-05-19]. (pol.).
  50. Sezon 1991/1992. legia.net. [dostęp 2009-05-19]. (pol.).
  51. Błoński R.: Legia Warszawa. Wydawnictwo Biblioteka Gazety Wyborczej, 2008. ISBN 978-83-7552-360-7 (pol.).
  52. a b Gowarzewski A., Szczepłek S.: Legia. Wydawnictwo GiA, 1995. ISBN 83-902751-6-3 (pol.).
  53. Historia Legii: Odebrany tytuł, czyli 6-0 z Wisłą. legionisci.com. [dostęp 2010-12-24]. (pol.).
  54. I liga 1993/1994. 90minut.pl. [dostęp 2009-03-07]. (pol.).
  55. Historia Legii: Legia Mistrz 1994. legionisci.com. [dostęp 2010-12-24]. (pol.).
  56. I liga 1994/1995. 90minut.pl. [dostęp 2009-03-07]. (pol.).
  57. Protest 1995. legionisci.com. [dostęp 2010-12-24]. (pol.).
  58. Koniec Legii Daewoo. legionisci.com. [dostęp 2010-12-24]. (pol.).
  59. a b Klub – Historia Legii – 2001-2010. legia.com. [dostęp 2022-04-18]. (pol.).
  60. I liga 2001/2002. 90minut.pl. [dostęp 2009-03-07]. (pol.).
  61. Relacja z trybun Warszawa 100% Legia. legionisci.com. [dostęp 2009-05-31]. (pol.).
  62. Sezon 2005/2006 Legia Warszawa - FC Zürich 0:1 (0:0). legia.net. [dostęp 2009-05-19]. (pol.).
  63. Sezon 2005/2006 FC Zürich - Legia Warszawa 4:1 (2:1). legia.net. [dostęp 2009-05-19]. (pol.).
  64. Legia mistrzem Polski!. sport.pl. [dostęp 2007-11-03]. (pol.).
  65. Ekstraklasa 2005/2006. 90minut.pl. [dostęp 2009-03-07]. (pol.).
  66. Megasensacja w Sanoku! Stal Sanok – Legia Warszawa 2-1. sanok24.pl. [dostęp 2007-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  67. Apel kibiców w sprawie herbu. legionisci.com. [dostęp 2010-01-10]. (pol.).
  68. Herb z roku 1916, a logo z roku 2006. konieciti.pl. [dostęp 2010-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  69. Listkiewicz pomógł Legii. zw.com.pl. [dostęp 2007-11-03]. (pol.).
  70. Legia w liczbach. legionisci.com. [dostęp 2007-12-30]. (pol.).
  71. Puchar Polski 2007/2008. www.90minut.pl. [dostęp 2009-03-07]. (pol.).
  72. Nigdy Więcej. nigdywiecej.org. [dostęp 2011-07-27]. (pol.).
  73. Stefan Białas nowym trenerem Legii Warszawa. Mirosław Trzeciak zrezygnował.. sport.pl/archive.ph, 14 marca 2010. [dostęp 2010-03-14]. (pol.).
  74. a b Klub – Historia Legii – 2011-2019. legia.com. [dostęp 2022-04-19]. (pol.).
  75. Śląsk Wrocław z Superpucharem. legionisci.com. [dostęp 2013-06-14]. (pol.).
  76. LEGIA MISTRZEM POLSKI 2012/2013!!!. legionisci.com. [dostęp 2013-06-14]. (pol.).
  77. Legia Warszawa zdobywcą Pucharu Polski 2012/13!. legionisci.com. [dostęp 2013-06-14]. (pol.).
  78. Grupa ITI sprzedała 100 proc. akcji Legii Warszawa. iti.pl, 9 stycznia 2014. [dostęp 2014-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  79. Legia nie zagra w Lidze Mistrzów! Walkower dla Ceticu. sport.tvp.pl, 8 sierpnia 2014. [dostęp 2020-07-09]. (pol.).
  80. Komunikat ws. zmian właścicielskich w Legii Warszawa. legia.com, 22 marca 2017. [dostęp 2017-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  81. Jedna wielka katastrofa. Legia odpada z Sheriffem w el. LE. przegladsportowy.pl, 24 sierpnia 2017. [dostęp 2018-05-08]. (pol.).
  82. Jacek Magiera zwolniony z Legii Warszawa. przegladsportowy.pl, 13 września 2017. [dostęp 2018-05-08]. (pol.).
  83. Romeo Jozak trenerem Legii Warszawa. przegladsportowy.pl, 13 września 2017. [dostęp 2018-05-08]. (pol.).
  84. Komunikat klubu. legia.com, 14 kwietnia 2018. [dostęp 2018-05-08]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  85. Lech – Legia. Walkower dla „Wojskowych”. Legia mistrzem Polski. eurosport.interia.pl, 20 maja 2018. [dostęp 2018-05-24]. (pol.).
  86. Legii obraz nędzy i rozpaczy. Mistrz Polski skompromitował się w dwumeczu z Dudelange. przegladsportowy.pl, 16 sierpnia 2018. [dostęp 2019-06-03]. (pol.).
  87. Klafurić zwolniony z Legii. Tymczasowo obowiązki przejmuje Vuković. przegladsportowy.pl, 1 sierpnia 2018. [dostęp 2019-06-03]. (pol.).
  88. Komunikat klubu. legia.com, 13 sierpnia 2018. [dostęp 2019-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  89. Ricardo Sa Pinto oficjalnie zwolniony z Legii Warszawa. Dwaj trenerzy do końca sezonu. rp.pl, 2 kwietnia 2019. [dostęp 2022-04-19]. (pol.).
  90. Vuković pozostanie trenerem!. legionisci.com, 10 maja 2019. [dostęp 2022-04-20]. (pol.).
  91. Sezon bez trofeum. legionisci.com, 20 maja 2019. [dostęp 2019-06-03]. (pol.).
  92. Liga Europy. Glasgow Rangers – Legia Warszawa. Jeden gol wyrzucił Legię z pucharów. sportowefakty.wp.pl, 29 sierpnia 2019. [dostęp 2021-03-04]. (pol.).
  93. Legia Warszawa mistrzem Polski!. polsatsport.pl, 11 lipca 2020. [dostęp 2022-04-25]. (pol.).
  94. LEGIA ZOSTAŁA ROZBITA. MISTRZ POLSKI BEZ SZANS W WALCE O LE. przegladsportowy.pl, 1 października 2020. [dostęp 2021-03-07]. (pol.).
  95. Aleksandar Vuković przestaje pełnić obowiązki trenera I drużyny Legii. legia.com, 21 września 2020. [dostęp 2021-03-09]. (pol.).
  96. Czesław Michniewicz trenerem Legii. legia.com, 21 września 2020. [dostęp 2021-03-09]. (pol.).
  97. PKO Ekstraklasa: Legia Warszawa mistrzem Polski 2020/2021!. polsatsport.pl, 28 kwietnia 2021. [dostęp 2022-05-03]. (pol.).
  98. Dwa gole Mahira, Warszawa szczęśliwa!. legia.net, 26 sierpnia 2021. [dostęp 2022-02-21]. (pol.).
  99. Oficjalnie: Czesław Michniewicz zwolniony z Legii. Następcą trener rezerw, Marek Gołębiewski. gol24.pl, 25 października 2021. [dostęp 2022-02-21]. (pol.).
  100. Oficjalnie: Aleksandar Vuković ponownie trenerem Legii Warszawa. polsatsport.pl, 13 grudnia 2021. [dostęp 2022-02-23]. (pol.).
  101. PP: koszmar Legii Warszawa. sportowefakty.wp.pl, 6 kwietnia 2022. [dostęp 2022-04-07]. (pol.).
  102. Legia Warszawa ma nowego trenera. Kosta Runjaic przenosi się do stolicy z Pogoni Szczecin. sport.tvp.pl, 23 maja 2022. [dostęp 2022-05-31]. (pol.).
  103. Legia zdobyła Puchar Polski [online], www.90minut.pl, 2 maja 2023 [dostęp 2023-05-05].
  104. Wojciech Papuga, Liga Konferencji Europy: zrobili to! Legia Warszawa zagra w fazie grupowej europejskich pucharów! [online], sport.tvp.pl, 31 sierpnia 2023 [dostęp 2023-09-03] (pol.).
  105. Legia z awansem [online], 90minut.pl, 14 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-18] (pol.).
  106. 120. minuta, ostatnia akcja i Korona pogrążyła Legię! Szał [online], Przegląd Sportowy [dostęp 2023-12-10] (pol.).
  107. Piłkarz roku. worldfootball.net. [dostęp 2013-06-09]. (ang.).
  108. Największe osiągnięcia. legia.net/web.archive.org. [dostęp 2007-10-31]. (pol.).
  109. Mistrzostwa Polski 1920 – 2019. 90minut.pl. [dostęp 2011-02-24]. (pol.).
  110. Poland – Full Cup History. rsssf.com. [dostęp 2007-12-29]. (ang.).
  111. Do finału dotarły rezerwy klubu.
  112. Puchar Ekstraklasy 1952 – 2009. 90minut.pl. [dostęp 2010-05-15]. (pol.).
  113. Rozgrywano wtedy jedynie fazę grupową.
  114. Legia Warszawa w europejskich pucharach. hppn.pl. [dostęp 2017-06-05]. (pol.).
  115. Legia w europejskich pucharach. legia.net. [dostęp 2013-06-11]. (pol.).
  116. Tabela uwzględnia tylko mecze oficjalne – ligowe, pucharowe, rozgrywki warszawskiej klasy A i powojenne mistrzostwa Polski. Nieuwzglednione zostały mecze towarzyskie, w tym pierwsze derby z 1917 roku.
  117. Legia Warsaw Polonia Warsaw. footballderbies.com. [dostęp 2009-05-20]. (ang.).
  118. Derby w stylu retro. legionisci.com. [dostęp 2010-12-26]. (pol.).
  119. Rywal Legii – Polonia Warszawa. legia.net. [dostęp 2010-12-26]. (pol.).
  120. Rywal Legii – Gwardia Warszawa. legia.net. [dostęp 2007-11-25]. (pol.).
  121. Rywal Legii – Warszawianka. legia.net. [dostęp 2007-11-25]. (pol.).
  122. Derby w stylu retro (cz.2). legionisci.com. [dostęp 2011-02-18]. (pol.).
  123. Rywale Legii. legia.net. [dostęp 2007-11-25]. (pol.).
  124. Mała historia [online], legia.net [dostęp 2023-07-09] (pol.).
  125. Legia Warszawa. Heraldyka kompletna (video). legia.com, 7 maja 2016. [dostęp 2017-04-22]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  126. Legia Warszawa — Stadion. legia.net. [dostęp 2022-05-31]. (pol.).
  127. Muzeum Legii Warszawa. legia.com. [dostęp 2022-05-04]. (pol.).
  128. Pierwsza drużyna. legia.com. [dostęp 2023-07-15]. (pol.).
  129. Legia Warszawa – Kadra. legia.com. [dostęp 2019-07-25]. (pol.).
  130. a b na podstawie Księgi Stulecia Legii Warszawa (Wydawnictwo Naukowe PWN)
  131. Brychczy honorowym prezesem Legii. legionisci.com, 11 lutego 2013. [dostęp 2013-02-11]. (pol.).
  132. Fan Kluby. legionisci.com. [dostęp 2008-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  133. a b Cały dzień na stadionie, [w:] www.legionisci.com [online], 23 stycznia 2007 [dostęp 2023-01-06] (pol.).
  134. Zakazują antykomunizmu. legionisci.com. [dostęp 2009-12-25]. (pol.).
  135. Zgody. Legia Warszawa. kibicezaglebia.net. [dostęp 2010-12-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  136. Zagłębie Sosnowiec. legionisci.com. [dostęp 2009-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  137. Historia zgody Zagłębia i Legii. legionisci.com. [dostęp 2010-12-20]. (pol.).
  138. Kilka słów o Wojtku "Legii" Wisińskim. legia.net/web.archive.org. [dostęp 2009-05-04]. (pol.).
  139. Friends – Legia. northside.nl. [dostęp 2009-09-05]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (niderl. • ang.).
  140. FC Den Haag. legionisci.com. [dostęp 2009-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  141. Olimpia Elbląg. legionisci.com. [dostęp 2009-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  142. Zgoda kibiców Legii i Radomiaka Radom. legionisci.com. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  143. Zgoda Legii z Radomiakiem. kibice.net. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  144. Zgoda kibiców Legii i Radomiaka Radom. stadionowioprawcy.net. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  145. Robert Fila, Derby Warszawy bez kibiców Legii [online], iGol.pl, 11 sierpnia 2010 [dostęp 2023-01-06] (pol.).
  146. Ekipy – Legia Warszawa. stadionowioprawcy.net. [dostęp 2022-05-11]. (pol.).
  147. Oni kibicują Legii Warszawa. mysportlife.pl. [dostęp 2018-12-16]. (pol.).
  148. Tym klubom piłkarskim kibicują znani polscy raperzy. firsteleven.com. [dostęp 2018-12-16]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  149. Najpierw na Żyletę, potem do synagogi. Kontrowersyjna sztuka o kibicach. przegladsportowy.pl. [dostęp 2018-12-16]. (pol.).
  150. Joanna Sobczykiewicz, Krzysztof Brommer, Polubienia prawdę powiedzą? Ranking polskich klubów sportowych w mediach społecznościowych [online].
  151. Strona główna. sklw.pl. [dostęp 2008-12-16]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  152. Obchody rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. legionisci.com. [dostęp 2009-12-25]. (pol.).
  153. Koszulki PW na wieńce i znicze. legionisci.com. [dostęp 2009-12-25]. (pol.).
  154. Legia – Den Haag: Mecz jakiego jeszcze nie było!. legionisci.com. [dostęp 2010-12-20]. (pol.).
  155. a b Czemu kibice Legii śpiewają "Sen o Warszawie" Czesława Niemena? "Nie miał być hitem. Musiało minąć aż 50 lat", [w:] www.warszawa.wyborcza.pl [online] [dostęp 2023-01-06].
  156. Tabela wszech czasów Ekstraklasy w piłce nożnej
  157. Sezon 1927. legia.net. [dostęp 2010-09-06]. (pol.).
  158. Sezon 1927 Klub Turystów Łódź - Legia Warszawa 1:6 (0:5). legia.net. [dostęp 2009-05-15]. (pol.).
  159. Najwyższe wygrane. legia.net. [dostęp 2010-09-06]. (pol.).
  160. Największe porażki. legia.net. [dostęp 2010-09-06]. (pol.).
  161. a b Legia Warszawa. Katowice: GiA, 1995, s. 98. ISBN 83-88232-12-6. (pol.).
  162. Sezon 2005/2006. legia.net. [dostęp 2010-09-06]. (pol.).
  163. Legia Warszawa wyrównała rekord z 1936 roku! Sezon zakończyła wtedy spadkiem. sport.pl, 21 listopada 2021. [dostęp 2021-11-21]. (pol.).
  164. Rywale Legii. legia.net. [dostęp 2010-09-06]. (pol.).
  165. Wisła Kraków. legia.net. [dostęp 2010-09-06]. (pol.).
  166. Ruch Chorzów. legia.net. [dostęp 2010-09-06]. (pol.).
  167. Najstarsi strzelcy bramek. legia.net. [dostęp 2010-09-06]. (pol.).
  168. Najmłodsi strzelcy bramek. legia.net. [dostęp 2010-09-06]. (pol.).
  169. Grali dla Legii. legia.net. [dostęp 2010-09-06]. (pol.).
  170. Strzelcy bramek. legia.net. [dostęp 2010-09-06]. (pol.).
  171. Polskie Kluby Piłkarskie – Legia Warszawa. www.nbp.pl. [dostęp 2021-04-29]. (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Przemysław Bator, Legia 100 lat, Warszawa 2016.
  • Bołba Wiktor: Legia Warszawa 95 lat. KP Legia Warszawa S.S.A., Warszawa, 2011.
  • Frączek Wojciech, Gudebski Mariusz, Owsiański Jarosław: Encyklopedia ekstraklasy, statystyczny bilans 80 sezonów. Fundacja Dobrej Książki Warszawa, 2015. ISBN 978-83-86320-65-3.
  • Gawkowski Robert: Encyklopedia klubów sportowych Warszawy i jej najbliższych okolic w latach 1918–1939. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 2007. ISBN 978-83-235-0382-8.
  • Gowarzewski Andrzej, Szczepłek Stefan: Legia Warszawa, 80 lat „Zielonych” – Księga jubileuszowa. GiA, Katowice, 1995. ISBN 83-902751-6-3.
  • Gowarzewski Andrzej, Szczepłek Stefan, Szmel Bożena Lidia: Legia to potęga, Prawie 90 lat prawdziwej historii. GiA, Katowice, 2004. ISBN 83-88232-12-6.
  • Andrzej Gowarzewski i inni, Legia najlepsza jest..., Katowice: Wydawnictwo GiA, 2013, ISBN 978-83-88232-37-4, OCLC 871702861.
  • Hałys Józef: Polska piłka nożna. Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków, 1974.
  • legia.com. [dostęp 2011-11-18]. (pol.).
  • legia.net. [dostęp 2011-11-18]. (pol.).
  • legionisci.com. [dostęp 2011-11-18]. (pol.).
  • mogiel.net. [dostęp 2011-11-18]. (pol.).
  • Piekarski Wojciech, Witkowski Antoni: CWKS Legia 1967-1996 Kronika. Vipart, Warszawa, 1996. ISBN 83-87124-01-X.
  • Praca zbiorowa: Legia 1916 – 1966, Historia, Wspomnienia, Fakty. MON, Warszawa, 1966.

Linki zewnętrzne edytuj