Leopold Jan Binental (ur. 10 stycznia 1886 w Kielcach[1], zm. w 1944 w Auschwitz-Birkenau)[2] – polski skrzypek, muzykolog i publicysta żydowskiego pochodzenia.

Leopold Binental
Data i miejsce urodzenia

10 stycznia 1886
Kielce

Data i miejsce śmierci

1944
KL Auschwitz

Instrumenty

skrzypce

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

skrzypek, kolekcjoner, muzykolog

Odznaczenia
Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)

Życiorys edytuj

Leopold Jan Binental urodził się 10 stycznia 1886 w Kielcach, w zamożnej polsko-żydowskiej rodzinie Henryka i Franciszki z Guranowskich. Henryk Binental był znanym przedsiębiorcą. W 1902 nabył podwarszawską osadę Dąbrówka-Leonówka i założył tam wytwórnię drożdży. Dla terenu zakładu przyjęła się wkrótce nazwa Henryków (obecnie część warszawskiej Białołęki). W latach międzywojennych Henryk wraz z trzema synami, Mieczysławem, Józefem i Aleksandrem prowadził Warszawskie Zakłady Przemysłowe Wyrobu Drożdży Prasowanych, Słodu i Spirytusu SA. Leopold Jan jako jeden z rodziny nie zajął się interesami. Ojciec zadbał o staranne wykształcenie Leopolda[1].

Ukończył Wyższą Szkołę Muzyczną oraz Wydział Prawny Uniwersytetu w Paryżu[1], a także Konserwatorium Muzyczne w Warszawie[3].

Jako ochotnik wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Udział w wojnie zakończył w stopniu podporucznika rezerwy. W latach 1919–1923 pracował jako starszy referent w Wydziale Literatury, Muzyki i Teatrów Departamentu Sztuki Ministerstwa Kultury i Sztuki[4].

Był profesorem Wyższej Szkoły Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie oraz krytykiem muzycznym Kuriera Warszawskiego. Był prezesem sekcji naukowej wydawnictwa Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego. Był również profesorem i pracownikiem Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, członkiem francuskiego Instytutu Chopina oraz sekretarzem rady Towarzystwa Szerzenia Sztuki Polskiej wśród Obcych[1]. Był inicjatorem oraz współorganizatorem głośnych wystaw chopinowskich w Muzeum Narodowym w Warszawie (1932) i Bibliotece Polskiej w Paryżu (1932 i 1937). Zgromadził kolekcję autografów i pamiątek po Chopinie, którą w środowisku muzykologów uznaje się za niezwykle cenną[5]. W 1934 razem z dyplomatą, Tadeuszem Brzezińskim odkrył w archiwum wydawnictwa Breitkopf und Härtel zbiory rękopisów Fryderyka Chopina i jego portrety wykonane w postaci dagerotypów. Wydawnictwo Breitkopf und Härtel jako pierwsze wydawało utwory Fryderyka Chopina, a w 1843 zakupiło od kompozytora prawa do jego twórczości. Zbiory zostały wykupione przez rząd Rzeczypospolitej w 1937 roku za cenę 100 tys. marek niemieckich (równowartość 200 tys. złotych polskich)[6].

Był również kolekcjonerem dzieł sztuki. Jego zbiór obejmował ceramikę starożytną, bliskowschodnią i nowożytną europejską, rzeźbę średniowieczną oraz tkaniny, złotnictwo i judaica[7]. Po wybuchu wojny, jesienią 1939 roku Binental zabezpieczył swoje zbiory. Trzy skrzynie z ceramiką i dziełami sztuki zdeponował w Muzeum Narodowym w Warszawie. Jakie podjął decyzje co do losów pamiątek po Chopinie do tej pory nie wiadomo[5].

Na początku 1940 roku z żoną Janiną wyjechał do Francji, do Paryża, gdzie mieszkała jego córka Krystyna[8]. Jednak w 1944 roku został wraz z żoną aresztowany. Został przywieziony do KL Auschwitz 30 marca 1944 w 70 transporcie z Drancy. Oznaczony numerem 176137 w październiku trafił do obozowego Instytutu Higieny SS. O Janinie Bilental brak informacji[3][5].

Życie osobiste. edytuj

Żonaty z Janiną Heilpern. Ślub zawarto 22 stycznia 1908 roku[1]. Miał córkę Krystynę (ur. 1911), która poślubiła polskiego rzeźbiarza, Maria Albina Bonieckiego po wojnie. Rodzina przed wybuchem II wojny światowej zamieszkiwała w Warszawie, przy ul. Hożej 15[5].

Publikacje edytuj

  • Chopin – Mickiewicz – G. Sand. Nieznane listy Chopina i Mickiewicza, Kurier Warszawski 17/1937
  • Dziennik Fryderyka Chopina. [Dziennik stuttgarcki], Kurier Warszawski 309/1932
  • Pamiątki szopenowskie. [Przegląd zabytków zachowanych w Polsce], Muzyka 7/9 1932
  • Chopin. W 120 rocznicę urodzin. Dokumenty i pamiątki, Warszawa 1930, Lipsk 1932
  • Nieznany notatnik Szopena [z r. 1849], Muzyka 11/1930
  • Chopin, życiorys twórcy i jego sztuka, Warszawa 1930 i 1937, Paryż 1934

Odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Stanisław Łoza, Czy wiesz, kto to jest?, Warszawa 1938, s. 47.
  2. Billig Adolf | Virtual Shtetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2021-10-03].
  3. a b Fryderyk Chopin – Centrum Informacji – Leopold Jan Binental – Biogram [online], pl.chopin.nifc.pl [dostęp 2021-10-03].
  4. Spis szkół w okręgu szkolnym lwowskim obejmującym województwa lwowskie, stanisławowskie i tarnopolskie, Lwów 1924, s. 13.
  5. a b c d e Krzysztof Dubiński, Ewa Katarzyna Świetlicka, LEOPOLD BINENTAL I LOSY JEGO KOLEKCJI, „Muzealnictwo”, 58, 2017, s. 109–122, DOI10.5604/01.3001.0010.1024, ISSN 0464-1086 [dostęp 2021-10-03] (ang.).
  6. Włodzimierz Kalicki, Monika Kuhnke: Ten portret zniszczył legendę o subtelnej urodzie Chopina. Gdzie jest bezcenny dagerotyp. wyborcza.pl, 2021-11-24. [dostęp 2021-11-24].
  7. Publishers Panel [online], muzealnictworocznik.com [dostęp 2021-10-03].
  8. Binental, Leopold Jan [online], eurocaribbean.co.uk [dostęp 2021-10-03].

Linki zewnętrzne edytuj