Leszczyna południowa

Leszczyna południowa
	; Kultywar 'Purpurea'
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bukowce
Rodzina	brzozowate
Rodzaj	leszczyna
Gatunek	leszczyna południowa
	Nazwa systematyczna
	Corylus maxima Mill.; Gard. dict. ed. 7: Corylus no. 3. 1759
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; brak danych
	Multimedia w Wikimedia Commons

Leszczyna południowa, l. długookrywowa, l. Lamberta (Corylus maxima) – gatunek rośliny należący do rodziny brzozowatych. Występuje w stanie dzikim w Europie i Azji Mniejszej po Kaukaz. W Polsce nie występuje dziko i jest uprawiana.

Systematyka edytuj

Według Germplasm Resources Information Network (GRIN) nie jest to odrębny gatunek, lecz synonim leszczyny pospolitej^[4], w wielu jednak ujęciach taksonomicznych, również według Krytycznej listy roślin naczyniowych Polski jest traktowana jako odrębny gatunek^[5]^[6].

Morfologia edytuj

Pokrój: Duży krzew o wysokości do 6 m i młodych pędach gęsto owłosionych. Pokrojem podobny do leszczyny pospolitej, od której różni się podługowatymi i większymi (do 2,5 cm długości) owocami, całkowicie osłoniętymi owłosioną pokrywą, dwukrotnie dłuższą od orzecha.
Liście: Duże okrągłe, krótkoogonkowe, obustronnie szorstko owłosione.
Kwiaty: Pylniki w kwiatach przeważnie czerwone.

Zastosowanie edytuj

Jest uprawiana dla swoich owoców (orzechy laskowe). Dostępne na rynku orzechy laskowe pochodzą przeważnie od tego gatunku. Odmiany o czerwonych liściach są uprawiane jako rośliny ozdobne, w Polsce najczęściej jest to kultywar 'Purpurea' osiągający wysokość do 3–4 m. Dobrze komponuje się w ogrodzie z innymi krzewami o zielonych czy żółtych liściach, może być również użyty do tworzenia żywopłotów, dobrze bowiem znosi cięcie. Łatwo można ją też odmładzać; przycięta nad ziemią wypuszcza nowe pędy. Czerwoną barwę liści zachowuje przez cały rok. Uprawiana jest jako roślina ozdobna, jednak w niektóre lata wytwarza również dobre orzechy.

Uprawa edytuj

Uprawiana dla owoców wymaga stanowiska słonecznego, w celu ozdobnym może być sadzona zarówno w miejscu słonecznym, jak i w półcieniu. Nie ma specjalnych wymagań co do gleby, każda żyzna ziemia ogrodowa jest dobra. Jest mniej odporna na mróz, niż leszczyna pospolita.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-13] (ang.).
↑ Corylus maxima, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-04-25].
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ Royal Botanic Garden. [dostęp 2009-05-20].

Bibliografia edytuj

Joachim Mayer, Heinz-Werner Schwegler: Wielki atlas drzew i krzewów. Oficyna Wyd. „Delta W-Z”. ISBN 978-83-7175-627-6.
Maciej Mynett, Magdalena Tomżyńska: Krzewy i drzewa ozdobne. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 1999. ISBN 83-7073-188-0.
Corylus maxima 'Purpurea'. [dostęp 2009-05-20].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-13] (ang.).

[iucn-3] Corylus maxima, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[4] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-04-25].

[checklist2002-5] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[6] Royal Botanic Garden. [dostęp 2009-05-20].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]