Lewa ręka ciemności

Lewa ręka ciemności (tyt. oryg. ang. The Left Hand of Darkness) – wydana w 1969 roku powieść fantastyczna autorstwa Ursuli K. Le Guin rozgrywająca się w świecie Ekumeny. Powieść zawiera liczne wątki religijne, w tym – podobnie jak Czarnoksiężnik z Archipelagu – nawiązania do taoizmu. Po polsku wydana po raz pierwszy przez Wydawnictwo Literackie w 1988 w ramach serii „Fantastyka i Groza”, w tłumaczeniu Lecha Jęczmyka (ISBN 83-08-01879-3).

Lewa ręka ciemności
The Left Hand of Darkness
ilustracja
Autor

Ursula K. Le Guin

Typ utworu

science fiction

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Stany Zjednoczone

Język

angielski

Data wydania

1969

Wydawca

Ace Books

Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego

1988

Wydawca

Wydawnictwo Literackie

Przekład

Lech Jęczmyk

Świat przedstawiony edytuj

Akcja powieści rozgrywa się na planecie Gethen, zwanej Zimą, w państwach Karhid i Orgoreyn. Mieszkańcy tej planety, zwani Getheńczykami, pomimo wielkiego podobieństwa do ludzi, są hermafrodytami. Ich płciowość objawia się wyłącznie w okresie tzw. kemmeru, czyli okresu godowego, który przechodzą co 26 dni. Łączą się wtedy w pary, a u kochanków wykształcają się drugorzędowe cechy płciowe, nadając im seksualność kobiety bądź mężczyzny. Płeć w okresie kemmeru nie jest uwarunkowana – każdy Getheńczyk może stać się zarówno kobietą, jak mężczyzną.

Termin kemmer oznacza zarówno same zmiany hormonalne zachodzące w fizjologii, jak i rytuał dobierania się w pary. Kochankowie określani są mianem kemmeringów. Mogą tworzyć latami stałe pary, ale nie jest to obowiązująca norma społeczna na Gethen. Ta specyficzna zmiennopłciowość determinuje całą kulturę planety.

Fabuła edytuj

Powieść jest dziennikiem pierwszego wysłannika Ekumeny na Gethen, mobila Genly'ego Ai, który zostaje wplątany w skomplikowane intrygi pałacowe i pomimo braku zrozumienia zawiłości tutejszej polityki próbuje za wszelką cenę doprowadzić do włączenia planety Gethen do Ekumeny.

Nagrody edytuj

Autorka otrzymała za powieść nagrody: Nebula (1969) oraz Hugo (1970). Po latach, w 1995 roku, została nagrodzona retrospektywną Nagrodą Jamesa Tiptree Jr.[1].

W 1987 roku w głosowaniu czytelników czasopisma Locus na najlepszą powieść science fiction wszech czasów zajęła 2. miejsce[2].

Przypisy edytuj

  1. Pat Murphy: About the Retrospective Award. tiptree.org. [dostęp 2018-09-17]. (ang.).
  2. Locus Poll Best All-time Novel Results. Locus Magazine. [dostęp 2020-04-30]. (ang.).