Lidija Mastierkowa
Lidija Aleksiejewna Mastierkowa, ros. Лидия Алексеевна Мастеркова (ur. 1927 w Moskwie, zm. 12 maja 2008 w Saint-Laurent-sur-Othain) – rosyjska malarka, jedna z pierwszych powojennych rosyjskich artystek awangardowych[1].
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
Życiorys edytuj
Od dzieciństwa przejawiała zainteresowanie sztuką. Pobierała lekcje aktorstwa[2] u Konstantina Stanisławskiego[3]. W latach 1943–1946 uczyła się pod kierunkiem Michaiła Pieruckiego w Moskiewskiej Liceum Artystycznym. W 1946 studiowała w Szkole Artystycznej Wasilija Surikowa, a następnie w latach 1947–1950 w Moskiewskiej Regionalnej Szkole Artystycznej[2].
Pozostała pod wpływem ekspresjonizmu abstrakcyjnego, z którym miała kontakt na wystawie artystów zagranicznych podczas VI Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów w Moskwie (1957)[4]. Od lat 60. XX w. brała czynny udział w życiu artystycznym Moskwy. Należała do nonkonformistycznej grupy lianozowskiej[2] złożonej z poetów i artystów[5]. Mieszkała z jednym z artystów tej grupy, Władimirem Neimuchinem, ale się nie pobrali[4]. Inne opracowania podają, że byli małżeństwem[5].
Pierwszą wystawę jej prac zorganizowano w 1961[1]. Twórczość Mastierkowej z początku lat 60. XX w. to akwarele w jasnych kolorach. Potem używała ciemniejszej palety. W połowie lat 60. XX w. jej prace były abstrakcyjnymi kompozycjami tworzonymi szpachelką. Ciemne, poszarpane formy kontrastowały z jasnym tłem. Pod koniec lat 60. XX w. zaczęła włączać do kompozycji koronki, hafty, stare tkaniny i brokat, które znajdowała w opuszczonych kościołach. Czuła, że są przepełnione mistycyzmem. Uważała się na wierzącą, ale nie praktykującą[2]. Uważała, że rosyjska awangarda jest bezpośrednio związana z rosyjskimi ikonami[5]. Jest styl określano mianem niefiguratywnego[3][4], osobistego i lirycznego[2].
Na początku lat 70. XX w. wciąż używała ciemnej palety barw. Robiła też kolaże białych kół z cyframi 0, 1 i 9. Tworzyła subtelne, okrągłe, czarno-białe kompozycje, używając do tego tuszu lub akwareli oraz mokrego papieru[3]. Do symboliki koła odwoływała się pod wpływem prac Dantego. Nawiązywała do kultury klasycznej. Przykładowo El Greco był dla niej tak samo ważny jak zakazany w ZSRR Paul Cézanne czy amerykański ekspresjonizm abstrakcyjny[1].
Brała udział w wystawach w Rosji (od 1961), wystawach zagranicznych (od 1965) i pokazach sztuki nonkonformistycznej[4]. Uczestniczyła m.in. w wystawie spychaczowej (1974)[4][6].
W 1975 przeniosła się z synem do Francji[2]. W Paryżu pracowała z modelką Diną Vierny (1976). W 1977 przygotowała monodram Adieu à la Russie[4]. Wykonywała grafiki w technice kolażu[3]. W jej twórczości zaczęły dominować monochromatyczne kompozycje[7].
Prace układała w cykle i serie, z których najsłynniejszym są „Planety” (1976). Jej prace znajdują się w kolekcjach prywatnych oraz w muzeach (Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Zimmerli Art Museum w New Jersey, Galeria Trietiakowska w Moskwie)[2][3]. W tym ostatnim muzeum w 2006 organizowano retrospektywę jej prac[4]. Wiosną 2022 planowana jest wystawa jej prac w Muzeum Sztuki Nowoczesnej Garaż w Moskwie[8].
Została pochowana w Saint-Laurent-sur-Othain w Lotaryngii[2].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Ирина Ъ-Кулик, Лианозовская раскольница [online], www.kommersant.ru, 13 maja 2008 [dostęp 2022-01-08] (ros.).
- ↑ a b c d e f g h Умерла художница Лидия Мастеркова [online], artinvestment.ru [dostęp 2022-01-08] (ros.).
- ↑ a b c d e Галерея КИНО / Художники / Лидия Мастеркова [online], www.gallerykino.ru [dostęp 2022-01-08].
- ↑ a b c d e f g Lydia Masterkova - Generation of Sixties - Nonconformist - Modern - 2… [online], archive.ph, 8 lutego 2013 [dostęp 2022-01-08].
- ↑ a b c Lydia Masterkova | Abstract Art [online], www.moscowart.net [dostęp 2022-01-08].
- ↑ Parallel Chronologies An Archive of East European Exhibitions » MASTERKOVA Lydia [online] [dostęp 2022-01-08] (ang.).
- ↑ Lidiya Masterkova [online], VLADEY [dostęp 2022-01-08] (ang.).
- ↑ Lydia Masterkova. An Enriched Retrospective [online], garagemca.org [dostęp 2022-01-08].