Lilijka (roślina)

Lilijka
	; Lilijka alpejska
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	liliowce
Rodzina	liliowate
Podrodzina	Lilioideae
Rodzaj	lilijka
	Nazwa systematyczna
	Lloydia Salisb. ex Rchb.; Fl. German. Excurs. 102. Jan-Apr 1830
	Typ nomenklatoryczny
	Lloydia serotina (L.) Rchb.
Synonimy
	Rhabdocrinum Rchb.; Nectarobothrium Ledeb.; Cronyxium Raf.; Giraldiella Dammer;
	Rhabdocrinum Rchb.; Nectarobothrium Ledeb.; Cronyxium Raf.; Giraldiella Dammer;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lilijka (Lloydia Salisb. ex Rchb.) – rodzaj roślin tradycyjnie wyróżniany w rodzinie liliowatych (Liliaceae). W nowszych ujęciach systematycznych włączany do rodzaju złoć Gagea. Zaliczano tu 11 gatunków, występujących na obszarze subarktycznym i subalpejskim półkuli północnej^[4]. Do flory Polski należy jeden gatunek: lilijka alpejska (Lloydia serotina (L.) Rchb.)^[5].

Nazwa naukowa rodzaju została nadana na cześć Edwarda Lloyda (wal. Lhuyd), odkrywcy lilijki alpejskiej w górach Walii, kuratora Ashmolean Museum^[6].

Morfologia edytuj

Pęd podziemny: Jajowata cebula pokryta tuniką z kołnierzem tworzonym przez pozostałości nasad liści^[7].

Liście: Rośliny tworzą od jednego do kilku liści odziomkowych, relatywnie długich, zwykle nitkowatych^[7] oraz liście łodygowe^[8].

Kwiaty: Pojedyncze lub kilka zebranych w baldachopodobny kwiatostan^[8]. Okwiat pojedynczy, lejkowaty^[8]. Listki okwiatu wolne, białe lub żółte, niekiedy z purpurowym wzorem, zwykle z miodnikiem^[7]. Pręciki osadzone u nasady listków^[8]. Nitki nitkowate, niekiedy owłosione. Główki elipsoidalne^[8]. Zalążnia trójkomorowa. Szyjka słupka raczej długa, przechodząca w trójdzielne znamię^[7].

Owoce: Wąsko elipsoidalne do szeroko odwrotnie jajowatych torebki^[8], pękające dystalnie komorowo^[7]. Nasiona deltoidalne do wąsko jajowato-równowąskich, niekiedy oskrzydlone na jednym końcu^[7].

Systematyka edytuj

Wyniki badań molekularnych wskazują na zagnieżdżenie gatunków tu zaliczanych wśród przedstawicieli rodzaju złoć (Gagea), w związku z czym rodzaj lilijka (Lloydia) jest włączany do rodzaju Gagea w randze sekcji^[9]. Tradycyjnie rodzaj wyróżniany był w starszych systemach klasyfikacyjnych w obrębie rodziny liliowatych Liliaceae.

Homonimy taksonomiczne^[3]

Lloydia C. H. Chow = Sinolloydia C. H. Chow

Wykaz gatunków^[4]

Lloydia delavayi Franch.
Lloydia delicatula Noltie
Lloydia flavonutans H.Hara
Lloydia himalensis Royle
Lloydia ixiolirioides Baker ex Oliv.
Lloydia longiscapa Hook.
Lloydia oxycarpa Franch.
Lloydia serotina (L.) Rchb. – lilijka alpejska
Lloydia tibetica Baker ex Oliv.
Lloydia triflora (Ledeb.) Baker
Lloydia yunnanensis Franch.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-07-29] (ang.).
↑ ^a ^b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2011-09-26].
↑ ^a ^b Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-09-26]. (ang.).
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 110, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ James L. Reveal i Frederick H. Utech: Flora of North America. Vol. 26: Liliaceae. [dostęp 2011-09-26]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Chen Xinqi i Nicholas J. Turland: Flora of China. Vol. 24: Liliaceae. [dostęp 2011-09-26]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f M.N. Tamura: Liliaceae. W: Klaus Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons. Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 350. ISBN 3-540-64060-6. (ang.).
↑ A. Peterson, I. Levichevb, J. Peterson. Systematics of Gagea and Lloydia (Liliaceae) and infrageneric classification of Gagea based on molecular and morphological data. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 46 (2), s. 446-465, luty 2008. Elsevier. DOI: 10.1016/j.ympev.2007.11.016. ISSN 1055-7903. [dostęp 2009-01-05]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-07-29] (ang.).

[A-3] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2011-09-26].

[kew-4] Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-09-26]. (ang.).

[checklist-5] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 110, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[fona-6] James L. Reveal i Frederick H. Utech: Flora of North America. Vol. 26: Liliaceae. [dostęp 2011-09-26]. (ang.).

[foc-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Chen Xinqi i Nicholas J. Turland: Flora of China. Vol. 24: Liliaceae. [dostęp 2011-09-26]. (ang.).

[kub-8] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f M.N. Tamura: Liliaceae. W: Klaus Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons. Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 350. ISBN 3-540-64060-6. (ang.).

[9] A. Peterson, I. Levichevb, J. Peterson. Systematics of Gagea and Lloydia (Liliaceae) and infrageneric classification of Gagea based on molecular and morphological data. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 46 (2), s. 446-465, luty 2008. Elsevier. DOI: 10.1016/j.ympev.2007.11.016. ISSN 1055-7903. [dostęp 2009-01-05]. (ang.).

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]

[7]

[8]

[9]