Litomyšl
ⓘLitomyšl[1][a], forma spolszczona Litomyśl[4][5][b] (niem. Leitomischl) – miasto w Czechach, w kraju pardubickim. Według danych z 31 grudnia 2003 liczba jego mieszkańców wynosiła 10 146 osób.
 Stary Rynek | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj | |||||
| Burmistrz |
Radomil Kašpar | ||||
| Powierzchnia |
33,45 km² | ||||
| Wysokość |
330 m n.p.m. | ||||
| Populacja (1.1.2015) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Kod pocztowy |
030 92 - 570 01 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
SY | ||||
Położenie na mapie kraju pardubickiego  | |||||
Położenie na mapie Czech  | |||||
 49°52′N 16°18′E/49,866667 16,300000
| |||||
| Strona internetowa | |||||
W mieście jest stacja kolejowa Litomyšl.
Historia edytuj
Historia Litomyšli sięga roku 981, kiedy na drodze łączącej Czechy z Morawami wybudowano zamek graniczny. W roku 1098 przy zamku ulokowano klasztor benedyktynów, fundacji księcia Brzetysława II, przejęty później przez premonstratensów sprowadzonych w 1145 roku przez ołomunieckiego biskupa Jindřicha Zdíka i króla Władysława II (klasztor premonstratensów obecnie nie istnieje, a na jego miejscu stoi renesansowy pałac). W roku 1259 miejscowość otrzymuje prawa miejskie, a w 1344 powstaje tutaj biskupstwo. Lata świetności miasta przypadają na wiek XVI. W wiekach późniejszych, na skutek pożarów i powodzi, miasto podupada. W Litomyšli pracował jako nauczyciel pisarz Alois Jirásek[6], który osadził w tym mieście akcję między innymi powieści Filosofská historie.
Atrakcje turystyczne edytuj
- pałac w Litomyšli – renesansowy zamek z lat 1567–1585. Od 1999 jest światową pamiątką UNESCO.
- kościół augustianów pw. Podwyższenia Krzyża Świętego – wzniesiony w latach 1356–1378, przebudowany w 1601
- klasztor pijarów z kościołem Znalezienia Krzyża Świętego – wzniesiony w 1714; także gimnazjum pijarów
- pomnik Bedřicha Smetany (1824–1884) – upamiętnienie znanego kompozytora urodzonego w Litomyšli
- Portmoneum – dom celnika Josefa Portmana z malowidłami Josefa Váchala
- pomnik przyrody Nedošínský háj – na zachód od miasta
- Synagoga w Litomyšli
Osiedla (części miasta) oraz dane demograficzne edytuj
Litomyšl-miasto, Kornice, Lány, Nedošín, Nová Ves u Litomyšle, Pazucha, Pohodlí, Suchá, Zahájí, Záhradí
| Rok | 1970 | 1980 | 1991 | 2001 | 2003 |
|---|---|---|---|---|---|
| Liczba ludności[7] | 8884 | 10 253 | 10 187 | 10 358 | 10 146 |
Osoby związane z Litomyšlą edytuj
- Eliška Klimková-Deutschová – czeska neurolog oraz wykładowca
- Bedřich Smetana – czeski kompozytor epoki romantyzmu
Miasta partnerskie edytuj
Galeria edytuj
-
Zamek -
Zamek -
Kościół augustianów -
Kościół i klasztor pijarów -
Pomnik Bedřicha Smetany -
Stary Rynek
.JPG)
Uwagi edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Nazewnictwo geograficzne świata, zeszyt 2, s. 82. KSNG, 2009.
- ↑ a b Czeska czy czeski Litomyšl?. Poradnia Językowa PWN, 2013-09-07. [dostęp 2019-01-02].
- ↑ Hasło Litomyšl. Internetová jazyková příručka, Instytut Języka Czeskiego. [dostęp 2013-11-14]. (cz.).
- ↑ Rafał Witkowski: Zakon kartuzów w Europie Środkowej od początku XIV do połowy XVI wieku, s. 761, 1275, 1276.
- ↑ „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, t. 15, 1960, s. 366.
- ↑ Pomník Aloise Jiráska. hrady.cz. [dostęp 2017-03-13]. (cz.).
- ↑ Czeski Urząd Statystyczny.