Locatio conductio
Locatio conductio – w starożytnym Rzymie był to kontrakt najmu. Mógł on polegać na świadczeniu pracy, wykonaniu usługi lub też daniu rzeczy w używanie.
Podobnie jak emptio venditio, locatio conductio tworzyło zobowiązanie dwustronne równoczesne, oparte na dobrej wierze. Owe zobowiązanie było chronione za pomocą dwóch skarg – actio locati i actio conducti. Lokator (locator) udostępniał konduktorowi (conductor) swoje dobra (pracę, rzecz, surowce do wykonania dzieła; jedynie przy najmie dzieła), w zamian za co konduktor płacił określone wynagrodzenie (przy najmie dzieła świadczenie konduktora polegało na wykonaniu zamówionego dzieła).
Odpowiedzialność za wady przekazanej rzeczy edytuj
Juryści rzymscy zauważali podobieństwa pomiędzy kontraktami emptio venditio i locatio conductio – cena i czynsz są wyrażone w pieniądzu, a także mogą być swobodnie kształtowane przez strony. Postrzeganie tych podobieństw wpływało na ocenę przypadków ujawnienia się wady rzeczy wziętej do odpłatnego korzystania.
Wady prawne edytuj
Oddający rzecz do korzystania w ramach locatio conductio nie musiał być jej właścicielem. Jednak jeśli przedmiot umowy został w czasie jej trwania odebrany przez właściciela, to zgodnie ze znaną z emptio venditio zasadą ewikcji.
Podział locatio conductio edytuj
Wyodrębnienie się z kontraktu locatio conductio kilku typów umów był konsekwencją uwzględnienia w prawie odmienności między praktycznym sensem różnych objętych kontraktem sytuacji życiowych.
- Najem rzeczy (locatio conductio rei) – zobowiązanie lokatora do wydania rzeczy do czasowego używania konduktorowi, w zamian za co ten drugi zobowiązywał się płacić określone wynagrodzenie w pieniądzach.
- Najem dzieła (locatio conductio operis) – zobowiązania wykonawcy dzieła do wykonania go dla zamawiającego.
- Najem pracy (locatio conductio operarum) – polegał na zobowiązaniu pracownika do świadczenia pracy na rzecz pracodawcy.
Bibliografia edytuj
- Witold Wołodkiewicz, Maria Zabłocka, Prawo rzymskie Instytucje 6. wydanie, 2014.
- Wojciech Dajczak, Tomasz Giaro, Franciszek Longchamps de Berier, Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego.