Lockheed L-188 Electra
Lockheed L-188 Electra – czterosilnikowy samolot pasażerski produkowany przez amerykańską wytwórnię Lockheed na przełomie lat 50. i 60. XX wieku. Jest to pierwszy duży samolot pasażerski z napędem turbośmigłowym produkowany w Stanach Zjednoczonych. Na jego bazie skonstruowano morski samolot rozpoznawczy i patrolowy Lockheed P-3 Orion.
 Lockheed 188 Electra holenderskich linii KLM w 1965 roku | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ |
samolot pasażerski |
| Załoga |
3 osoby |
| Historia | |
| Data oblotu |
6 grudnia 1957 |
| Lata produkcji |
1957-1961 |
| Liczba egz. |
170 |
| Liczba wypadków • w tym katastrof |
65 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
a) 4x Allison 501-D13 |
| Moc |
a) 3800 KM (2800 kW) każdy |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
30,18 m |
| Długość |
31,81 m |
| Wysokość |
10,00 m |
| Masa | |
| Własna |
26 036 kg |
| Startowa |
max. 52 665 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
721 km/h |
| Prędkość przelotowa |
650 km/h |
| Pułap |
8650 m |
| Zasięg |
4450 km |
| Dane operacyjne | |
| Liczba miejsc | |
| 67-85 | |
Początkowo sprzedaż maszyny była dobra, jednak po dwóch katastrofach, które wymusiły na producencie wprowadzenie kosztownego programu, mającego na celu usunięcie wad konstrukcyjnych, nie zamówiono już ani jednego egzemplarza. Wkrótce samolot został wyparty z rynku przez samoloty odrzutowe, mimo to wiele maszyn zostało przebudowanych na transportowe i wciąż pełniły różne funkcje w liniach lotniczych.
Projekt i rozwój edytuj
W latach 50. XX wieku wytwórnia Lockheed Corporation miała ugruntowaną pozycję na rynku po sukcesie Lockheed Constellation, czterosilnikowego samolotu wyprodukowanego w 856 egzemplarzach, popularnego zarówno w lotnictwie cywilnym jak i wojskowym. W tamtym czasie przedstawiciele linii Capital Airlines (w 1961 roku połączone z United Airlines) wystosowali prośbę do producenta, o opracowanie projektu samolotu z napędem turbośmigłowym[1]. Wobec braku zainteresowania ze strony innych amerykańskich przewoźników inżynierowie Lockheed nie podjęli wyzwania, a Capital Airlines zamówiły 60 brytyjskich maszyn Vickers Viscount[2].
Przedstawiciele American Airlines ponowili swoje zapytanie w nieco zmienionej formie - specyfikacja obejmowała czterosilnikowy samolot o zasięgu 3220 kilometrów zdolny przewozić 75 pasażerów. Inżynierowie Lockheed, wychodząc naprzeciw zapotrzebowaniom amerykańskiego przewoźnika, przedstawili projekt CL-310, napędzanego czterema silnikami Rolls-Royce Dart lub Napier Eland. Spotkał się on z aprobatą American Airlines, z kolei Eastern Airlines zgłosiły zapotrzebowanie na samolot o większym zasięgu i zdolnego przewozić większą liczbę pasażerów (85-90). Wytwórnia Lockheed zmodyfikowała projekt powiększając maszynę na tyle by można było zamontować silniki Allison 501-D13 (cywilna wersja silników skonstruowanych dla wojskowego Lockheed C-130 Hercules)[1].
Projekt wszedł na rynek jako Model 188 wraz z zamówieniem przez American Airlines 35 egzemplarzy 8 czerwca 1955. 27 września tego samego roku Eastern Airlines zamówiły 40 maszyn Lockheed L-188 Electra. Zbudowanie pierwszego egzemplarza zajęło producentowi ponad 2 lata, w tym czasie zamówiono już 129 maszyn tego typu. Prototyp, oznaczony jako 188A, wykonał swój pierwszy lot 6 grudnia 1957 roku. Pierwsza dostawa miała miejsce 8 października 1958 roku (Eastern Airlines), jednak samolot rozpoczął loty dopiero w styczniu 1959 roku[3].
W 1957 roku marynarka Stanów Zjednoczonych zgłosiła zapotrzebowanie na zaawansowany morski samolot zwiadowczy. Przedstawiciele Lockheed zaproponowali wersję bazującą na pasażerskim L-188, który wszedł na linię produkcyjną pod nazwą P-3 Orion. Osiągnął on znacznie większy sukces niż Electra, pozostając w służbie prawie 50 kolejnych lat[4].
Warianty edytuj
» L-188A - Pierwotna wersja produkcyjna;
» L-188AF - (ang. All Freight) wersja towarowa;
» L-188PF - (ang. Passenger-Freight) wersja pasażersko-towarowa;
» L-188C - wersja o przedłużonym zasięgu, zwiększonej pojemności zbiorników paliwa i zwiększonej maksymalnej masie startowej;
» L-188CF - towarowa wersja L-188C;
» YP-3A Orion - przedprodukcyjna, testowa wersja Oriona P-3.
Odbiorcy edytuj
Cywilni edytuj
- Air Spray
- Buffalo Airways
- Conair Group
- Northwest Territorial Airways
- Nordair
- SAM Colombia
- AeroCóndor
- Air California
- Air Florida
- Air Holiday
- American Airlines
- Braniff Airways
- Denver Ports of Call
- Eastern Air Lines
- Evergreen International Airlines
- Federal Aviation Administration
- Fairbanks Air Service
- Reeve Aleutian Airways
- Great Northern Airlines
- Hawaiian Airlines
- Intermountain Airlines
- Johnson International Airlines
- McCulloch International Airlines
- NASA
- National Airlines
- Northwest Orient
- Overseas National Airways
- Pacific Southwest Airlines
- Saturn Airways
- Shillelagh Travel Club
- Southeast Airlines
- TPI International Airways
- Western Air Lines
- Zantop International Airlines
Wojskowi edytuj
Siły zbrojne następujących krajów weszły w posiadanie samolotów Lockheed L-188 Electra:
Wypadki edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Peter J. Gates: Electra! The Lockheed L-188. www.aussieairliners.org. [dostęp 2011-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-13)]. (ang.).
- ↑ Capital Airlines - History. www.century-of-flight.net. [dostęp 2011-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-27)]. (ang.).
- ↑ Judy Rumerman: Lockheed in Mid-Century. www.centennialofflight.gov. [dostęp 2011-08-11]. (ang.).
- ↑ P-3 History. www.globalsecurity.org. [dostęp 2011-08-11]. (ang.).