Alojz (Lojze) Peterle (ur. 5 lipca 1948 w m. Čužnja vas) – słoweński polityk i ekonomista. Jeden z inicjatorów uzyskania przez Słowenię niezależności i pierwszy premier tego kraju. Były przewodniczący partii chadeckiej i minister spraw zagranicznych, poseł do Parlamentu Europejskiego V (w 2004) oraz VI, VII i VIII kadencji.

Lojze Peterle
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

5 lipca 1948
Čužnja vas

Premier Słowenii
Okres

od 16 maja 1990
do 14 maja 1992

Przynależność polityczna

SKD

Następca

Janez Drnovšek

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Piusa IX

Życiorys edytuj

Ukończył studia ekonomiczne na Uniwersytecie Lublańskim. Pracował w Instytucie Urbanizmu oraz w Instytucie Planowania Społecznego.

W maju 1990 Lojze Peterle objął urząd premiera Słowenii, po kwietniowych wyborach parlamentarnych, które wygrała koalicja DEMOS, zawiązana przeciw rządzącym komunistom przez socjaldemokratów, demokratów i chadeków. W 1991 należał do inicjatorów ogłoszonej przez słoweński parlament deklaracji niepodległości i uniezależnienia się od Jugosławii. W maju 1992 po kryzysie koalicyjnym odszedł z zajmowanego stanowisko. W gabinecie swojego następcy, Janeza Drnovška, został w styczniu 1993 wicepremierem i ministrem spraw zagranicznych, funkcje te pełnił do października 1994, odchodząc po kolejnym kryzysie koalicyjnym. Od czerwca do listopada 2000 ponownie objął stanowisko ministerialne, kierując resortem spraw zagranicznych w rządzie Andreja Bajuka.

Od 1989 do 2000 przewodniczył Słoweńskim Chrześcijańskim Demokratom, którzy w 2000 połączyli się ze Słoweńską Partią Ludową. W tym samym roku Lojze Peterle wziął jednak udział w tworzeniu odrębnego ugrupowania pod nazwą Nowa Słowenia-Chrześcijańska Partia Ludowa. Od 1990 sprawował mandat poselski do krajowego Zgromadzenia Narodowego. Był przedstawicielem Słowenii w Konwencie Europejskim. Od maja do lipca 2004 był europosłem V kadencji w ramach delegacji krajowej[1]. W 2004 uzyskał mandat deputowanego do Parlamentu Europejskiego VI kadencji z ramienia Nowej Słowenii.

W 2007 wystartował jako kandydat niezależny w wyborach na urząd prezydenta Słowenii, otrzymując poparcie 3 z 4 ugrupowań rządzącej koalicji centroprawicowej, tj. Nowej Słowenii, Słoweńskiej Partii Demokratycznej oraz Słoweńskiej Partii Ludowej. 21 października, w pierwszej turze, zajął pierwsze miejsce z wynikiem 28,7% głosów. W drugiej turze z 11 listopada przegrał znacząco z Danilem Türkiem, uzyskując 31,7% głosów.

W wyborach europejskich w 2009 uzyskał reelekcję do Europarlamentu ponownie z listy NSi. Przystąpił do grupy Europejskiej Partii Ludowej. W 2014 został wybrany na kolejną kadencję Europarlamentu.

Uhonorowany m.in. Orderem Piusa IX.

Przypisy edytuj

Bibliografia edytuj