Lophoceros

	Lophoceros
	Ehrenberg, 1828
	; Przedstawiciel rodzaju – toko czarnogłowy (L. alboterminatus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	dzioborożcowe
Rodzina	dzioborożce
Rodzaj	Lophoceros
	Typ nomenklatoryczny
	Buceros forskalii Hemprich & Ehrenberg, 1833 (= Buceros nasutus Linnaeus, 1766)
Synonimy
	Calao Brookes, 1828; Rhynchaceros Gloger, 1841; Grammicus Reichenbach, 1849; Poecilorhynchus Fitzinger, 1856; Protockus Roberts, 1931;
	Calao Brookes, 1828; Rhynchaceros Gloger, 1841; Grammicus Reichenbach, 1849; Poecilorhynchus Fitzinger, 1856; Protockus Roberts, 1931;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lophoceros – rodzaj ptaków z rodziny dzioborożców (Bucerotidae).

Zasięg występowania edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce^[7].

Morfologia edytuj

Długość ciała 35–51 cm; masa ciała 84–395 g^[7].

Systematyka edytuj

Etymologia edytuj

Lophoceros: gr. λοφος lophos „czub”; rodzaj Buceros Linnaeus, 1758 (dzioborożec)^[8].
Calao: filipińska nazwa Calao dla dzioborożca rdzawogłowego (McGregor w 1909 wymienia Calao i Cao jako nazwy dla tego dzioborożca odpowiednio w Manili i na Boholu)^[9]. Gatunek typowy: Buceros nasutus Linnaeus, 1766.
Rhynchaceros: gr. ῥυγχος rhunkhos „dziób”; κερας keras, κερως kerōs „róg”^[10]. Gatunek typowy: Buceros melanoleucus A.A.H. Lichtenstein, 1793 (= Lophoceros alboterminatus Büttikofer, 1889).
Grammicus: gr. γραμμικος grammikos „wyryty, linearny, prążkowany”, od γραμμη grammē „linia”, od γραφω graphō „pisać”^[11]. Gatunek typowy: nie podany.
Poecilorhynchus: gr. ποικιλος poikilos „srokaty, łaciaty”; ῥυγχος rhunkhos „dziób”^[12]. Gatunek typowy: Tockus poecilorhynchus de Lafresnaye, 1839 (= Buceros nasutus Linnaeus, 1766).
Protockus: gr. προ pro „przed”; rodzaj Tockus Lesson, 1830 (toko)^[13]. Nowa nazwa dla Rhynchaceros Gloger, 1841.

Podział systematyczny edytuj

Do rodzaju należą następujące gatunki^[14]:

Lophoceros camurus (Cassin, 1857) – toko brunatny
Lophoceros alboterminatus Büttikofer, 1889 – toko czarnogłowy
Lophoceros bradfieldi (Roberts, 1930) – toko ciemny
Lophoceros fasciatus (Shaw, 1812) – toko żałobny
Lophoceros hemprichii (Ehrenberg, 1833) – toko srokaty
Lophoceros pallidirostris (Hartlaub & Finsch, 1870) – toko płowy
Lophoceros nasutus (Linnaeus, 1766) – toko nosaty

Przypisy edytuj

↑ Ch.G. Ehrenberg: Symbolae physicae, seu, Icones et descriptiones corporum naturalium novorum aut minus cognitorum. Cz. 1: Zoologica: Avium. Berolini: Ex Officina Academica, venditur a Mittlero, 1828, s. syg. z. (łac.).
↑ J. Brookes: A catalogue of the Anatomical and Zoological Museum of Joshua Brookes. T. 2. London: Richard Taylor, 1828, s. 89. (ang.).
↑ C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Breslau: A. Schulz, 1841, s. 335. (niem.).
↑ H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. ryc. xlix. (niem.).
↑ L.J.F.J. Fitzinger. Über das System und die Charakteristik der natürlichen Familien der Vögel. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 21, s. 303, 1856. (niem.).
↑ A. Roberts. Some new forms of South African birds. „Annals of the Transvaal Museum”. 14, s. 240, 1931. (ang.).
↑ ^a ^b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Hornbills (Bucerotidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.bucero1.01. [dostęp 2020-06-14]. (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Lophoceros [dostęp 2022-10-31] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Calao [dostęp 2022-10-31] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Rhynchaceros [dostęp 2022-10-31] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Grammicus [dostęp 2022-10-31] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Poecilorhynchus [dostęp 2022-10-31] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Protockus [dostęp 2022-10-31] .
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Bucerotidae Rafinesque, 1815 - dzioborożce - Hornbills (wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-04].

Bibliografia edytuj

The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[Ehrenberg-1] Ch.G. Ehrenberg: Symbolae physicae, seu, Icones et descriptiones corporum naturalium novorum aut minus cognitorum. Cz. 1: Zoologica: Avium. Berolini: Ex Officina Academica, venditur a Mittlero, 1828, s. syg. z. (łac.).

[Brookes-2] J. Brookes: A catalogue of the Anatomical and Zoological Museum of Joshua Brookes. T. 2. London: Richard Taylor, 1828, s. 89. (ang.).

[Gloger-3] C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Breslau: A. Schulz, 1841, s. 335. (niem.).

[Reichenbach-4] H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. ryc. xlix. (niem.).

[Fitzinger-5] L.J.F.J. Fitzinger. Über das System und die Charakteristik der natürlichen Familien der Vögel. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 21, s. 303, 1856. (niem.).

[Roberts-6] A. Roberts. Some new forms of South African birds. „Annals of the Transvaal Museum”. 14, s. 240, 1931. (ang.).

[Winkler&inni-7] D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Hornbills (Bucerotidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.bucero1.01. [dostęp 2020-06-14]. (ang.).

[8] The Key to Scientific Names ↓, Lophoceros [dostęp 2022-10-31] .

[9] The Key to Scientific Names ↓, Calao [dostęp 2022-10-31] .

[10] The Key to Scientific Names ↓, Rhynchaceros [dostęp 2022-10-31] .

[11] The Key to Scientific Names ↓, Grammicus [dostęp 2022-10-31] .

[12] The Key to Scientific Names ↓, Poecilorhynchus [dostęp 2022-10-31] .

[13] The Key to Scientific Names ↓, Protockus [dostęp 2022-10-31] .

[Mielczarek&Kuziemko-14] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Bucerotidae Rafinesque, 1815 - dzioborożce - Hornbills (wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-04].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]