Lora czarna[4] (Chalcopsitta atra) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papug wschodnich (Psittaculidae). Występuje na zachodnim krańcu Nowej Gwinei oraz na kilku okolicznych wyspach. Nie jest zagrożona wyginięciem.

Lora czarna
Chalcopsitta atra[1]
(Scopoli, 1786)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

papugowe

Rodzina

papugi wschodnie

Podrodzina

damy

Plemię

Loriini

Rodzaj

Chalcopsitta

Gatunek

lora czarna

Synonimy
  • Psittacus ater Scopoli, 1786[2]
Podgatunki
  • C. a. bernsteini H. K. B. Rosenberg, 1861
  • C. a. atra (Scopoli, 1786)
  • C. a. insignis Oustalet, 1878
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Systematyka edytuj

Blisko spokrewniona z lorą oliwkową (C. duivenbodei). Sporadycznie takson ten włączano do lory zielonej (C. scintillata)[2].

Obecnie wyróżniane są trzy podgatunki C. atra[5][2]:

  • C. a. bernsteini H. K. B. Rosenberg, 1861 – wyspa Misool (na zachód od Nowej Gwinei)
  • lora czarna (C. a. atra) (Scopoli, 1786) – wyspy Batanta i Salawati, zachodnia część półwyspu Ptasia Głowa
  • lora czerwonolica[4] (C. a. insignis) Oustalet, 1878 – wyspa Amberpon, wschodnia część półwyspu Ptasia Głowa, półwyspy Onin i Bomberai

Dawniej był wyróżniany podgatunek spectabilis, który był obserwowany tylko raz, na półwyspie Mamberiok. Obecnie uznaje się, że był to mieszaniec podgatunku insignis z nominatywnym podgatunkiem lory zielonej. Podgatunek insignis być może zasługuje na podniesienie do rangi osobnego gatunku[2].

Morfologia edytuj

Charakterystyka

Nie występuje dymorfizm płciowy, ale podgatunki różnią się od siebie. Ogólnie jest cała czarna z granatowofioletowym połyskiem. Czarne dziób i nogi. W zależności od podgatunku czerwone plamki na piersi, głowie albo wokół oka lub dzioba. Ogon początkowo czerwony, potem żółty. Tęczówka pomarańczowoczerwona. Młode mają białawą skórę wokół oka i nasady żuchwy (u dorosłych jest czarna) oraz brązowe tęczówki.

Podgatunek bernsteini ma czerwonofioletowe kropkowanie na przodzie głowy i nogawkach i ma ciemnoniebieski kuper. Natomiast podgatunek insignis jest tak samo kreskowany, ale czerwonofioletowe kropki występują również na pokrywach podskrzydłowych, a pokrywy podogonowe ma szaroniebieskie.

Wymiary
  • długość ciała: 32 cm[6]
    • skrzydło: 16,9–19,3 cm
    • ogon: 11,4–15,1 cm
    • dziób: 2–2,4 cm
    • skok: 2,2–2,6 cm
  • masa ciała: 230–260 g[6]

Ekologia i zachowanie edytuj

Biotop
Plantacje palm kokosowych, zadrzewienia na sawannach, brzegi wilgotnych tropikalnych lasów oraz rozproszone skupiska eukaliptusów.
Zachowanie
Zwykle obserwowana w dużych stadach, często żeruje razem z innymi ptakami odżywiającymi się nektarem. Nie zostało to jeszcze do końca zbadane, ale najprawdopodobniej zjada pyłek kwiatowy, nektar, owoce i kwiaty drzew.
Lęgi
Zachowania lęgowe są bardzo słabo poznane. W kwietniu i grudniu były obserwowane samce w trakcie lęgów. W niewoli zniesienie liczy dwa białe, okrągłe jaja o wymiarach 31×25,7 mm. Po 25 dniach inkubacji, wykonywanej przez oboje rodziców, wykluwają się pisklęta. Uzyskują lotność po 74 dniach[6].

Hodowla edytuj

W ogrodach zoologicznych
Bardzo rzadko spotykana w ogrodach zoologicznych; przeważnie są to samice. Do lęgów dochodzi rzadko, a często przeżywa tylko jedno młode. Po raz pierwszy trafił do miasteczka Platen (Luksemburg) w roku 1900, był to podgatunek insignis. Po raz pierwszy rozmnożyła się u szkockiego hodowcy w 1909 roku, a w kolejnym roku także otrzymał przychówek. Po raz trzeci zdarzyło się to w Ameryce w 1941 roku w prywatnej hodowli. W ogrodzie zoologicznym w San Diego w 1969 roku rozmnożył się podgatunek nominatywny. Kolejny lęg był zanotowany w ZOO w Lipsku.
Wskazówki dla hodowców
Powinny być trzymane w wolierze wewnętrznej, w zimie w temperaturze powyżej 10 °C. Z powodu ich wodnistych odchodów trzeba często sprzątać. Dobrze jest dać ptakom kuwetę napełnioną wodą, aby mogły się kąpać. Powinny mieć umieszczone w wolierze grube, nieokorowane gałązki, które mogą dziobać i ścierać o nie pazurki. Nie lubi innych ptaków i jest wobec nich agresywna, zwłaszcza w czasie lęgów. Należy je karmić pyłkiem, nektarem, ugotowanym i łuskanym ryżem oraz kawałkami różnych owoców i warzyw. Można im też dawać gałązki z kwiatami. Należy im także regularnie podawać preparaty witaminowe i sole mineralne.

Status, ochrona edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje lorę czarną za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku[3]. Została wpisana do konwencji waszyngtońskiej w Załączniku II[7]. Brakuje szczegółowych informacji na temat liczebności populacji, ale szacuje się ją na więcej niż 50 000 osobników.

Przypisy edytuj

  1. Chalcopsitta atra, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d Black Lory (Chalcopsitta atra). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-10-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-09)]. (ang.).
  3. a b Chalcopsitta atra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. a b Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Loriini Selby, 1836 (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-04].
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-10-03]. (ang.).
  6. a b c Black Lory (Chalcopsitta atra). [w:] Parrot Encyclopedia [on-line]. World Parrot Trust. [dostęp 2020-10-04]. (ang.).
  7. Chalcopsitta atra. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2020-10-04]. (ang.).

Bibliografia edytuj

  • Tomasz Doroń. Lory z rodzaju Chalcopsitta. „Nowa Exota”. s. 2-3. ISSN 1214-8962. 

Linki zewnętrzne edytuj