Wikipedia

Lotos Kolej

Lotos Kolej – polski przewoźnik kolejowy należący w latach 2002-2022 do Grupy Lotos, a od 2022 do PKN Orlen.

Lotos Kolej
Ilustracja
Lokomotywa Traxx w malowaniu przewoźnika
Państwo

 Polska

Adres

ul. Michałki 25
80-716 Gdańsk

Data założenia

20 kwietnia 2002 (jako część Rafinerii Gdańskiej)
1 stycznia 2003 (jako osobna spółka)

Forma prawna

spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Prezes

Krzysztof Duszczyk

Udziałowcy

PKN Orlen

Nr KRS

0000135118

Giełda

(część Grupy Kapitałowej Lotos)

Dane finansowe
Kapitał zakładowy

2 000 000 PLN

Położenie na mapie Gdańska
Mapa konturowa Gdańska, w centrum znajduje się punkt z opisem „Lotos Kolej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Lotos Kolej”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Lotos Kolej”
Ziemia54°20′52,6″N 18°42′49,4″E/54,347944 18,713722
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Spółka powstała w 2002 w związku z restrukturyzacją Rafinerii Gdańskiej. Została ona utworzona na bazie Zakładu Transportu Kolejowego Rafinerii Gdańskiej, który zajmował się obsługą bocznic kolejowych rafinerii w Gdańsku.

Podstawowym zadaniem spółki jest kompleksowa obsługa transportowa przedsiębiorstw wchodzących w skład Grupy Kapitałowej Lotos. Ponadto przedsiębiorstwo zajmuje się utrzymaniem i obsługą 80 kilometrów bocznic kolejowych zakładów petrochemicznych w Czechowicach, Gdańsku i Jaśle oraz konserwacją i naprawą taboru.

W 2009 przedsiębiorstwo zajmowało czwarte miejsce na polskim rynku kolejowych przewozów towarowych pod względem pracy przewozowej[1], w 2011 osiągnęło trzecie miejsce po PKP Cargo i CTL Logistics[2], a w 2012 drugie (po PKP Cargo)[3].

Działalność edytuj

 
Bocznica spółki Lotos Kolej w Gdańsku

Lotos Kolej jest częścią grupy kapitałowej Lotos. Główną działalnością grupy jest wydobycie ropy naftowej, przetwórstwo i handel substancjami ropopochodnymi. Działalność spółki Lotos Kolej jest działalnością poboczną w stosunku do całej grupy, jednakże transport kolejowy jest istotnym elementem handlu towarami masowymi, jakimi są paliwa oraz inne produkty rafinacji ropy naftowej[4].

Przewoźnik kolejowy Lotos Kolej oprócz obsługi grupy Lotos wykonuje również inne usługi związane z transportem kolejowym: przewóz przesyłek rozproszonych, całowagonowych i całopociągowych, czyszczenie cystern kolejowych, naprawa i wynajem cystern kolejowych, wynajem lokomotyw oraz udostępnianie bocznic w Gdańsku, Czechowicach i Jaśle[4].

Spółka ma 25% udziału w polskim rynku kolejowych przewozów intermodalnych, które wykonuje dla operatora intermodalnego PCC Intermodal[5]. Pierwsze intermodalne przewozy zostały wykonane przez Lotos Kolej na początku 2009 w relacji Frankfurt (Oder) – Krzewie[6].

Historia edytuj

Tło powstania edytuj

W 1997 powstał Euronaft Trzebinia, pierwszy po 1989 przewoźnik prywatny związany z przemysłem, który oprócz obsługi bocznic świadczył usługi transportowe również innym podmiotom, mimo iż był częścią Grupy Kapitałowej Rafinerii Trzebinia (analogiczna sytuacja do Lotos Kolej)[7].

W 2001 dokonano restrukturyzacji PKP i podzielenia monolitowego państwowego przedsiębiorstwa na spółki kolejowe zrzeszone w Grupie PKP. Ustawa ta spowodowała również wydzielenie spółki PKP Polskie Linie Kolejowe, która zarządza infrastrukturą. Spółka ta miała przynosić zyski, stąd uwolniono całkowicie rynek przewozów kolejowych[8].

Kolej Rafinerii Gdańskiej i Grupy Lotos edytuj

 
060DA w pierwszych barwach Lotos Kolej
Osobny artykuł: Grupa Lotos.

Przewoźnik kolejowy otrzymał licencję na przewóz towarów 20 marca 2002, operując jeszcze w strukturach Rafinerii Gdańskiej. Przewozy ograniczały się wówczas wyłączenie do potrzeb rafinerii i skupiały się na Trójmieście. W wyniku przekształceń Rafinerii Gdańskiej 1 stycznia 2003 powstał Zakład Transportu Kolejowego Rafinerii Gdańskiej jako osobna spółka zajmująca się tylko przewozami oraz utrzymaniem taboru kolejowego. 8 października 2003 ZTK RG otrzymał licencję na przewozy towarów po całej sieci PKP PLK[4].

1 lutego 2004 Grupa Lotos nabyła rafinerie w Czechowicach, Jaśle oraz Gorlicach. Ich obsługą transportową zajęła się Lotos Kolej. 20 kwietnia 2007 Lotos Kolej wykonała pierwszy transport zagraniczny[4]. Mimo tego w transporcie pomiędzy Polską a Niemcami lokomotywy Lotosu obsługiwały tylko odcinek do Szczecina Gumieniec, skąd wagony były dalej prowadzone lokomotywami spółek ITL lub HGK[9]. 1 lutego 2010 spółka wydzierżawiła od GATX Rail Poland cały gdański oddział GATX Rail, w którym między innymi znajduje się stanowisko do czyszczenia cystern kolejowych[4]. W 2011 otwarto dyspozytornię w Czechowicach-Dziedzicach, Jaśle i Wrocławiu[10]. Wcześniej tego typu punkty znajdowały się w Gdańsku i Zduńskiej Woli[11]. 1 sierpnia 2022 nastąpiło przejęcie Grupy Lotos będącego właścicielem przewoźnika przez PKN Orlen i fuzji obu tych spółek[12]. W związku z fuzją 3 lipca 2023 nastąpiło połączenie przewoźników kolejowych Lotos Kolej i Orlen KolTrans polegającej na wchłonięciu Orlen KolTrans przez Lotos Kolej[13][14]. Docelowo po wygaśnięciu wygaśnięcia koncesji, jakie posiada Lotos Kolej przedsiębiorstwo będzie działać pod marką Orlen[14].

Tabor edytuj

 
Lokomotywy serii 182 i 181 na pociągu Lotos Kolej
 
Pociąg Lotos Kolej z lokomotywą serii E186 wydzierżawioną od niemieckiej spółki Railpool
 
Lokomotywa E6ACT-009 z cysternami

Lokomotywy edytuj

Przedsiębiorstwo od czasu powstania dysponowało siedmioma lokomotywami SM42[15]. Do przewozów liniowych spółka na początku 2005 kupiła cztery lokomotywy serii M62 i dwie lokomotywy serii 060DA. W czerwcu 2005 Lotos wymienił z PCC Rail Szczakowa wszystkie lokomotywy serii M62 w zamian za 5 lokomotyw serii 060DA, które zostały podstawowym typem lokomotyw do przewozów dalekobieżnych[16].

Później pozyskano także lokomotywy elektryczne starszych typów. Podstawowym typem lokomotyw elektrycznych stały się od 2007 lokomotywy serii 181 wydzierżawione od czeskiego przewoźnika České dráhy (później ČD Cargo – po powstaniu tej spółki)[6].

Od 2009 przewoźnik dzierżawił zmodernizowane lokomotywy M62M od przewoźnika Rail Polska[17], w 2010 było 6 sztuk lokomotyw tej serii (nr 007, 008, 009, 010, 011 i 013)[18].

W listopadzie 2009 gdański przewoźnik wypożyczył pierwszą lokomotywę Traxx, następnie w taborze spółki pojawiło się dodatkowo 8 lokomotyw serii E189, jednak żadna z nich nie była własnością tej firmy[19]. Nowe lokomotywy pozwoliły na stopniowe wycofanie wyeksploatowanych lokomotyw 060DA, które w styczniu 2010 zostały prawie w całości wycofane. W lecie 2011 jedyną zachowaną lokomotywą tej serii była 060DA-2335[20].

15 kwietnia 2009 przewoźnik z grupy Lotos zamówił lokomotywę Traxx F140 DE, będącą wówczas nowością, która pojawiła się na targach InnoTrans 2010 w Berlinie. Pierwsza lokomotywa jako testowa pojawiła się w Gdańsku 10 kwietnia 2010 (jeszcze przed premierą). Oficjalnie lokomotywy tego typu wdrożono do eksploatacji liniowej 1 lipca 2011[21]. We wrześniu 2011 do przewoźnika dotarły ostatnie dwie lokomotywy, dzięki czemu ich stan w taborze przewoźnika osiągnął zakładaną wielkość 10 pojazdów[22].

W 2011 Lotos Kolej eksploatował lokomotywę E6ACT Dragon, służącą do przewozu ciężkich składów towarowych[23]. 19 września 2012 podczas targów InnoTrans w Berlinie podpisano umowę ze ZNLE na dostawę w formie leasingu 5 dragonów[24]. 3 marca Lotos Kolej rozpoczął eksploatację pierwszego z dostarczonych dragonów[25].

Dwie lokomotywy elektryczne Traxx były od 1 października 2011 do 21 marca 2012 dzierżawione Kolejom Śląskim[26][27]. Kolejne 15 Traxxów było dzierżawione KŚ od grudnia 2012 do czerwca 2013[28][29].

23 grudnia 2015 przewoźnik podpisał z Newagiem umowę na 7-letnią dzierżawę 5 lokomotyw E4DCU-DP Griffin[30].

Wykaz lokomotyw

Wagony edytuj

Ze względu na specyfikę transportu Lotos Kolej posiada tylko jeden typ wagonów[7].

Malowanie edytuj

Początkowo lokomotywy Lotos Kolej były malowane na żółto z niewielkimi elementami w innych kolorach. W styczniu 2009 gdański przewoźnik zmienił malowanie na stalowo-ciemnoniebieskie z dużym czerwonym napisem Lotos[32].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Grupa Lotos S.A. Raport Roczny 2009. odpowiedzialny.lotos.pl. [dostęp 2014-03-25]. (pol.).
  2. ↑ Lotos Kolej na 3. miejscu wśród przewoźników. petrolnet.pl. [dostęp 2011-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-20)]. (pol.).
  3. ↑ Strona główna / Analizy i monitoring rynku / Statystyka miesięczna / Przewozy towarowe 2014 / Rok 2012. 2013-01-30. [dostęp 2014-03-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-20)].
  4. ↑ a b c d e Grupa Lotos: Grupa LOTOS S.A.. lotos.pl. [dostęp 2011-11-18]. (pol.).
  5. ↑ PCC Intermodal – Tiry na tory. Trigon Dom Maklerski, 2011-09-26. [dostęp 2011-12-04].
  6. ↑ a b Richard Latten: Spoorwegen 2010. Alkmaar: Uitgeverij de Alk, 2009, s. 458. ISBN 978-90-6013-494-8. (niderl.).
  7. ↑ a b Jacek Chiżński. Operatorzy prywatni w Polsce – podsumowanie działalności. „Świat Kolei”. 11/2010, s. 16-19. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  8. ↑ Szymon Komusiński. Przekształcenia przestrzenne sieci pasażerskiego transportu kolejowego w Polsce w latach 1988–2008. „Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG”. XVII, s. 7-124. Warszawa-Rzeszów: Komisja Geografii Komunikacji PTG. 
  9. ↑ Jacek Chiżyński. Lotos Kolej na Gumieńcach. „Świat Kolei”. 10/2009, s. 6. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  10. ↑ LOTOS Grupa Kapitałowa Nasze spółki LOTOS Kolej Informacje o firmie Rozwój działalności. lotos.pl. [dostęp 2014-03-22]. (pol.).
  11. ↑ Lotos bliżej Śląska i południa Europy Petrolnet.pl – portal rynku paliwowego. petrolnet.pl, 2011-10-10. [dostęp 2011-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-26)]. (pol.).
  12. ↑ Fuzja ORLEN - LOTOS sfinalizowana [online], www.orlen.pl, 1 sierpnia 2022 [dostęp 2022-08-01] (pol.).
  13. ↑ Lotos Kolej narodowym czempionem dzięki fuzji? Wchłonie Koltrans [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2022-08-03] (pol.).
  14. ↑ a b Jakub Madrjas: Orlen Koltrans i Lotos Kolej połączone. Znamy nową nazwę. rynek-kolejowy.pl, 2023-07-04. [dostęp 2023-07-04]. (pol.).
  15. ↑ Richard Latten: Jahrbuch Europäische Eisenbahnen 2005. Berlin: Lok Report, 2004, s. 316. ISBN 3-935909-05-5. (niem.).
  16. ↑ Richard Latten: Jahrbuch Europäische Eisenbahnen 2006. Berlin: Lok Report, 2005, s. 406. ISBN 3-935909-06-3. (niem.).
  17. ↑ Jacek Chiżyński. M62M w służbie Lotosu. „Świat Kolei”. 4/2010, s. 3. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  18. ↑ Petr Štefek: Remotorizace lokomotiv M62 Rail Polska pokračují. wrzesień 2011. [dostęp 2011-12-14]. (cz.).
  19. ↑ Paweł Terczyński. Lokomotywy E186 i E189 w Polsce. „Świat Kolei”. 4/2010, s. 14-17. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  20. ↑ Petr Štefek: Konec strojů 060DA u dopravce Lotos Kolej. lipiec 2011. [dostęp 2011-12-02]. (cz.).
  21. ↑ Jacek Chiżyński. Traxx F140 DE w Lotos Kolej. „Świat Kolei”. 8/2011, s. 3. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  22. ↑ Potencjał na szynach. Czy transport kolejowy w Polsce ma szansę na rozwój?, TSLbiznes 10/2011, s. 26
  23. ↑ Dragon w Lotos Kolej Petrolnet.pl – portal rynku paliwowego. petrolnet.pl, 2011-08-02. [dostęp 2011-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-20)]. (pol.).
  24. ↑ InnoTrans 2012: 5 Dragonów dla Lotos Kolej. kurier-kolejowy.pl, 2012-09-19. [dostęp 2012-09-19]. (pol.).
  25. ↑ a b Dragon już w Lotos Kolej (zdjęcia). rynek-kolejowy.pl, 2014-03-03. [dostęp 2014-03-03]. (pol.).
  26. ↑ Petr Štefek: Koleje Śląskie zahájily provoz. [dostęp 2011-12-05]. (cz.).
  27. ↑ Od dziś Koleje Śląskie bez wagonów. 2012-03-21. [dostęp 2012-03-21].
  28. ↑ Lokomotywy Bombardiera pociągną składy Kolei Śląskich. 2012-11-09. [dostęp 2014-03-21].
  29. ↑ Koleje Śląskie: pierwsze efekty zmian. 2013-07-25. [dostęp 2014-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-04)].
  30. ↑ Newag: Pięć Griffinów z Newagu dla Lotosu Kolej. rynek-kolejowy.pl, 2015-12-23. [dostęp 2015-12-23]. (pol.).
  31. ↑ a b c d e f g h LOTOS Grupa Kapitałowa Nasze spółki LOTOS Kolej Tabor. lotos.pl. [dostęp 2014-03-22]. (pol.).
  32. ↑ Jacek Chiżyński. Nowe barwy Lotosu. „Świat Kolei”. 3/2009, s. 6. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lotos_Kolej&oldid=71088324”