Wikipedia

Lubowo (jezioro)

jezioro w Polsce

Lubowo – jezioro w woj. lubuskim, w powiecie strzelecko-drezdeneckim, w gminie Drezdenko, leżące na terenie Kotliny Gorzowskiej, w zachodniej części Puszczy Noteckiej[1].

Lubowo
Jezioro Lubiatowskie, Morawy
Ilustracja
Położenie
Państwo

 Polska

Region

Kotlina Gorzowska[1]

Wysokość lustra

35,1[2] m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

96,0–100,1 ha[3][2]

Wymiary
• max długość
• max szerokość


2750 m[2]
500 m[2]

Głębokość
• średnia
• maksymalna


4,0[2] m
8,0[2] m

Długość linii brzegowej

6800 m[2]

Objętość

4052,7 tys. m³[2]

Hydrologia
Klasa jakości wody

IV (2021)

Położenie na mapie gminy Drezdenko
Mapa konturowa gminy Drezdenko, na dole znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Lubowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco u góry znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Lubowo”
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, u góry nieco na prawo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Lubowo”
Położenie na mapie powiatu strzelecko-drezdeneckiego
Mapa konturowa powiatu strzelecko-drezdeneckiego, na dole po prawej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Lubowo”
Ziemia52°45′14″N 15°49′05″E/52,753889 15,818056

Położenie i opis edytuj

Jezioro Lubowo położone jest w południowej części powiatu strzelecko-drezdeneckiego. Jest to jezioro stosunkowo duże, przy czym płytkie. Część północna jest głębsza od południowej. Jezioro zasilane jest przez dwa niewielkie cieki od południa. Nadmiar wód kieruje się na północ ku Noteci. Akwen położony jest pośród lasów, nie leży nad nim żadna miejscowość[4].

Hydronimia edytuj

Do 1945 roku jezioro nazywane było Liebau See[5]. 17 września 1949 roku wprowadzono nazwę Lubowo[6]. Obecnie państwowy rejestr nazw geograficznych jako nazwę główną jeziora podaje Lubowo, jednocześnie wymienia nazwę oboczną: Jezioro Lubiatowskie[7][8]. W niektórych źródłach spotyka się nazwę jezioro Morawy[9].

Morfometria edytuj

Według danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 100,1 ha. Średnia głębokość zbiornika wodnego to 4,0 m, a maksymalna – 8,0 m. Lustro wody znajduje się na wysokości 35,1 m n.p.m. Objętość jeziora wynosi 4052,7 tys. m³[2]. Natomiast A. Choiński określił poprzez planimetrowanie na mapach 1:50000 wielkość jeziora na 96,0 ha[3].

Według Mapy Podziału Hydrograficznego Polski jezioro leży na terenie zlewni siódmego poziomu Bezpośrednia zlewnia jez. Lubowo[10]. Identyfikator MPHP to 1889439[10]. Powierzchnia zlewni całkowitej wynosi 15,2 km²[11].

Zagospodarowanie edytuj

W systemie gospodarki wodnej jezioro tworzy jednolitą część wód o kodzie PLLW10867[10]. Administratorem wód jeziora był Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu. Utworzył on obwód rybacki, który obejmuje między innymi wody jeziora Lubowo wraz z wodami kanału Lubiatka od jej źródeł do ujścia do rzeki Noteć (Obwód rybacki jeziora Lubowo na kanale Lubiatka – Nr 1)[12]. Od czasu reformy prawa wodnego w 2017 r. jezioro trafiło do regionu wodnego Noteci zarządzanego przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Bydgoszczy[13]. Gospodarkę rybacką prowadzi na jeziorze Polski Związek Wędkarski Okręg w Gorzowie Wielkopolskim[9]. Ze względu na typologię rybacką jest to jezioro typu leszczowego[4]. Jezioro pełni również funkcje rekreacyjne. Przy odpływie zlokalizowane jest niewielkie pole biwakowe z zapleczem gospodarczym i sanitarnym[11].

Czystość wód i ochrona środowiska edytuj

W latach 1993 oraz 2001 przeprowadzono badania czystości wód jeziora[14][15][11]. W ich wyniku stwierdzono płytki dwumetrowy epilimnion, który charakteryzował się dużą zawartością chlorofilu z jednocześnie gwałtownie spadającą ilością tlenu w warstwie naddennej. Wpływało to na niewielką przeźroczystość wód sięgającą około 1,2 metra. Zawartość azotu i fosforu mieściła się w wartościach odpowiadających II i III klasie. W rezultacie w 1993 roku czystość wód jeziora została oceniona na II klasę[14]. Badania z 2001 roku stwierdziły pogorszenie się jakości wód jeziora, wzrosła zawartość związków fosforu i azotu, zmniejszyła się przeźroczystość wód, która osiągnęła poziom 1 metra. Czystość wód w 2001 roku oceniono już na ówczesną III klasę[15]. W 2021 roku wykonano klasyfikację stanu ekologicznego i chemicznego wód. Stan ichtiofauny zdecydował o słabym stanie ekologicznym, a stan chemiczny został określony jako dobry[16]. Podczas badań stwierdzono dalsze obniżenie się przeźroczystości wód, która w 2021 roku nie przekraczała 80 cm[16].

Jezioro Lubowo w wyniku badań z 2001 roku zostało zakwalifikowane jako słabo odporne na degradujące wpływy zewnętrzne, w związku z czym zostało zaliczone do III kategorii podatności na degradację. Z jednej strony jezioro położone jest wśród lasów, co ma pozytywny wpływ na jakość wód jeziora, jednak z drugiej strony niewielka objętość akwenu w porównaniu do długości jego linii brzegowej, brak stratyfikacji wód, niewielka średnia głębokość oraz nieduża objętość epilimnionu ma wpływ niekorzystny[17].

Jezioro znajduje się na obszarze chronionego krajobrazu „Pojezierze Puszczy Noteckiej” oraz w granicach obszaru specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 „Puszcza Notecka” PLB300015[18][19].

W latach 2014-2016 trwał konflikt pomiędzy władzami powiatu strzelecko-drezdeneckiego, a okolicznymi mieszkańcami, którzy postanowili bronić zniesionej przez władze powiatowe strefy ciszy, która obejmowała jezioro. Mieszkańcy wysuwali argumenty dotyczące bezpieczeństwa osób wypoczywających nad jeziorem oraz prawa do ciszy dla okolicznej fauny, co było mocnym argumentem, gdyż jezioro leży w strefie obszaru Natura 2000[20]. Mimo protestów władze powiatowe w 2014 roku ostatecznie zniosły strefę ciszy nad jeziorem, decyzja jednak została uchylona w 2015 roku przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, który stwierdził, że uchwała była niezgodna z prawem, ponieważ nie zostały wykonane badania akustyczne wpływu używania jednostek pływających z silnikiem spalinowym na środowisko naturalne. Po decyzji sądu władze powiatowe oświadczyły, że w takim razie zniosą uchwałę z 2008 roku wprowadzającą strefę ciszy nad wszystkimi jeziorami powiatu, gdyż ta również jest niezgodna z prawem, gdyż przed jej uchwaleniem również nie przeprowadzono badań akustycznych[21]. Konflikt zakończył się uchwaleniem w 2016 roku przez Radę Miejską w Drezdenku, aktu prawnego wprowadzającego strefy ciszy na ośmiu jeziorach leżących na terenie gminy Drezdenko w tym na jeziorze Lubowo[22]. W prasie konflikt był nazywany Walką o spokój na Morawach[20][21].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Andrzej Richling i inni, Regionalna geografia fizyczna Polski : praca zbiorowa, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2021, s. 125-126, ISBN 978-83-7986-381-5, OCLC 1288191487 [dostęp 2023-03-09].
  2. ↑ a b c d e f g h i Jerzy Jańczak (red.), Atlas jezior Polski, t. I, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 1996, s. 82-83, ISBN 83-86001-29-1.
  3. ↑ a b Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 514. ISBN 83-232-1732-7.
  4. ↑ a b Dorota Cydzik, Danuta Kudelska, Hanna Soszka, Atlas stanu czystości jezior Polski badanych w latach 1989-1993, Instytut Ochrony Środowiska, 1995, s. 484-487.
  5. ↑ Gottschimm, Meßtischblatt nr. 3260, 1:25 000, 1934
  6. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 17 września 1949 r. (M.P. z 1949 r. nr 76, poz. 947, s. 11)
  7. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 126414
  8. ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 320, ISBN 83-239-9607-5.
  9. ↑ a b Wykaz wód [online], PZW Okręg Gorzów Wielkopolski [dostęp 2022-05-07] [zarchiwizowane z adresu 2022-04-17].
  10. ↑ a b c Hydroportal, Informatyczny System Osłony Kraju [dostęp 2023-03-09].
  11. ↑ a b c Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze, Komunikat o stanie wód jeziora Lubowo w 2001 roku [online], zgora.pios.gov.pl [dostęp 2023-03-12] [zarchiwizowane z adresu 2023-03-12].
  12. ↑ Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie: Rozporządzenie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu z dnia 20 grudnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia obwodów rybackich. e-dziennik.szczecin.uw.gov.pl, 20 grudnia 2017. [dostęp 2023-03-07].
  13. ↑ Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Ujednolicony wykaz obwodów rybackich 2022 [online], dane.gov.pl [dostęp 2023-03-20].
  14. ↑ a b Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, Ocena stanu czystości wód na podstawie badań wiosennych z 14-04-1993 i letnich z 06-09-1993 [online], zgora.pios.gov.pl [dostęp 2023-03-12] [zarchiwizowane z adresu 2023-03-11].
  15. ↑ a b Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, Ocena stanu czystości wód na podstawie badań wiosennych z 09-04-2001 i letnich z 30-07-2001 [online], zgora.pios.gov.pl [dostęp 2023-03-12] [zarchiwizowane z adresu 2023-03-12].
  16. ↑ a b Ocena stanu jednolitych części wód jezior w latach 2016–2021 na podstawie monitoringu – tabela [online], Główny Inspektorat Ochrony Środowiska [dostęp 2023-02-09].
  17. ↑ Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze, Ocena podatności na degradację (1993 - 2001) [online], zgora.pios.gov.pl [dostęp 2023-03-11] [zarchiwizowane z adresu 2023-03-11].
  18. ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Obszar Natura 2000 Puszcza Notecka [online] [dostęp 2023-03-05].
  19. ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Obszar chronionego krajobrazu Pojezierze Puszczy Noteckiej [online].
  20. ↑ a b Agnieszka Drzewiecka, Obrońcy jeziora Morawy walczą o ciszę i o ptaki [online], gazetalubuska.pl, 12 marca 2023 [dostęp 2023-03-12] [zarchiwizowane z adresu 2023-03-12].
  21. ↑ a b Gazeta Wyborcza - wiadomości gorzowskie, Na Morawach znów wzburzenie. I na "całych jeziorach" też [online], wyborcza.pl, 12 marca 2023 [dostęp 2023-03-12] [zarchiwizowane z adresu 2023-03-12].
  22. ↑ Rada Miejska w Drezdenku, UCHWAŁA NR XXVIII/268/2016 RADY MIEJSKIEJ W DREZDENKU z dnia 13 lipca 2016 r. w sprawie zakazu używania jednostek pływających z napędem motorowym - spalinowym na obszarach wodnych na terenie gminy Drezdenko [online], 13 lipca 2016.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lubowo_(jezioro)&oldid=73567208”