Ludvig Holberg

pisarz duński

Ludvig Holberg (ur. 3 grudnia 1684 w Bergen, zm. 28 stycznia 1754) – pisarz duński, twórca duńskiego języka literackiego i dramatu narracyjnego, nazywany ojcem teatru duńskiego. Pracował też jako myśliciel polityczny i historyk. Od jego nazwiska pochodzi nazwa Nagrody Holberga.

Ludvig Holberg
Ilustracja
Ludvig Holberg
Data i miejsce urodzenia

3 grudnia 1684
Bergen

Data śmierci

28 stycznia 1754

Dziedzina sztuki

literatura

podpis

Życie i twórczość edytuj

Z pochodzenia Norweg. Najmłodszy z sześciu braci, wcześnie osierocony. Jego ojciec Christian Nielsen Holberg zmarł, gdy Ludvig miał rok. Ludvig Holberg wykształcenie zdobył własnym wysiłkiem. Wiele podróżował: po Niemczech, Francji i Włoszech, gdzie przyswoił wiele haseł oświecenia, które następnie rozpowszechniał w Danii.

Był profesorem na Uniwersytecie Kopenhaskim, gdzie zajmował się historiografią.

Rozgłos przyniósł mu poemat heroikomiczny Peder Paars. Jednak największe sukcesy odnosił w dramacie. Napisał 17 komedii czerpiąc motywy z Terencjusza, Plauta czy Moliera. Tworzył repertuar do otwartego w 1722 małego Teatru Narracyjnego w Kopenhadze przy ulicy Grønegade. Po jego upadku napisał w 1741 roku w języku łacińskim utopijną powieść Podróż do krajów podziemnych Nielsa Klima (Nicolai Klimii iter subterraneum). Wzorem dlań był tu Jonathan Swift i Podróże Guliwera. W roku następnym Hans Hagerup przetłumaczył ją na duński (Niels Klims underjordiske rejse).

Napisał też „myśli o moralności” (Moralske tanker).

Według jego komedii Maskarada operę pod tym samym tytułem napisał Carl Nielsen. Jego postać przywołał Edvard Grieg w tytule swojej Suity z czasów Holberga.

Dzieła Holberga edytuj

Komedie edytuj

 
Ilustacja do Podróży do krajów podziemnych Nielsa Klima. Autorem szkicu był Johan Frederik Clemens według obrazu Nicolaia Abrahama Abildgaarda
  • Den Politiske Kandestøber, 1722
  • Den Vægelsindede, 1722
  • Jean de France eller Hans Frandsen, 1722
  • Jeppe paa Bjerget eller den forvandlede Bonde, 1722 („Jeppe na wzgórzu”)
  • Mester Gert Westphaler, 1722 („Gert Westfalczyk”')
  • Barselstuen, 1723
  • Den ellefte Junii, 1723
  • Jacob von Tyboe eller den stortalende Soldat, 1723
  • Ulysses von Ithacia, 1723
  • Erasmus Montanus eller Rasmus Berg, 1723
  • Don Ranudo de Colibrados, 1723
  • Uden Hoved og Hale, 1723
  • Den Stundesløse, 1723
  • Hexerie eller Blind Allarm, 1723 („Czarnoksięstwo, lub fałszywy alarm”)
  • Melampe, 1723
  • Det lykkelige Skibbrud, 1724
  • Det Arabiske Pulver, 1724 („Proch arabski”)
  • Mascarade, 1724 („Maskarada”)
  • Julestuen, 1724
  • De Usynlige, 1724
  • Kildereisen, 1725
  • Henrich og Pernille, 1724-1726
  • Den pantsatte Bondedreng, 1726
  • Pernilles korte Frøkenstand, 1727
  • Den Danske Comoedies Liigbegængelse, 1727 („Pogrzeb duńskiej komedii”)
  • Den honette Ambition, 1731
  • Plutus eller Proces imellom Fattigdom og Riigdom, publ. 1753
  • Husspøgelse eller Abracadabra, publ. 1753 („Abrakadabra”)
  • Philosophus udi egen Indbildning, publ. 1754
  • Republiqven eller det gemeene Bedste, publ. 1754
  • Sganarels Rejse til det philosophiske Land, publ. 1754

Poezja edytuj

  • Peder Paars, 1720
  • fire Skæmtedigte, 1722
  • Metamorphosis eller Forvandlinger, 1726

Powieść edytuj

  • Nicolai Klimii iter subterraneum, 1741. (tłumaczenie duńskie Hans Hagerup (1742): Niels Klims underjordiske Rejse.) (ang. wersja: The Journey of Niels Klim to the World Underground Bison Books, 2004. ISBN 0-8032-7348-7)

Eseje edytuj

  • Moralske Tanker, 1744
  • Epistler, 1748-1754
  • Moralske Fabler, 1751 („Bajki moralne”)
  • Tre latinske levnedsbreve, 1728-1743

Prace historyczne edytuj

  • Introduction til de fornemste Europæiske Rigers Historier, 1711 („Wstęp do historii największych imperiów europejskich”)
  • Morals Kierne eller Introduction til Naturens og Folke-Rettens Kundskab, 1716
  • Dannemarks og Norges Beskrivelse, 1729 („Opis Danii i Norwegii”)
  • Dannemarks Riges Historie, 1732–35
  • Den berømmelige Norske Handel-Stad Bergens Beskrivelse, 1737
  • Almindelig Kirke-Historie, 1738
  • Den jødiske Historie fra Verdens Begyndelse, fortsat til disse Tider, 1742
  • Adskillige store Heltes og berømmelige Mænds sammenlignede Historier, 1739–1753
  • Adskillige Heltinders og navnkundige Damers sammenlignede Historier

Zobacz też edytuj

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj