Ludwik Sohn
Louis B. Sohn znany także jako Ludwik Bruno Sohn[1][2][3] (ur. 1 marca 1914 we Lwowie jako Ludwig Bruno Sohn[4], zm. 7 czerwca 2006 w Falls Church) – polsko-amerykański prawnik i wykładowca pochodzenia żydowskiego[5]. Uznawany za jeden z najważniejszych autorytetów prawa międzynarodowego XX wieku[6][7]. Nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla w 1959, 1961, 1962, 1963 oraz 1966.
 Louis B. Sohn (1965) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
prawnik, |
Życiorys edytuj
Urodził się we Lwowie ówcześnie znajdującym się na terenie Austro-Węgier (współcześnie na terenie Ukrainy) 1 marca 1914 roku w rodzinie lekarzy Izaaka Sohna i Fredericki Heschels[4][8]. Przebywał na terenie Lwowa w czasie istnienia Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej i walk o Lwów. Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Jana Kazimierza (obecnie Uniwersytet Lwowski); w 1935 roku uzyskał tytuł doktora, przygotowując rozprawę pod kierunkiem profesora Kazimierza Przybyłowskiego. Ukończył również studium dyplomatyczne. Po ukończeniu studiów prowadził badania na Uniwersytecie Lwowskim i publikował na łamach czasopism prawniczych; na kilka tygodni przed wybuchem II wojny światowej wyjechał z Polski do USA na zaproszenie profesora Universytetu Harvarda[9]. W 1943 roku otrzymał obywatelstwo amerykańskie[10]. W USA kształcił się na Uniwersytecie Harvarda, gdzie uzyskał tytuł magistra, a następnie doktora. W 1945 roku uczestniczył w konferencji w San Francisco jako członek delegacji amerykańskiej. Brał udział w opracowywaniu statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości[1].
W latach 1961–1981 wykładał prawo na Harvard Law School, a w latach 1981–1991 prawo międzynarodowe na University of Georgia[9][11]. Był przewodniczącym amerykańskiej delegacji negocjującej tekst Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza. Pełnił funkcję doradcy Departamentu Stanu USA w administracji prezydenta Richarda Nixona. W latach 1988–1990 był przewodniczącym Amerykańskiego Towarzystwa Prawa Międzynarodowego[12]. Doradzał agencjom ONZ[13].
Zajmował się m.in. obroną praw człowieka, zapobieganiem handlu ludźmi oraz działaniami na rzecz pokoju i bezpieczeństwa na świecie. Współautor koncepcji międzynarodowych praw człowieka i porozumień rozbrojeniowych[6]. Wiele spośród pism prawniczych z kolekcji Sohna znajduje się w Bibliotece Stosunków Międzynarodowych im. Louisa Sohna, filii Alexander Campbell King Law Library w Centrum Prawa Międzynarodowego Deana Ruska[14].
Jest współautorem książki World Peace Through World Law, w której proponował utworzenie rządu światowego, przydzielenie głosów w Zgromadzeniu Ogólnym ONZ na podstawie populacji państw członkowskich, rozbrojenie, wykorzystanie międzynarodowych trybunałów w sporach, rozwiązanie armii i wprowadzenie międzynarodowych sił policyjnych[9].
Wyróżnienia i upamiętnienie edytuj
- Był siedmiokrotnie nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla w 1959 roku, dwadzieścia trzy razy w 1961, siedmiokrotnie w 1962, siedmiokrotnie w 1963 i dwukrotnie w 1966[15].
- Na budynku na ulicy Hnatiuka (dawniej ulica Jagiellońska) we Lwowie, w którym mieszkał Sohn zamontowano tablice pamiątkową[16].
- Po śmierci Sohna sekretarz generalny ONZ Kofi Annan wydał oświadczenie, w którym nazwał Sohna „głosem rozsądku i źródłem mądrości” oraz podkreślił jego wiarę w znaczenie ONZ i rządów prawa w rozstrzyganiu sporów międzynarodowych[17].
- United Nations Association of the National Capital Area przyznaje od 1997 roku Nagrodę Praw Człowieka im. Louisa B. Sohna. Sam Sohn był pierwszą osobą nią wyróżnioną[18].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Ku pamięci sprawiedliwości: nieoczekiwane miejsce Lwowa w prawie międzynarodowym – osobista historia* [online], palestra.pl [dostęp 2023-03-30] (pol.).
- ↑ Dwa etapy Lwowskiej Szkoły Dyplomatycznej [online], Nowy Kurier Galicyjski, 13 października 2021 [dostęp 2023-04-18] (pol.).
- ↑ Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie - monografia [online], Naczelna Rada Adwokacka - Warszawa [dostęp 2023-04-18] (pol.).
- ↑ a b Przemysl, Poland (pages 343 - 356) [online], www.jewishgen.org [dostęp 2023-04-18].
- ↑ Sohn, Louis B. - Social Networks and Archival Context [online], snaccooperative.org [dostęp 2023-04-12].
- ↑ a b Uniwersytet Jana Kazimierza - jeden z najważniejszych ośrodków naukowych w II Rzeczpospolitej - Historia - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2023-04-12] (pol.).
- ↑ The dead professor and the vast pro-India disinformation campaign, „BBC News”, 10 grudnia 2020 [dostęp 2023-04-12] (ang.).
- ↑ Dennis Hevesi, Louis B. Sohn, Passionate Supporter of the U.N., Dies at 92, „The New York Times”, 23 czerwca 2006, ISSN 0362-4331 [dostęp 2023-04-18] (ang.).
- ↑ a b c Dennis Hevesi, Louis B. Sohn, Passionate Supporter of the U.N., Dies at 92, „The New York Times”, 23 czerwca 2006, ISSN 0362-4331 [dostęp 2023-03-30] (ang.).
- ↑ Louis Bruno Sohn [online], prabook.com [dostęp 2023-04-08] (ang.).
- ↑ John P. Grant and J. Craig Barke, Encyclopaedic Dictionary of International Law (3 ed.), Sohn, Louis B., Oxford University Press, 2009 (ang.).
- ↑ HLS News Staff, International law pioneer Louis Sohn dies at 92 [online], Harvard Law School [dostęp 2023-03-30] (ang.).
- ↑ Louis B. Sohn Library Hours | University of Georgia School of Law [online], www.law.uga.edu [dostęp 2023-04-08].
- ↑ Robin Lally, Louis B. Sohn: An international legal scholar [online], UGA Today, 22 stycznia 2023 [dostęp 2023-04-10] (ang.).
- ↑ Nomination%20archive%20-%20%20%20 [online], NobelPrize.org, 1 kwietnia 2020 [dostęp 2023-03-30] (ang.).
- ↑ На фасадах львівських будинків встановили три інформаційні таблиці юристам, [w:] dyvys.info [online].
- ↑ SECRETARY-GENERAL SADDENED AT DEATH OF PROFESSOR LOUIS SOHN, IMPORTANT FIGURE IN HISTORY OF UNITED NATIONS, INTERNATIONAL LAW | UN Press [online], press.un.org [dostęp 2023-03-30].
- ↑ Louis B. Sohn Human Rights Award [online], www.unanca.org [dostęp 2023-04-08].