Lulecznica

Lulecznica
	; Lulecznica kraińska
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	psiankowce
Rodzina	psiankowate
Rodzaj	lulecznica
	Nazwa systematyczna
	Scopolia Jacq.; Observ. Bot. 1: 32. 1764
	Typ nomenklatoryczny
	Scopolia carniolica Jacq.
Synonimy
	Scopolina Schult.;
	Scopolina Schult.;
	Homonimy
	Scopolia J. E. Smith = Toddalia A. L. Jussieu, Scopolia Adanson = Ricotia Linnaeus
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lulecznica (Scopolia Jacq.) – rodzaj roślin należących do rodziny psiankowatych. Należą do niego trzy gatunki. Dwa występują w Europie Środkowej i Południowo-Wschodniej oraz na Kaukazie, jeden w Japonii i na Półwyspie Koreańskim^[4]. W Polsce rośnie jeden gatunek – lulecznica kraińska Scopolia carniolica^[5]. Rośliny te zawierają alkaloidy, m.in. są wykorzystywane jako źródło atropiny^[6].

Morfologia edytuj

Pokrój: Byliny o poziomo rosnących, mięsistych kłączach i wzniesionych, rozgałęzionych łodygach^[7].
Liście: Skrętoległe i ogonkowe^[7], niepodzielone^[8], całobrzegie^[7]. Korona jest dłuższa od kielicha, zielona lub fioletowo nabiegła, rurkowato dzwonkowata, z krótkimi, bardzo niepozornymi 5 łatkami. Pręcików jest 5, równej długości, o nitkach przyrośniętych do nasady korony, z pylnikami otwierającymi się podłużnymi pęknięciami. Szyjka słupka zakończona jest maczugowatym znamieniem^[7].
Kwiaty: Wyrastają pojedynczo z węzłów liści i rozgałęzień łodygi. Zwisają na szypułkach. Kielich ma kształt dzwonkowaty, zakończony jest 5 prostymi^[7], krótkimi ząbkami^[8].
Owoce: Kulista torebka otwierająca się wieczkiem^[8]. W czasie owocowania kielich powiększa się i zamyka owoc^[7].

Systematyka edytuj

Pozycja systematyczna

Rodzaj z plemienia Hyoscyameae z podrodziny Solanoideae z rodziny psiankowatych Solanaceae^[2]^[9].

Wykaz gatunków^[4]

Scopolia carniolica Jacq. – lulecznica kraińska
Scopolia caucasica Kolesn. ex Kreyer
Scopolia japonica Maxim. – lulecznica japońska

Uwagi: Inne dawniej zaliczane do rodzaju Scopolia gatunki zostały później włączone do innych rodzajów: Scopolia sinensis Hemsl. = Atropanthe sinensis (Hemsl.) Pascher, Scopolia tangutica Maxim. = Anisodus tanguticus (Maxim.) Pascher^[3].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-13] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-05].
↑ ^a ^b ^c Scopolia Jacq.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-02-08].
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 163, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 842, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f JamesJ. Cullen JamesJ. i inni, The European Garden Flora Flowering Plants: A Manual for the Identification of Plants Cultivated in Europe, Both Out-of-Doors and Under Glass, t. 5, Cambridge University Press, 2011, s. 138, ISBN 978-0-521-76164-2 .
↑ ^a ^b ^c BogumiłB. Pawłowski BogumiłB. (red.), Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Tom X, Warszawa, Kraków 1963, s. 220 .
↑ Genus Scopolia Jacq.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-02-08].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-13] (ang.).

[A-3] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-05].

[powo-4] Scopolia Jacq.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-02-08].

[checklist-5] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 163, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[mabb-6] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 842, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[cullen-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f JamesJ. Cullen JamesJ. i inni, The European Garden Flora Flowering Plants: A Manual for the Identification of Plants Cultivated in Europe, Both Out-of-Doors and Under Glass, t. 5, Cambridge University Press, 2011, s. 138, ISBN 978-0-521-76164-2 .

[pawlowski-8] BogumiłB. Pawłowski BogumiłB. (red.), Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Tom X, Warszawa, Kraków 1963, s. 220 .

[grin-9] Genus Scopolia Jacq.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-02-08].

[4]

[5]

[6]

[1]

[2]

[3]

[7]

[8]

[9]