Lustrzeń meksykański

Lustrzeń meksykański[3], astianaks meksykański[3] (Astyanax mexicanus) – gatunek słodkowodnej ryby z rodziny kąsaczowatych (Characidae), który wytworzył ślepe formy jaskiniowe, zwane m.in. ślepczykiem jaskiniowym.

Lustrzeń meksykański
Astyanax mexicanus[1]
(De Filippi, 1853)
Ilustracja
Ślepa forma Astyanax mexicanus
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

kąsaczokształtne

Rodzina

kąsaczowate

Rodzaj

Astyanax

Gatunek

lustrzeń meksykański

Synonimy
  • Astianax mexicanus (De Filippi, 1853)
  • Astyanax argentatus Baird & Girard, 1854
  • Astyanax fasciatus mexicanus (De Filippi, 1853)
  • Tetragonopterus brevimanus Günther, 1864
  • Tetragonopterus fulgens Bocourt, 1868
  • Tetragonopterus mexicanus De Filippi, 1853
  • Tetragonopterus nitidus Bocourt, 1868
  • Tetragonopterus petenensis Günther, 1864
  • Tetragonopterus streetsii Cope, 1872
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Osobny artykuł: Astyanax.
Osobny artykuł: ślepczyk jaskiniowy.

Taksonomia edytuj

Lustrzeń meksykański opisywany był pod różnymi nazwami, po raz pierwszy jako Tetragonopterus mexicanus, traktowany jako podgatunek Astyanax fasciatus. Ostatecznie został uznany za odrębny gatunek w tzw. kladzie Astyanax[4].

Występowanie edytuj

Meksyk i Gwatemala oraz stany Teksas i Nowy Meksyk w USA[4]. Zasiedla skaliste i piaszczyste dna potoków oraz małych i dużych rzek[5].

Charakterystyka edytuj

 
Dwie formy Astyanax mexicanus: normalna – z przodu, ślepa – z tyłu

Charakterystyczną cechą form żyjących w całkowitych ciemnościach podwodnych jaskiń jest brak oczu oraz utrata pigmentacji. Brak zmysłu wzroku rekompensuje lustrzeniom wyostrzony węch i słuch. Żywią się bezkręgowcami, które znajdują przy pomocy silnie wyostrzonego węchu[6].

William Jeffery z University of Maryland odkrył, że oczy tych ryb formują się w fazie embrionalnej i zanikają w późniejszym stadium rozwoju (apoptoza).

Długość ciała dorosłych osobników lustrzenia meksykańskiego nie przekracza 12 cm (przeciętnie 7,5 cm)[5]. Lustrzenie żyjące w wodach otwartych żywią się owadami i skorupiakami.

Przypisy edytuj

  1. Astyanax mexicanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Astyanax mexicanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. a b Wally Kahl, Burkard Kahl, Dieter Vogt: Atlas ryb akwariowych. Przekład: Henryk Garbarczyk i Eligiusz Nowakowski. Warszawa: Delta W-Z, 2000. ISBN 83-7175-260-1.
  4. a b W. N. Eschmeyer: Catalog of Fishes electronic version (9 Sep 2013). California Academy of Sciences. [dostęp 2013-10-04]. (ang.).
  5. a b Astyanax mexicanus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 4 października 2013]
  6. Ryby : encyklopedia zwierząt. Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007, s. 32. ISBN 978-83-01-15140-9.