Młodzieżowe Słowo Roku
Młodzieżowe Słowo Roku (w skrócie MSR) – coroczny plebiscyt organizowany przez Wydawnictwo Naukowe PWN we współpracy z projektem „Słowa klucze” w ramach programu „Ojczysty – dodaj do ulubionych”[1]. Jego celem jest wyłonienie najbardziej popularnych wśród młodych ludzi słów, określeń lub wyrażeń w danym roku[2].
| Nagroda za |
najbardziej popularne wśród młodzieży polskiej słowo, określenie lub wyrażenie |
|---|---|
| Przyznający | |
| Państwo | |
| Pierwsze rozdanie |
2016 |
| Strona internetowa | |
W konkursie niekoniecznie musi wygrać propozycja, która została zgłoszona przez największą liczbę uczestników. Zwycięzców w tym plebiscycie wyłania jury, oceniając oryginalność, pomysłowość, kreatywność oraz poprawność językową zgłoszonych propozycji[3][4]. Zgodnie z regulaminem, z konkursu są eliminowane słowa, które po analizie dokonanej przez jury, zostały uznane za wulgarne, obraźliwe, zawierające treści niezgodne z prawem, nawołujące do nietolerancji/przemocy, należące do mowy nienawiści bądź naruszające dobre obyczaje[3][4]. Z konkursu eliminowane są też wyrazy, które już zostały wyróżnione w poprzednich edycjach.
Młodzieżowym słowem roku 2016 był „sztos”[1].
W 2017 wygrał – „xD”, chociaż więcej razy zgłaszano „sztos” i „dwudzionek”. Pierwszy z nich nie mógł jednak zostać młodzieżowym słowem roku, ponieważ wygrał już w 2016, a „dwudzionek” odpadł, gdyż komisja PWN uznała, że jest to „słabo akceptowany purystyczny pomysł” zastąpienia weekendu[5]. Ponadto wyróżniono pomysł na słowo „smartwica/smartfica”, neologizm „odjaniepawlić”/„odjaniepawlać” oraz neosemantyzm „pocisk” wraz z pokrewnym czasownikiem „pocisnąć kogoś”, w znaczeniu „cięta riposta / pogrążyć przeciwnika ciętą ripostą”[6].
W 2018 słowem roku został „dzban”[7]. Wyróżniono także wyrazy „masny” oraz „prestiż”. W kategorii „słowo ciekawie zbudowane” wybrano słowa „zwyklak” oraz „mamadżer”[8].
W 2019 roku plebiscyt wygrało słowo „alternatywka”, a na podium znalazły się kolejno wyrazy „jesieniara” oraz „eluwina”[9], jednocześnie podjęto decyzję o dyskwalifikacji najczęściej zgłaszanego słowa „p0lka”[10].
W 2020 roku plebiscyt nie został rozstrzygnięty. Jury uznało najczęściej zgłaszane słowa za „wulgarne, wyśmiewające konkretne osoby, poglądy, postawy lub płeć”[11]. Mimo braku rozstrzygnięcia, kapituła konkursu zdecydowała o wyróżnieniu neologizmu „tozależyzm”[12].
Wyniki konkursu na przestrzeni lat edytuj
| Rok | 1. miejsce | 2. miejsce | 3. miejsce | Nagroda Jury |
|---|---|---|---|---|
| 2016 | sztos | ogarnąć/ogarniać się | beka, masakra[a] | brak |
| 2017 | xD | sztos | dwudzionek | smartwica |
| 2018 | dzban | masny/masno | prestiż/prestiżowy | zwyklak, normik, mamadżer |
| 2019 | alternatywka | jesieniara | eluwina | brak |
| 2020 | Konkurs nierozstrzygnięty[11] | tozależyzm | ||
| 2021 | śpiulkolot | naura | twoja stara | mrozi, odciszyć się |
| 2022 | essa | slay, łymyn[a] | betoniarz, NPC[a] | odklejka |
| 2023 | rel | sigma | oporowo | oddaje |
| Źródło: sjp.pwn.pl[13] | ||||
Jury plebiscytu edytuj
W skład jury wchodzą[14]:
- Prof. dr hab. Marek Łaziński (Instytut Języka Polskiego Uniwersytetu Warszawskiego)
- Prof. dr hab. Ewa Kołodziejek (Instytut Językoznawstwa Uniwersytetu Szczecińskiego)
- Dr hab. prof. ucz. Anna Wileczek, profesor Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach (Instytut Literaturoznawstwa i Językoznawstwa UJK)
- Bartek Chaciński (dział kultury czasopisma „Polityka”)
Uwagi edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Ciekawostki językowe PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2018-12-15] (pol.).
- ↑ Ciekawostki językowe PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2018-12-15] (pol.).
- ↑ a b Regulamin plebiscytu [online] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-05].
- ↑ a b Regulamin plebiscytu [online] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-27].
- ↑ Młodzieżowe słowo roku 2018. Wydawnictwo PWN przedstawiło wyniki plebiscytu [online], gloswielkopolski.pl [dostęp 2018-12-15] (pol.).
- ↑ Co tam się odjaniepawla? PWN popisuje się RIGCZem i na młodzieżowe słowo roku wybiera „XD”, „Wprost”, 13 grudnia 2017.
- ↑ „Dzban” zostanie z nami na dłużej – strona 1 – Polityka.pl [online], polityka.pl [dostęp 2018-12-15] (pol.).
- ↑ „Dzban” zwycięzcę plebiscytu na Młodzieżowe Słowo Roku 2018 [online], buzz.gazeta.pl [dostęp 2018-12-21] (pol.).
- ↑ „Alternatywka” Młodzieżowym Słowem Roku 2019! – Młodzieżowe słowo roku PWN. sjp.pwn.pl. [dostęp 2019-12-16].
- ↑ Rozstrzygnięcie plebiscytu Młodzieżowe Słowo Roku 2019 – komentarz Marka Łazińskiego - Młodzieżowe Słowo Roku PWN [online], pwn.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).
- ↑ a b Komunikat kapituły plebiscytu na Młodzieżowe Słowo Roku 2020. sjp.pwn.pl, 4 grudnia 2020. [dostęp 2020-12-04]. (pol.).
- ↑ Tozależyzm – Młodzieżowe Słowo Roku PWN [online], sjp.pwn.pl, 4 grudnia 2020 [dostęp 2020-12-05].
- ↑ Młodzieżowe Słowo Roku PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2022-12-20] (pol.).
- ↑ Młodzieżowe Słowo Roku – jury plebiscytu. sjp.pwn.pl, 2021-11-16. [dostęp 2022-05-28]. (pol.).