Maciej Kiedik

polski chemik

Maciej Kiedik (ur. 9 października 1948 we Wrocławiu) – polski chemik, doktor nauk technicznych w dziedzinie technologii organicznej[1].

Życiorys edytuj

W 1949 roku jego rodzina przeniosła się do Chorzowa. Ojciec, absolwent wydziału chemii na Politechnice Lwowskiej, pracował w Głównym Instytucie Górnictwa w Katowicach na stanowisku docenta.

Ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego w Chorzowie w 1966 oraz studia wyższe na Wydziale Chemicznym Politechniki Śląskiej. W 1971 po uzyskaniu tytuł magistra inżyniera chemii, podjął pracę w Instytucie Ciężkiej Syntezy Organicznej „Blachownia” w Kędzierzynie-Koźlu (ICSO), gdzie pod kierunkiem prof. dr Edwarda Grzywy rozpoczął badania nad zastosowaniem żywic jonowymiennych jako katalizatorów syntez chemicznych.

W efekcie badań prowadzonych pod jego kierownictwem, w latach 1974–2004 opracowane zostały procesy otrzymywania nonylofenolu, bisfenolu A, dinonylofenolu, p-tert-butylofenolu, p-oktylofenolu, propylofenolu, trioksanu, izobutylobenzenu, MTBE i kumenu.

W 1978 uzyskał stopień doktora nauk technicznych, tematem jego rozprawy doktorskiej, przygotowywanej pod kierunkiem profesora Grzywy, była technologia otrzymywania bisfenolu A z zastosowaniem żywic jonowymiennych jako katalizatorów.

Technologie nonylofenolu i bisfenolu A zostały wdrożone w Zakładach Chemicznych Blachownia oraz były przedmiotem 11 kontraktów na sprzedaż licencji za granicę m.in. do Chin, Indii, Tajwanu, Korei Płd., Iranu[2] i w roku 2014 do Rosji[3][4].

W latach 1990–1992 pełnił funkcję dyrektora ICSO[5][6]. W latach 2006–2013, po odejściu z ICSO, był zatrudniony na stanowisku adiunkta w Instytucie Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu Oddział w Gliwicach, gdzie we współpracy z Firmą Innowacyjną CHEMWIK z Wrocławia, a następnie z MEXEO z Kędzierzyna-Koźla prowadził prace nad modernizacją technologii otrzymywania bisfenolu A, która po trzydziestu latach stosowania utraciła swoją konkurencyjność. W efekcie tych prac powstała technologia nowej generacji, chroniona czterema patentami polskimi i międzynarodowymi[7][8][9][10],.

Jest współautorem ponad 100 patentów polskich i zagranicznych oraz 40 artykułów naukowych i referatów wygłaszanych na konferencjach naukowo-technicznych.

Jest członkiem Akademii Inżynierskiej w Polsce[11].

Wyróżnienia i nagrody edytuj

  • Krajowy Mistrz Techniki NOT (1978)
  • Srebrny Krzyż Zasługi (1978)
  • Złoty Krzyż Zasługi (1984)
  • Nagroda Państwowa (1984)
  • Złote Medale na Międzynarodowych Wystawach Wynalazków: Norymberga 1977, Bruksela 1999, Genewa 2000, Moskwa 2001, Warszawa 2003, Seul 2004.
  • Tytuł Mister Eksportu Targów Poznańskich (1992)
  • Kawaler Honorowego Medalu SPRiW im. Tadeusza Sendzimira (2002)
  • Znak Jakości w I edycji Ogólnopolskiego Konkursu i Programu Doradztwa Konsumenckiego "Laur Eksperta 2015/2016" w kategorii „Chemia przemysłowa” dla produktu ADVANCE BPA przyznanego przez Instytut Zarządzania i Rozwoju Jakości
  • Nominacja do tytułu Polska Nagroda Innowacyjności 2015, przyznana przez Polską Agencję Przedsiębiorczości (2015)
  • Polska Nagroda Inteligentnego Rozwoju (2016).

Wybrane publikacje edytuj

  • M. Kiedik, E. Grzywa, A. Chruściel, Nowa energooszczędna technologia otrzymywania bisfenolu A, „Przemysł Chemiczny”, 86 (1), 2007, s. 29.
  • M. Kiedik, A. Chruściel, A. Sokołowski, Wykorzystanie opracowanego modelu matematycznego węzła syntezy Bisfenolu A do zwiększenia efektywności procesu produkcyjnego, „Przemysł Chemiczny”, 87 (9), 2008, s. 969.
  • M. Kiedik i inni, Nowy proces wytwarzania bisfenolu A z zastosowaniem katalizatora promotorowanego, „Przemysł Chemiczny”, 91 (8), 2012, s. 1000.
  • M. Kiedik, F. Akhmetov, Postęp w zakresie technologii produkcji bisfenolu A, „Przemysł Chemiczny”, 94 (5), 2015, s. 677.
  • Arkadiusz Chruściel, Maciej Kiedik, Wiesław Hreczuch, New method of running the bisphenol A synthesis process using the set of two-zone reactors, „Chemical Engineering Research and Design”, 141, 2019, s. 187–197, DOI10.1016/j.cherd.2018.10.027 (ang.).
  • Maciej Kiedik, Arkadiusz Chruściel, Wiesław Hreczuch, The MEXEO Bisphenol A ( BPA ) Technology (Case Study), [w:] Jacques Mortier (red.), Industrial Arene Chemistry: Markets, Technologies, Sustainable Processes and Cases Studies of Aromatic Commodities, wyd. 1, Wiley, 6 czerwca 2023, s. 1359–1384, DOI10.1002/9783527827992.ch45, ISBN 978-3-527-34784-1 (ang.).

Przypisy edytuj

  1. Dr inż. Maciej Kiedik, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2023-05-19].
  2. Zagraniczne • ICSO [online], icso.com.pl [dostęp 2023-04-27].
  3. Jacek Kijeński, Polak (nie) potrafi. O sprzedaży polskich technologii chemicznych na świecie, „Przemysł Chemiczny”, 1 (4), 2017, s. 113–121, DOI10.15199/62.2017.4.22, ISSN 0033-2496 [dostęp 2023-04-27].
  4. Jacek Kijenski, Marta Kijenska, Pawel Rejewski, Stan potencjału intelektualnego i bazy chemikaliów platformowych do produkcji tworzyw inżynieryjnych w Polsce. Czy utrzymamy się w światowym peletonie?, „Polimery”, 62 (5), 2017, s. 380–387, DOI10.14314/polimery.2017.380, ISSN 0032-2725 [dostęp 2023-04-27].
  5. Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej „Blachownia”
  6. J. Kijeński, Karty z historii polskiego przemysłu chemicznego. Tom 20. Historia polskiego przemysłu chemicznego w latach 1980–2010, t. 20, Warszawa: Zarząd Główny Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego, 2012, s. 265, 267, ISBN 978-83-62851-01-0 [dostęp 2023-05-19].
  7. Kiedik, M., Korek, A. M., Rzodeczko, A., Hreczuch, W., Basta, A. Sposób otrzymywania Bisfenolu A.: Pat. Pol. PL 221981 B1 (2016)
  8. Kiedik, M., Sokołowski, A., Kubica, S., Basta, A., Mróz, J., Hreczuch, W., Kałędkowska, M. Process for the preparation of bisphenol A of polycarbonate purity.  Pat. Pol. PL 212162 B1 (2021)
  9. Kiedik, M., Sokołowski, A., Kołt, J., Rzodeczko, A., Kubica, S., Mróz, J., Chruściel, A., Kałędkowska, M. A method to obtain polycarbonate-grade bisphenol A. Eur. Pat. 2090562 A1 (2009)
  10. Kiedik, M., Szymański, K., Kościuk, R., Kołt, J., Rzodeczko, A., Książek, K., Kałędkowska, M., Smolnik, R., Mróz, J. Ein Verfahren zur Herstellung von optisch reinem Bisphenol A. Austr. Pat. 410401(2008)
  11. Lista członków Akademii Inżynierskiej w Polsce [online], akademiainzynierska.pl [zarchiwizowane z adresu 2017-08-09].