Języcznik malutki

Języcznik malutki
	Macroglossus minimus
	(É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	rudawkokształtne
Nadrodzina	Pteropodoidea
Rodzina	rudawkowate
Podrodzina	Macroglossusinae
Rodzaj	języcznik
Gatunek	języcznik malutki
Synonimy
	Pteropus minimus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810; Pteropus rostratus Horsfield, 1822; Macroglossa Horsfieldii Lesson, 1827; Macroglossa kiodotes Lesson, 1827; Macroglossus Cuvieri Burnett, 1829; Macroglossus lagochilus Matschie, 1899; Macroglossus nanus Matschie, 1899; Macroglossus Novaeguineae Matschie, 1899; Odontonycteris meyeri Jentink, 1902; Macroglossus lagochilus pygmaeus K. Andersen, 1911; Macroglossus lagochilus microtus K. Andersen, 1911; Macroglossus fructivorus E.H. Taylor, 1934;
Podgatunki
	M. m. minimus (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810); M. m. booensis Kompanje & Moeliker, 2001; M. m. lagochilus Matschie, 1899; M. m. nanus Matschie, 1899;
	M. m. minimus (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810); M. m. booensis Kompanje & Moeliker, 2001; M. m. lagochilus Matschie, 1899; M. m. nanus Matschie, 1899;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies

Języcznik malutki^[14] (Macroglossus minimus) – gatunek ssaka z podrodziny Rousettinae w obrębie rodziny rudawkowatych (Pteropodidae).

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1810 roku francuski przyrodnik Étienne Geoffroy Saint-Hilaire nadając mu nazwę Pteropus minimus^[2]. Holotyp pochodził z Jawy, w Indonezji^[15].

Macroglossus minimus i M. sobrinus są obecnie (2021) uznawane za odrębne gatunki na podstawie danych morfologicznych, ale nie można ich rozróżnić genetycznie w Indochinach i dlatego mogą być jednym gatunkiem^[16]. Potrzebne są dodatkowe oceny genetyczne i morfometryczne z kompletnym pobraniem próbek geograficznych^[16]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają cztery podgatunków^[16]. Podstawowe dane taksonomiczne podgatunków (oprócz nominatywnego) przedstawia poniższa tabelka:

Podgatunek	Oryginalna nazwa	Autor/-rzy i rok opisu	Miejsce typowe
M. m. booensis	Macroglossus minimus booensis	Kompanje & Moeliker, 2001	wyspa Boo Besar (1°11′25″N 129°22′10″E/1,190278 129,369444), Wyspy Boo, wyspy Papui Zachodniej (Wyspy Raja Ampat), Papua, Indonezja^[17].
M. m. lagochilus	Macroglossus lagochilus	Matschie, 1899	wyspa Buru, Moluki, Indonezja^[18].
M. m. nanus	Macroglossus nanus	Matschie, 1899	Lamellana, Wyspy Banda, Nowa Brytania, Archipelag Bismarcka, Moluki Północne, Indonezja^[19].

Etymologia edytuj

Macroglossus: μακρος makros „długi”; γλωσσα glōssa „język”^[20].
minimus: łac. minimus „najmniejszy, najmniej”, forma wyższa od parvus „mały”^[21].
booensis: Boo Besar, Indonezja^[12].
lagochilus: gr. λαγωχειλος lagōkheilos „o zajęczej wardze”, od λαγoς lagos „zając”^[22]; χειλος kheilos, χειλεος kheileos „warga, usta”^[23].
nanus: łac. nanus „karzeł”, od gr. νανος nanos „karzeł”^[24].

Zasięg występowania edytuj

Języcznik malutki występuje w południowo-wschodniej Azji i północnej Australii zamieszkując w zależności od podgatunku^[16]:

M. minimus minimus – Jawa, Madura, Bali, Wyspy Kangean i Lombok.
M. minimus booensis – Wyspy Boo w Wyspach Raja Ampat u wybrzeży północno-zachodniej Nowej Gwinei.
M. minimus lagochilus – środkowa i południowa Tajlandia, południowy Wietnam (w tym wyspa Côn Sơn), zachodnia i południowa Kambodża, Półwysep Malajski, Sumatra, Nias, Borneo, Wyspy Natuna, Filipiny, Celebes, Wyspy Talaud, Timor i Moluki (Halmahera, Buru, Seram, Ambon i kilka innych mniejszych wysp).
M. minimus nanus – Nowa Gwinea, Yapen, Wyspy Schoutena, Wyspy Raja Ampat, Wyspa Fergussona, Wyspa Bougainville’a, Wyspy Aru, Archipelag Bismarcka, Wyspy Kai, Wyspy Admiralicji, Wyspy Salomona i północna Australia (północno-wschodnia Australia Zachodnia, północne Terytorium Północne, Wyspa Melville’a i północne Queensland).

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) 49–77 mm, długość ogona około 0–4 mm, długość ucha 11–18,5 mm, długość tylnej stopy 10,3–23,3 mm, długość przedramienia 37,4–45 mm; masa ciała 8–25 g; samce są średnio większe od samic^[25]. Wzór zębowy: I ${\tfrac {2}{2}}$ C ${\tfrac {1}{1}}$ P ${\tfrac {3}{3}}$ M ${\tfrac {2}{3}}$ (x2) = 34^[25].

Genetyka edytuj

Garnitur chromosomowy wynosi 2n = 34 i FN = 60 (Indochiny) lub 62 (Jawa)^[25].

Ekologia edytuj

Zamieszkuje lasy i na plantacje. Języcznik malutki jest jednym z najmniejszych nietoperzy, jest samotnikiem, więc wrogom jest go trudno wytropić. W ciągu dnia śpi we wnętrzu liści bananowców i szorstkowców i budzi się dopiero po zmroku, aby zbierać nektar i pyłek, wydając z siebie hałaśliwe krzyki. Zjada również owoce, i dlatego w niektórych częściach jego występowania uważany jest za szkodnika.

Języczniki malutkie rozmnażają się we wrześniu i w październiku. Samica rodzi 1 młode po ciąży, która trwa 12-15 tygodni.

Uwagi edytuj

↑ Nomen nudum.

Przypisy edytuj

↑ Macroglossus minimus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b É. Geoffroy Saint-Hilaire. Description des roussettes et des céphalotes, deux nouveaux genres de la famille des chauve-souris. „Annales du Muséum d’histoire naturelle”. 15, s. 97, 1810. (fr.).
↑ T. Horsfield: Zoological researches in Java, and the neighbouring islands. London: Printed for Kingsbury, Parbury, & Allen, 1824, s. nienumerowana strona (przypis). (ang.).
↑ ^a ^b R.-P. Lesson: Manuel de mammalogie, ou histoire naturelle des mammiferes. Paris: J. B. Bailliere, 1827, s. 115. (ang.).
↑ G.T. Burnett. Illustrations of the Alipeda (Alipeds), or Bats and their allies; being the arrangement of the Cheiroptera, Volitantia, or wing-footed Beasts, indicated in Outline. „Quarterly Journal of Science, Literature and the Arts”. 27, s. 269, 1829. (ang.).
↑ Matschie 1899 ↓, s. 97.
↑ Matschie 1899 ↓, s. 98.
↑ P. Matschie: Die tierweit New-Guineas. W: M. Krieger (red.): Neu-Guinea. Berlin: Alfred Schall, 1899, s. 78. (niem.).
↑ F.A. Jentink. Revision of the genera Macroglossus and Syconycteris and description of a new genus and species, Odontonycteris meijeri. „Notes from the Leyden Museum”. 23, s. 140, 1901. (ang.).
↑ ^a ^b K.Ch. Andersen. Six new fruit-bats of the genera Macroglossus and Syconycteris. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 7 (42), s. 642, 1911. (ang.).
↑ E.H. Taylor. Philippine land mammals. „Monographs of the Bureau of Science”. 30, s. 125, 1934. (ang.).
↑ ^a ^b E.J.O. Kompanje & C.W. Moeliker. Some fruit bats from remote Moluccan and West-Papuan Islands, with the description of a new subspecies of Macroglossus minimus (Megachiroptera: Pteropodidae). „Deinsea”. 8, s. 156, 2001. (ang.).
↑ D.L.D.L. Waldien D.L.D.L., J.J. Dancy J.J., G. Wortham & K.G.W.& K. Santiago G. Wortham & K.G.W.& K., Macroglossus minimus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-3 [dostęp 2022-05-06] (ang.).
↑ Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 81. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Macroglossus minimus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-05-07].
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 98. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ Zijlstra ↓, s. N#19983.
↑ Zijlstra ↓, s. N#19984.
↑ Zijlstra ↓, s. N#19990.
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 393, 1904. (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, minimus [dostęp 2022-05-07] .
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 119.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 48.
↑ The Key to Scientific Names ↓, nanus [dostęp 2022-05-07] .
↑ ^a ^b ^c N. Giannini, C. Burgin, V. Van Cakenberghe, S. Tsang, S. Hintsche, T. Lavery, F. Bonaccorso, F. Almeida & B. O’Toole: Family Pteropodidae (Old World Fruit Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 103. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

Bibliografia edytuj

P. Matschie: Die Fledermäuse des Berliner Museums für Naturkunde 1. Lief Die Megachiroptera des Berliner Museums für Naturkunde. Berlin: G. Reimer, 1899, s. i–viii, 1–102. (niem.).
Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).
J.S. Zijlstra: Home. Hesperomys project. [dostęp 2022-05-07]. (ang.).
The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[8] Nomen nudum.

[itis-1] Macroglossus minimus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Geoffroy-2] É. Geoffroy Saint-Hilaire. Description des roussettes et des céphalotes, deux nouveaux genres de la famille des chauve-souris. „Annales du Muséum d’histoire naturelle”. 15, s. 97, 1810. (fr.).

[Horsfield-3] T. Horsfield: Zoological researches in Java, and the neighbouring islands. London: Printed for Kingsbury, Parbury, & Allen, 1824, s. nienumerowana strona (przypis). (ang.).

[Lesson-4] R.-P. Lesson: Manuel de mammalogie, ou histoire naturelle des mammiferes. Paris: J. B. Bailliere, 1827, s. 115. (ang.).

[Burnett-5] G.T. Burnett. Illustrations of the Alipeda (Alipeds), or Bats and their allies; being the arrangement of the Cheiroptera, Volitantia, or wing-footed Beasts, indicated in Outline. „Quarterly Journal of Science, Literature and the Arts”. 27, s. 269, 1829. (ang.).

[CITEREFMatschie1899[https://www.biodiversitylibrary.org/page/33099195_97]-6] Matschie 1899 ↓, s. 97.

[CITEREFMatschie1899[https://www.biodiversitylibrary.org/page/33099196_98]-7] Matschie 1899 ↓, s. 98.

[Matschie-9] P. Matschie: Die tierweit New-Guineas. W: M. Krieger (red.): Neu-Guinea. Berlin: Alfred Schall, 1899, s. 78. (niem.).

[Jentink-10] F.A. Jentink. Revision of the genera Macroglossus and Syconycteris and description of a new genus and species, Odontonycteris meijeri. „Notes from the Leyden Museum”. 23, s. 140, 1901. (ang.).

[Andersen-11] K.Ch. Andersen. Six new fruit-bats of the genera Macroglossus and Syconycteris. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 7 (42), s. 642, 1911. (ang.).

[Taylor-12] E.H. Taylor. Philippine land mammals. „Monographs of the Bureau of Science”. 30, s. 125, 1934. (ang.).

[Kompanje&Moeliker-13] E.J.O. Kompanje & C.W. Moeliker. Some fruit bats from remote Moluccan and West-Papuan Islands, with the description of a new subspecies of Macroglossus minimus (Megachiroptera: Pteropodidae). „Deinsea”. 8, s. 156, 2001. (ang.).

[iucn-14] D.L.D.L. Waldien D.L.D.L., J.J. Dancy J.J., G. Wortham & K.G.W.& K. Santiago G. Wortham & K.G.W.& K., Macroglossus minimus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-3 [dostęp 2022-05-06] (ang.).

[miiz-15] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 81. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[msw-16] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Macroglossus minimus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-05-07].

[Burgin&inni-17] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 98. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[CITEREFZijlstra[http://hesperomys.com/n/19983_N#19983]-18] Zijlstra ↓, s. N#19983.

[CITEREFZijlstra[http://hesperomys.com/n/19984_N#19984]-19] Zijlstra ↓, s. N#19984.

[CITEREFZijlstra[http://hesperomys.com/n/19990_N#19990]-20] Zijlstra ↓, s. N#19990.

[Palmer-21] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 393, 1904. (ang.).

[22] The Key to Scientific Names ↓, minimus [dostęp 2022-05-07] .

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=149_119]-23] Jaeger 1944 ↓, s. 119.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=78_48]-24] Jaeger 1944 ↓, s. 48.

[25] The Key to Scientific Names ↓, nanus [dostęp 2022-05-07] .

[Giannini&inni-26] N. Giannini, C. Burgin, V. Van Cakenberghe, S. Tsang, S. Hintsche, T. Lavery, F. Bonaccorso, F. Almeida & B. O’Toole: Family Pteropodidae (Old World Fruit Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 103. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[14]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[a]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]