Madeline – bohaterka serii książek dla dzieci napisanych i zilustrowanych Ludwiga Bemelmansa, seriali animowanych (Nowe przygody Madeline) i filmu fabularnego z Hatty Jones. Wbrew obiegowej opinii i niektórym adaptacjom Madeline w książkowym oryginale nie jest sierotą, jej wychowawczyni – panna Clavel nie jest zakonnicą, zaś dom w którym żyją ona i jej koleżanki to internat, a nie sierociniec[1].

Madeline
Postać z Madeline
Pierwsze wystąpienie

Madeline (1939)

Twórca

Ludwig Bemelmans

Grany przez

Hatty Jones

Dubbing

Marsha Moreau
Tracey Lee Smythe
Andrea Libman

Dane biograficzne
Pochodzenie

Stany Zjednoczone

Płeć

żeńska

Rodzina

państwo Fogg (rodzice)

Inne informacje
Wiek

7 lat

Charakterystyka edytuj

Madeline jest amerykańską 7-letnią dziewczynką uczęszczającą do katolickiego internatu w Paryżu[2]. Madeline jest najdrobniejsza z całej klasy, a także jako jedyna ma rude włosy. Jednocześnie jest najbardziej spontaniczną i najodważniejszą z dziewczynek. Gdy spadła z mostu do wody, w ostatniej chwili uratowała ją bezdomna suka, którą potem reszta dziewczynek z panną Clavel zaadoptowały i nazwały ją Genevieve. Jednym z przyjaciół Madeline jest Pepito, syn mieszkającego obok hiszpańskiego ambasadora, który był początkowo nieznośnym i okrutnym chłopcem, ale potem zmienił swe nastawienie.

Literatura edytuj

Madeline została napisana w brytyjskiej odmianie języka angielskiego przez Ludwiga Bemelmansa i wydana w 1939 roku. Opowiadała o tym jak Madelina trafiła do szpitala z powodu wyrostka robaczkowego. Bemelmans napisał i zilustrował pięć następnych książek w latach 1953-1961. Późniejsze książki z serii zostały napisane przez jego wnuka, Johna Bemelmansa-Marciano. Większość ilustracji pokazuje klasyczne paryskie widoki takie jak Wieża Eiffla czy Sekwana. Do 1998 roku seria sprzedała się w ilości ok. powyżej 15 milionów egzemplarzy[3].

Adaptacje edytuj

Film edytuj

W 1952 roku wytwórnia United Productions of America wyprodukowała animowaną krótkometrażowy Madeline, adaptującą pierwszą książkę z serii. Film był nominowany w 1952 roku do Oscara za najlepszy krótkometrażowy film animowany[4].

W 1959 roku wytwórnia Rembrandt Films zekranizowała dla celów edukacyjnych Madeline's Rescue, Madeline and the Bad Hat i Madeline and the Gypsies. Te dwie ostatnie weszły w skład antologii filmowej Alice of Wonderland in Paris z 1966 roku[5][6].

W 1998 roku wytwórnia TriStar Pictures w koprodukcji z francuską Jaffilms stworzyła aktorską ekranizację Madeline. W roli tytułowej wystąpiła Hatty Jones, zaś w roli panny Clavel Frances McDormand. Scenariusz został oparty o cztery pierwsze książki z serii, jednak w tej wersji Madeline to sierota, a panna Clavel jest zakonnicą[7].

Telewizja edytuj

W 1960 roku książki z serii Madeline zostały zaadaptowane w jednym odcinku The Shirley Temple Show dla NBC[8].

W 1988 roku DIC Enterprises zaadaptowało pierwszą książkę z serii do animowanego filmu telewizyjnego dla HBO[9]. Następnie w latach 1990-1991 zekranizowano w tej samej formie pozostałe książki stworzone przez Bemelmansa przez CINAR dla Family Channel[10]. W 1993 roku DIC Enterprises wyprodukował kontynuował animacje w postaci serialu telewizyjnego pt. Nowe przygody Madeline, który również był emitowany na Family Channel[10]. We wszystkich produkcjach rolę narratora zagrał Christopher Plummer[10]. W latach 2000-2001 serial był kontynuowany dla Disney Channel, zaś w rolę narratora wcielił się Christopher Gaze[11][9].

Serial doczekał się trzech pełnometrażowych kontynuacji. W 1999 rok Buena Vista Home Video wydał na rynek domowy Madeline zaginęła w Paryżu (ang. Madeline: Lost in Paris), w którym Madeline zostaje pod opieką zaginionego przed laty wujka z Austrii[12]. Film przeczy serialowemu kanonowi i przedstawia Madeline jako sierotę, której rodzice zmarli wiele lat temu, kiedy w serialu było pokazane, iż ma żyjącego ojca.

W 2002 roku, w ramach serii filmów telewizyjnych DIC Movie Toons, DIC wyprodukowało Madeline (ang. My Fair Madeline) wyemitowany 17 listopada 2002 roku na antenie Nickelodeon, a następnie wydany na rynek domowy przez MGM Home Entertainment. Film koncentrował się na Madeline próbującej złapać dwóch złodziei w Luwrze i jej perypetiach w londyńskiej pensji. Większość obsady głosowej została zmieniona, zaś w rolę panny Clavel wcieliła się Whoopi Goldberg[13].

W 2005 roku DIC wyprodukował ostatni film w ramach Nowych przygód MadelineMadeline in Tahiti. Został wydany na DVD w niektórych regionach w 2007 roku, zaś w Stanach Zjednoczonych na iTunes i Amazon Video w 2015 roku. Część z obsady głosowej Madeline powtórzyły swoje role, a niektóre postacie zyskały nowych aktorów głosowych[14].

Audiobooki edytuj

Książki z serii Madeline w formie audiobooków pojawiła w latach 70. jako płyty winylowe. Płyta zazwyczaj składała się z mieszanki opowiadań i piosenek[15].

Ścieżka dźwiękowa z Nowych przygód Madeline została wydana dwukrotnie. Pierwsza płyta, Madeline's Favorite Songs wydana została w 1995 roku i zawierała 16 utworów muzycznych z sześciu odcinków specjalnych, skomponowanych przez Joe Raposo i Jeffreya Zahna z tekstami Judy Rothman i Howarda Ashmana[16]. Druga płyta, Hats off to Madeline, została wydana w 1996 roku. Zawierała 17 utworów muzycznych z właściwego serialu z muzyką Andy'ego Streeta i tekstem Judy Rothman[17]. Wraz ze wznowieniem serialu w 2002 roku wydano płytę Sing-A-Long With Madeline, zawierającą 27 utworów z odcinków z lat 2000-2001. Ponownie za ich stworzenie odpowiadali Andy Street i Judy Rothman[18].

Gry komputerowe edytuj

W latach 1995–1999 firma Vortex Media Arts we współpracy z DIC Entertainment opracowały serię edukacyjnych gier przygodowych typu Wskaż i kliknij na PC z systemami Windows i Mac. Gry została wyprodukowana na bazie Nowych przygód Madeline[19][20].

Pierwsza gra, Madeline and the Magnificent Puppet Show: A Learning Journey, została wydana jesienią 1995 roku, co zbiegło się z premierą Nowymi przygodami Madeline.

Gry zostały opublikowane kolejno przez Creative Wonders, Learning Company i Mattel Interactive. Seria gier była sukcesem komercyjnym, a poszczególne gry często pojawiały się na listach najlepiej sprzedających się gier[21]. Krytycy chwalili gry za koncentrację na edukacji, styl animacji oraz zapoznanie amerykańskich dzieci z europejską kulturą[22][23].

Zabawki edytuj

Zabawki Madeline były produkowane przez Eden Toys LLC, od momentu nabycia przez Learning Curve[24]. W latach 90. najpopularniejsza była szmaciana lalka Madeline z charakterystycznym pół-uśmiechem i blizną po wyrostku robaczkowym[25]. Lalka Madeline od Eden Toys otrzymał nagrodę Toy of the Year za najlepszą zabawkę specjalną podczas pierwszej dorocznej nagrody Toy Of The Year w 2000 roku[26].

Przypisy edytuj

  1. At 75 She's Doing Fine; Kids Still Love Their 'Madeline'. NPR, 2013-10-11. [dostęp 2019-12-12]. (ang.).
  2. Amanda J. Lepper: The Story Behind the Story of Madeline. Going on a Book Hunt, 2014-03-10. [dostęp 2019-12-12]. (ang.).
  3. David Sterritt: Here Comes 'Madeline,' A First-Rate Frolic for Kids. Christian Science Monitor, 1998-08-10. [dostęp 2019-12-12]. (ang.).
  4. Madeline. Internet Movie Database. [dostęp 2019-12-12]. (ang.).
  5. Richard P. Krafsur: The American Film Institute Catalog of Motion Pictures Produced in the United States. University of California Press, 1997, s. 17. ISBN 0-520-20970-2.
  6. Phil Hall: The Bootleg Files: "Alice of Wonderland in Paris". Film Threat, 2006-10-06. [dostęp 2019-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-15)]. (ang.).
  7. Kristin Hohenadel: FILM; 'In an Old House In Paris ....'. New York Times, 1998-01-18. [dostęp 2019-12-12]. (ang.).
  8. Shirley Temple's Storybook - Season 2, Episode 5: Madeline. TV.com. [dostęp 2019-12-12]. (ang.).
  9. a b ABOUT Madeline. Shout! Factory. [dostęp 2019-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-11)]. (ang.).
  10. a b c David Perlmutter: The Encyclopedia of American Animated Television Shows. Lanham: Rowman & Littlefield, 2018, s. 374. ISBN 978-1-5381-0373-9.
  11. Christopher Gaze. Internet Movie Database. [dostęp 2019-12-12]. (ang.).
  12. Madeline: Lost in Paris VHS. Amazon. [dostęp 2019-12-12]. (ang.).
  13. My Fair Madeline (2002). BFI. [dostęp 2019-12-12]. (ang.).
  14. Madeline in Tahiti. maxdome Store. [dostęp 2019-12-12]. (niem.).
  15. Ludwig Bemelmans. Discogs Database & Marketplace. [dostęp 2019-12-12]. (ang.).
  16. Madeline's Favorite Songs. Amazon. [dostęp 2019-12-12]. (ang.).
  17. Hats Off To Madeline: Songs From The Hit TV Series [Soundtrack]. Amazon. [dostęp 2019-12-12]. (ang.).
  18. Sing-A-Long With Madeline. Amazon. [dostęp 2019-12-12]. (ang.).
  19. Anne Gregor, Martha Rose. For Girls Only. „Girls' Life”. 4 (1), s. 31, 1997-09-30. ProQuest. 
  20. Katie Hafner, Martha Rose. Soft ware firms are finally making computer games designed for girls – Pack in Pink. „Chicago Tribune”, s. 31, 1998-11-28. Tribune Publishing. 
  21. Yardena Arar: Computer Games For A Girl's World Entertainment, Education Discs Hit The Market. Digital First Media, 1995-12-11. [dostęp 2019-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-08)]. (ang.).
  22. Madeline: 1st and 2nd Grade Reading Deluxe. „Today's Catholic Teacher”. 33 (4), s. 13, luty 2000. Peter Li. 
  23. Diane Roback. Madeline: European Adventures. „Publishers Weekly”. 244 (4), s. 36, 1997-01-27. Cahners Magazine Division of Reed Publishing. 
  24. Eden Toys. Dollation, 2015-10-30. [dostęp 2019-12-12]. (ang.).
  25. Madeline Doll. Madeline Online. [dostęp 2019-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-07-11)]. (ang.).
  26. 2000 TOTY Winners. The Toy Association, Inc.. [dostęp 2019-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-12)]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj