Wikipedia

Magazyn Kryminalny 997

program telewizyjny produkcji TVP

Magazyn Kryminalny 997 – cykliczna audycja telewizyjna, emitowana z przerwami od 15 października 1986 do 5 października 2017 na antenie TVP2 i przez krótki czas na antenie TVP Info oraz od 8 marca 2018 do 15 czerwca 2023 na antenie TVP1. Pierwszym prowadzącym w latach 1986–1990 był płk/podinsp. Jan Płócienniczak, następnie został nim Michał Fajbusiewicz, który prowadził program do 2017, a w 2018 został nim Dariusz Bohatkiewicz, który prowadził program do 2023. Celem programu była pomoc telewidzów w odnalezieniu poszukiwanych przestępców i rozwiązywaniu niewykrytych spraw kryminalnych.

Magazyn Kryminalny 997
Kraj produkcji

 Polska

Język

polski

Prowadzący

Jan Płócienniczak
(1986–1990)
Michał Fajbusiewicz
(1990–1993, 1995–2010, 2017)
Dariusz Bohatkiewicz
(2018–2023)

Data premiery

15 października 1986

Lata emisji

1986–1993,
1995–2010,
2017–2023

Pora emisji

czwartek

Czas trwania odcinka

40 minut

Format nadawania

4:3 (1986–2010)
16:9 (2010–2023)

Produkcja
Produkcja

Telewizja Łódź

Stacja telewizyjna

TVP1 (2018–2023)
TVP2 (1986–1993, 1995–2009, 2010, 2017)
TVP Łódź (1993–1995)
TVP Info (2009–2010)

Pierwsza nazwa audycji – 997 – pochodzi od numeru telefonu alarmowego pogotowia Policji w Polsce (do kwietnia 1990 pogotowia Milicji Obywatelskiej).

Od początku istnienia audycji w czołówce wykorzystywano fragment utworu „Cronus (Saturn)” amerykańskiego zespołu jazz-rockowego Chase(inne języki).

Historia programu edytuj

1986–1993 edytuj

Magazyn Kryminalny 997 został wyemitowany po raz pierwszy w środę 15 października 1986 i był trzecim tego typu programem na świecie[1][2]. Inspiracją dla jego stworzenia był brytyjski program Crimewatch UK emitowany na BBC One, z którym zetknął się przebywający wówczas jako korespondent w Wielkiej Brytanii Bogusław Wołoszański, który natychmiast zaproponował stworzenie przez Telewizję Polską analogicznego programu[3].

Pierwsze wydanie 997 poprowadzili: pułkownik Milicji Obywatelskiej Jan Płócienniczak oraz dziennikarz Sławomir Komorowski[4]. Już pierwszy odcinek okazał się sukcesem i pozwolił na schwytanie zabójcy pielęgniarki z Warszawy, którego portret pamięciowy zaprezentowano w programie. Po emisji 997 mężczyzna, zmieniwszy uprzednio swoje uczesanie i przefarbowawszy włosy, udał się do baru, w którym poznał swoją ofiarę, chcąc sprawdzić, czy zostanie rozpoznany przez personel; ujęto go[4]. Kolejne emisje programu co miesiąc kończyły zatrzymaniem kolejnych morderców (po każdym programie napływały setki informacji od telewidzów pomocnych w śledztwie). Zdarzało się, że program przyciągał przed telewizory ponad 15 mln widzów[1].

W 1988 Jan Płócienniczak otrzymał nagrodę Wiktora[5]. Na przełomie lat 80. i 90. jednym z bohaterów 997 był Zdzisław Najmrodzki, którego sprawie poświęcono m.in. obszerny materiał filmowy z 1989 oraz dwa specjalne wydania programu z 1990, wyemitowane z okazji toczącego się przed krakowskim sądem procesu kryminalisty[6][7]. Na przełomie lat 80. i 90. bohaterem programu był również francuski dziennikarz Bernard Margueritte, który udaremnił napad na swój dom w Zalesiu Górnym[potrzebny przypis].

W latach 1986–1993 jako studio 997 służyło pomieszczenie stanowiska dowodzenia w Komendzie Wojewódzkiej Policji w Łodzi. W 1990 Jana Płócienniczaka zastąpił Michał Fajbusiewicz, który odtąd prowadził 997 do 2017. W tym również roku, z powodu przekształcenia Milicji Obywatelskiej w Policję, drobnych zmian doczekała się czołówka programu, jednak zgodnie z wolą widzów jej ogólna forma pozostała niezmieniona[8]. Do grudnia 1990 wyemitowano ponad 60 odcinków programu, w których przedstawiono ponad 300 spraw. Dzięki pomocy telewidzów ponad 100 z nich zostało rozwiązanych[8].

10 stycznia 1991 w okolicach Cisnej w ówczesnym województwie krośnieńskim doszło do katastrofy śmigłowca Mi-8T ze 103 Pułku Lotniczego Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych MSW, biorącego udział w rekonstrukcji zdarzeń na potrzeby programu. W katastrofie zginęło 7 policjantów i 3 członków załogi[9]. Na miejscu katastrofy w 1992 ustawiono pamiątkowy obelisk.

Na początku czerwca 1993 Magazyn Kryminalny 997 spotkał się z krytyczną opinią ze strony Komendanta Głównego Policji Zenona Smolarka, który stwierdził, że jest on instruktażem dla przestępców i zabronił wszystkim policjantom współpracować z nim[10]. W konsekwencji program został zdjęty z anteny, a w jego miejsce emitowano program Dajcie znak życia o ludziach zaginionych. Równolegle nadawane były specjalne wydania magazynu w TVP Łódź; telewizji będącej skierowanym do Łodzi i okolic pasmem kanału TVP Regionalna (dziś TVP3).

1995–2017 edytuj

Po ponad dwóch latach policja wycofała się z zarzutu wobec programu i Magazyn Kryminalny 997 wznowił emisję na ogólnopolskiej antenie 25 września 1995[11]. Nastąpiła wówczas gruntowna zmiana jego oprawy graficznej i utworzono studio programu, ze scenografią przypominającą biuro detektywistyczne. Formuła programu Dajcie znak życia została kontynuowana w programie Ktokolwiek widział, ktokolwiek wie 19 września 1996 na antenie TVP1.

Od 3 października 2009 do 9 stycznia 2010 program był emitowany w TVP Info, w każdą sobotę o godz. 23:30 (od 5 grudnia 2009 zmieniono porę emisji na godz. 21:00). 4 marca 2010 997 powrócił do ramówki TVP2 (czwartki godz. 22:45). 2 grudnia 2010 wyemitowano ostatnie, przed blisko 7-letnią przerwą, wydanie Magazynu Kryminalnego 997[12]. Jesienią 2013 rozpoczęto realizację programu o tej samej tematyce, 997. Fajbusiewicz na tropie, który emitował Polsat Play[13]. W 2017 zakończono jego realizację na tym kanale.

2017–2023 edytuj

5 października 2017, po blisko siedmiu latach przerwy, TVP2 wyemitowała premierowy odcinek Magazynu Kryminalnego 997. Następne wydanie z 12 października zostało na kilka godzin przed emisją zdjęte z anteny. Prezes TVP Jacek Kurski poinformował, że kierownictwo stacji „podjęło autonomiczną decyzję o zawieszeniu emisji programu na okres (...) dwóch tygodni, w celu dokonania koniecznych zmian w [jego] formacie”. Media informowały wówczas, że Magazyn zniknął z anteny z powodu jego krytycznej oceny przez Witolda Gadowskiego, który zarzucił audycji PRL-owski rodowód, a decyzję o zdjęciu programu z anteny miał podjąć osobiście Jacek Kurski[14]. Michał Fajbusiewicz stwierdził, że nikt z Telewizji Polskiej nie poinformował go o zawieszeniu programu[15] oraz również wyraził przekonanie, że przyczyną jego zniknięcia był krytyczny komentarz Gadowskiego i nagłośnienie go przez prawicowe media[14].

W 2018 program pojawił się w wiosennej ramówce TVP1, a premierowy odcinek wyemitowano 8 marca. Gospodarzem nowej odsłony audycji został Dariusz Bohatkiewicz[16]. Magazyn Kryminalny 997 emitowany był w czwartki po godzinie 23:00 (według stanu na listopad 2022[17] – dokładna godzina emisji kilkakrotnie ulegała zmianie[18][19]).

Michał Fajbusiewicz w sposób krytyczny wypowiadał się nt. nowej odsłony Magazynu, nazywając ją „zdekomunizowanym plagiatem”. Podkreślał, że po raz kolejny nikt z TVP nie poinformował go o zamiarach co do jego programu oraz oskarżył nadawcę o nieuczciwość podyktowaną chęcią wykorzystania wysokich wyników oglądalności realizowanej przez niego audycji[15]. Odnosząc się do samego Dariusza Bohatkiewicza stwierdził, że „obecnie moje 997 (...) prowadzi jakiś «misiek» (...) wagowo zbliżony do mnie”[20].

Ostatnie wydanie prowadzonej przez Bohatkiewicza odsłony wyemitowane zostało 15 czerwca 2023. Kilka dni później Telewizja Polska poinformowała o zakończeniu produkcji Magazynu Kryminalnego 997[21]. Branżowe media wskazywały, że powodem mogła być spadająca oglądalność programu[22] – o ile oglądalność pierwszych odcinków nowej odsłony Magazynu, emitowanych od marca do maja 2018, wynosiła 760 tys.[23], to już we wrześniu 2021 oglądany był średnio przez 428 tys. widzów[19], a w okresie od września do października 2022 – przez 328 tys. widzów[17].

Mordercy jako statyści-aktorzy edytuj

W programie dwukrotnie doszło do sytuacji, w której prawdziwy morderca zagrał w rekonstrukcji dokonanej przez niego samego zbrodni[24].

Podczas realizacji nagrania dotyczącego zabójstwa dziennikarza Radia Bis Artura Korczaka w 1995 morderca dziennikarza zagrał samego siebie w rekonstrukcji[1]. Podejrzenia ekipy wzbudził fakt, że mężczyzna dokładnie odtworzył scenę morderstwa oraz poprawiał reżysera[25]. Morderca, Artur M., został skazany na 15 lat więzienia[1].

20 kwietnia 1999 we wsi Pustowo koło Słupska zamordowano 70-letnią Olgę Lipczyńską[26]. Kilka miesięcy po morderstwie na miejsce zdarzenia przyjechała ekipa programu w celu odtworzenia zbrodni. Ryszard S. zgłosił się jako chętny do udziału w rekonstrukcji. Podczas inscenizacji pytał się ekipy telewizyjnej o przebieg i postępy w śledztwie, czym jednak nie wzbudził podejrzeń. W Magazynie Kryminalnym 997 jako statysta wystąpił w roli jednego z klientów Lipczyńskiej kupujących od niej wino. Po emisji programu policja wytypowała kilka osób (wśród nich znalazł się Ryszard S.), ale sprawę umorzono z powodu braku dowodów. Na przełomie 2008 i 2009 przeprowadzono nowe badania DNA, które wykazały, że mordercą był właśnie Ryszard S. Funkcjonariusze, którzy ujęli mordercę, otrzymali statuetkę Temidy Magazynu Kryminalnego 997, którą wręczył Michał Fajbusiewicz[25].

Uwagi edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d Premiera Magazynu 997. TVP, 2010-10-05. [dostęp 2016-05-31].
  2. ↑ „Głos Pomorza” nr 238/1986, s. 10: Tydzień w telewizji. bibliotekacyfrowa.eu. [dostęp 2017-10-13].
  3. ↑ Michał Fajbusiewicz wywiad o 997 Cała prawda o zbrodni. fakt.pl. [dostęp 2018-06-19]. (pol.).
  4. ↑ a b Omilianowicz i Fajbusiewicz 2019 ↓, s. 97.
  5. ↑ Laureaci WIKTORÓW w latach 1985–2013. mc.waw.pl. [dostęp 2022-05-28]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  6. ↑ „Saszłyk”, czyli Najmrodzki raz jeszcze. Część 1. 997. TP2. 27 listopada 1990 (data emisji wg „Głosu Pomorza” nr 276 (11916), s. 7).
  7. ↑ „Saszłyk”, czyli Najmrodzki raz jeszcze. Część 2. 997. TP2. 3 grudnia 1990 (data emisji wg „Głosu Pomorza” nr 281 (11921), s. 5).
  8. ↑ a b Jan Płócienniczak, Tadeusz Noszczyński. Kronika 997. „Magazyn Kryminalny 997”. 23 (1894), s. 12, 2 grudnia 1990. Komenda Główna Policji. ISSN 0867-0404. 
  9. ↑ Jan Andrzej (1951-1996) (red) Stepek, Nowiny. Gazeta codzienna. 1990/1991, nr 264, nr 1-22 (grudzień / styczeń), „Sygnatura oryginału: 1 I Now/1991”, 1991 [dostęp 2023-02-03].
  10. ↑   Piotr Wesołowski, Katarzyna Kęsicka, Edward Krzemień: POLICJA NIE CHCE 997. [w:] Archiwum „Gazety Wyborczej” [on-line]. classic.wyborcza.pl, 3 czerwca 1993. [dostęp 2022-05-29].
  11. ↑   Wraca kronika kryminalna „997”. [w:] Archiwum „Gazety Wyborczej” [on-line]. classic.wyborcza.pl, 23 sierpnia 1995. [dostęp 2022-05-29].
  12. ↑ Małgorzata Musiałek: „Magazyn kryminalny 997” zdjęty z anteny. Po 24 latach emisji. wiadomosci24.pl, 2010-12-13. [dostęp 2016-05-31].
  13. ↑ 997 – Fajbusiewicz na tropie – oficjalna strona programu. polsatplay.pl. [dostęp 2021-05-10].
  14. ↑ a b Jacek Kowalski: TVP2 po jednym odcinku zawiesza „Magazyn kryminalny 997”. Fajbusiewicz: po tekście Gadowskiego nie mam złudzeń na powrót. wirtualnemedia.pl, 13 października 2017. [dostęp 2021-05-10].
  15. ↑ a b Jacek Kowalski: Michał Fajbusiewicz o powrocie „Magazynu 997” do TVP: to zdekomunizowany plagiat, chcą wykorzystać moją doskonałą oglądalność. wirtualnemedia.pl, 8 marca 2018. [dostęp 2021-05-10].
  16. ↑ Michał Kurdupski: „Alarm!”, „Leśniczówka” i „Magazyn 997” najważniejszymi nowościami TVP1. wirtualnemedia.pl, 23 lutego 2018. [dostęp 2018-02-13].
  17. ↑ a b 328 tys. widzów „Magazynu 997” w Jedynce. wirtualnemedia.pl, 20 listopada 2022. [dostęp 2023-02-04].
  18. ↑ 354 tys. widzów „Magazynu 997” w TVP1. wirtualnemedia.pl, 3 maja 2021. [dostęp 2021-05-10].
  19. ↑ a b 428 tys. widzów „Magazynu 997” w TVP1. wirtualnemedia.pl, 27 września 2021. [dostęp 2023-02-04].
  20. ↑ Omilianowicz i Fajbusiewicz 2019 ↓, s. 99.
  21. ↑ Komunikat Telewizji Polskiej. centruminformacji.tvp.pl, 19 czerwca 2023. [dostęp 2023-06-23].
  22. ↑ Koniec kultowego programu TVP. wirtualnemedia.pl, 20 czerwca 2023. [dostęp 2023-06-22].
  23. ↑ 760 tys. widzów „Magazynu 997”. TVP1 wiceliderem rynku. wirtualnemedia.pl, 28 maja 2018. [dostęp 2021-05-10].
  24. ↑ Michał Fajbusiewicz: przez program „997” bał się o swoje życie. Wirtualna Polska, 2016-05-23. [dostęp 2016-05-31].
  25. ↑ a b Morderca zagrał samego siebie w odcinku 997. gazeta.pl, 2009-04-28. [dostęp 2016-05-31].
  26. ↑ MK 997 – 02.03.2000r.. maxciekmk997 2018-02-07. [dostęp 2018-03-05].

Bibliografia edytuj

  • Magda Omilianowicz, Michał Fajbusiewicz: Fajbus. 997 przypadków z życia. Kompania Mediowa, 2019. ISBN 978-83-951569-6-0.

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Magazyn_Kryminalny_997&oldid=73000787”