Major Oak lub majesty oak– dąb szypułkowy, znajdujący się niedaleko miejscowości Edwinstowe w centrum lasu Sherwood, w Nottinghamshire w Anglii. Jest największym dębem w Wielkiej Brytanii[1]. W plebiscycie z 2002 roku został wybrany "ulubionym drzewem Brytyjczyków"[2]. W roku 2002 umieszczony na liście 50 najważniejszych brytyjskich drzew. Według miejscowej tradycji dąb ten był schronieniem dla Robin Hooda i jego drużyny.

Major Oak zimą (rok 2006)
Major Oak latem (rok 2005)

Rozmiary edytuj

  • Masa drzewa – około 23 tony[2]
  • obwód pnia – 10 m
  • rozpiętość gałęzi – 28 m
  • wiek – ok. 800–1000 lat[1], według niektórych źródeł do 1140[3]

W ciągu jednego roku dąb może rodzić nawet ok. 150 tysięcy żołędzi, chociaż zbiór taki zdarza się tylko raz na ok. 4 lata[1]. Wnętrze pnia drzewa jest puste, co spowodowane jest działalnością grzybów, głównie ozorka dębowego[4] (obecnie drzewo jest z tego powodu leczone). W dziupli dębu hibernują liczne gatunki zwierząt, m.in. nietoperze, osy, motyle i pająki. W 1998 z drzewa pobrano szczepy z zamiarem wysyłania sadzonek – potomków dębu - do wielkich miast świata[5].

Ochrona edytuj

 
Tablica stwierdzająca umieszczenie drzewa na liście 50 największych drzew Wielkiej Brytanii

Już w czasach wiktoriańskich zaczęto podpierać chylące się konary drzewa[5]. W roku 1904 dąb został opasany metalowymi klamrami i hufnalami; później do jego konserwacji użyto betonu i włókna szklanego[3]. Od 1975 roku dąb jest odgrodzony od publiczności[6]. W latach 80. XX wieku drewniane pale podpierające konary zamieniono na metalowe.

Nazwa edytuj

Najstarsza zapisana nazwa dębu, The Cockpen Tree (cockpen - "zagroda kogutów"), pochodzi z XVIII wieku; przypuszcza się, że pusty środek pnia mógł służyć za pomieszczenie dla kogutów, wykorzystywanych w walkach. Późniejsze zapisy określają drzewo jako Queen Oak – dąb królowej. W roku 1790 major Hayman Rooke, antykwariusz z Mansfield Woodhouse, opisał dąb w książce o starych dębach lasu Sherwood. Z pozycji tej pochodzi jego późniejsza nazwa The Major‘s Oak, skrócona do obecnej postaci[2].

Dąb w legendzie edytuj

Jedna z legend głosi, że Major Oak był kwaterą Robin Hooda, który ukrywał się ze swoją drużyną w lasach Sherwood[7]. Jego ulubioną kryjówką miały być dziuple dębów, w tym tego właśnie, nazwanego później Major Oak[8]. Według opinii specjalistów, ten konkretny dąb, aczkolwiek już wtedy istniał, był jednak wówczas za młody, by pełnić taką funkcję[2].

Przypisy edytuj

  1. a b c BBC: Ten things you never knew about the Major Oak. [dostęp 2009-11-21]. (ang.).
  2. a b c d Robin's hideout?. [dostęp 2009-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-27)]. (ang.).
  3. a b Maev Kennedy: Robin Hood's greenwood under threat as ancient trees die off. Guardian, 15 grudnia 2007. [dostęp 2009-11-19]. (ang.).
  4. The hollow Major Oak, Sherwood Forest. [dostęp 2009-11-21]. (ang.).
  5. a b The Famous Major Oak – 360 Panorama. [dostęp 2009-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (3 lutego 2009)]. (ang.).
  6. Friends of Sherwood Forest. [dostęp 2009-11-21]. (ang.).
  7. Angielski Dąb Bartek czyli Major Oak. [dostęp 2009-11-19]. (pol.).
  8. The Legend of Robin Hood and Sherwood Forest. [dostęp 2009-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (24 lipca 2009)]. (ang.).