Mamba zielona
Mamba zielona (Dendroaspis viridis) – gatunek jadowitego węża z rodziny zdradnicowatych[4], zamieszkujący zachodnią Afrykę od Senegalu na północy po deltę Nigru. Występuje również izolowana populacja na wyspie św. Tomasza.
| Dendroaspis viridis[1] | |||
| (Hallowell, 1844) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
mamba zielona | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
- Opis
- Osiąga 2 metry długości[5]. Mamba zielona ma długie i smukłe ciało o długim i zwężającym się ogonie[4]. Ubarwienie grzbietu szmaragdowozielone, spód żółtozielony, wnętrze pyska białe[6]. Grzbiet pokrywa 13 rzędów dużych łusek, największe biegną w dół od grzbietu, są gładkie ale niezbyt lśniące. Cechą charakterystyczną mamby zielonej jest różnorodny kształt i kolor poszczególnych łusek. Płaskie łuski głowy mają czarne krawędzie, co umożliwia jeszcze większe podkreślenie kształtu łusek. Duże oczy i doskonały wzrok umożliwiają mambie dostrzeżenie nawet najmniejszego ruchu,tęczówka mamby ma kolor brązowo-żółty[7]. Oprócz zębów jadowych, które umieszczone są jak u większości jadowitych węży w górnej szczęce, mamby posiadają dodatkowo osadzone w dolnej szczęce duże, niejadowite zęby pomocne podczas chwytania ofiary. Kombinowany aparat jadowo-chwytny sprawia, że mamby są bardzo skutecznymi drapieżcami[8].
- Biotop
- Zamieszkuje lasy oraz zarośla stworzone przez człowieka w pobliżu osiedli. Dobrze i chętnie pływa.
- Zachowanie
- Mamba zielona jest wężem w wysokim stopniu jadowitym, ale mniejszym i znacznie mniej agresywnym niż mamba czarna.
- Pożywienie
- Żywi się drobnymi kręgowcami, jaszczurkami oraz małymi ptakami. Atakując ofiarę owija swój ogon wokół gałęzi powodując zaciśnięcie. Następnie wyrzuca do przodu resztę ciała.
- Rozród
- W czasie okresu godowego samce mamby zielonej rywalizują w walkach o samice, są to jak u innych gadów turnieje kończące się przyznaniem pokonanego samca do przegranej i wycofaniem się z pola walki[8]. Po około 160-165 dniach po kopulacji, samice składają do 14 jaj o średnich wymiarach 60×33 mm. Jaja umieszczane są przez samicę w próchniejących pniach lub zakopywane są w ziemi. Młode mamby o długości 350-440 mm i średniej masie 20-25 g wylęgają się po 66-88 dniach i opuszczeniu jaj są zielone. Pierwsza wylinka ma miejsce po 12-17 dniach[8][6].
- Jad
- Toksyczność jadu mamby zielonej jest różna, zależy m.in. od diety, lokalizacji geograficznej, wieku gada[9]. Jad jest neurotoksyczny w ilości 60-100 mg (15 mg jest dawką śmiertelną dla człowieka). Ofiar śmiertelnych jest niewiele, ponieważ rzadko dochodzi do spotkania ludzi z mambą, jeśli jednak dojdzie do ukąszenia, w większości przypadków kończy się ono zgonem[6]. Śmierć następuje wskutek uduszenia, w wyniku porażenia mięśni oddechowych. Zarejestrowane zostały przypadki zgonu zaledwie 30 minut po ukąszeniu[4][10][11].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Dendroaspis viridis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Dendroaspis viridis (HALLOWELL, 1844). The Reptile Database. [dostęp 2010-09-13]. (ang.).
- ↑ Dendroaspis viridis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c Spawls, S., Branch, B. (1995). The Dangerous Snakes of Africa. Blandford. s. 51–52
- ↑ Włodzimierz Juszczyk: Gady i płazy. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 121. ISBN 83-214-0464-2.
- ↑ a b c Piotr Sura: Encyklopedia współczesnych płazów i gadów. Warszawa- Wydawnictwo Fundacja, 2005 s. 129-130
- ↑ Chris Mattison: Atlas węży. London: DK Publishing, 1999 s. 120-121
- ↑ a b c Hanna Dobrowolska: Zwierzęta świata- gady. Warszawa- Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981 s. 427-429
- ↑ "Dendroaspis viridis". Clinical Toxinology Resource. University of Adelaide. Retrieved 4 March 2014.
- ↑ Johnson, Linda (1987). Mamba's. USA: Rourke Enterprises. ISBN 0-86592-960-2.
- ↑ "Immediate First Aid for bites by Western Green Mamba (Dendroaspis viridis)". Toxicology. University of California, San Diego. Retrieved 4 March 2014.