Mamea amerykańska

gatunek rośliny

Mamea amerykańska (Mammea americana L.) – gatunek wiecznie zielonego drzewa z rodziny Calophyllaceae. Pochodzi z Karaibów, jest uprawiane w wielu krajach o tropikalnym klimacie[3]. Obecnie rośnie w takich regionach jak: Zachodnia Afryka, Zanzibar, południowo-wschodnia Azja, Hawaje, Karaiby. Jest bardzo wrażliwe na niskie temperatury, ale odporne na szkodniki i choroby.

Mamea amerykańska
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

malpigiowce

Rodzina

gumiakowate

Rodzaj

mamea

Gatunek

mamea amerykańska

Nazwa systematyczna
Mammea americana L.
Sp. pl. 1:512. 1753
Synonimy
  • Mammea emarginata Moc. & Sessé ex Choisy[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

brak danych

Morfologia edytuj

Pokrój
Drzewo osiąga od 18 do 21 m wysokości, pień krótki o średnicy od 1,9 do 1,2 m. Gałęzie formują owalną koronę.
Liście
Mają barwę ciemnozieloną i kształt eliptyczny.
Kwiaty
Intensywnie pachnące (4-6 płatków), pojedyncze albo w kiściach od 2 do 3.
Owoce
Okrągłe z brązową skórką o grubości do 3 mm. Miąższ o barwie żółtej, bez włókien. Małe owoce zawierają do 1 nasiona, większe nawet do 4. Sok z nasion pozostawia nieusuwalne plamy.

Zastosowanie edytuj

  • Sztuka kulinarna. Owoce są jadalne. Mimo że są dosyć smaczne, nie są zbyt popularne na świecie. Można z nich przyrządzać sałatki albo jeść na surowo z cukrem lub lodami. Na Kubie i Portoryko z mamei sporządza się koktajle, tzw. batido de mamey. Na Bahamach miąższ najpierw wkładany jest do słonej wody, aby usunąć gorzkawy posmak, a następnie jest gotowany z dużą ilością cukru, w wyniku czego powstaje smaczny dżem. We francuskich Indiach Zachodnich z mamei powstaje aromatyczny likierEau de Créole albo Crème de Créole (destylowany razem z kwiatami mamei). W owocach znajdują się substancje o działaniu podobnym do antybiotyków oraz pektyna i tanina.
  • Roślina lecznicza. W medycynie ludowej środkowej i południowej Ameryki sproszkowane nasiona mamei są używane jako środek na pasożytnicze choroby skóry.
  • Guma z kory przetopiona z tłuszczem jest używana na Jamajce i w Meksyku jako maść do stóp przeciw pasożytniczym roztoczom, a także przeciw pchłom u zwierząt. Podobny efekt uzyskuje się również poprzez infuzje z na pół dojrzałych owoców.
  • Drewno jest twarde i ciężkie, ale łatwe w obróbce, mimo to nie ma dużego znaczenia gospodarczego.
  • Różne części drzewa zawierają substancje owadobójcze, zwłaszcza jądra nasion. W Portoryko liście mamei są owijane wokół młodych roślin pomidora, aby odstraszyć szkodniki.
  • Na Wyspach Dziewiczych garbniki z kory są używane do barwienia skór na kolor jasnobrązowy.

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-12-11] (ang.).
  3. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-01].
  4. Mammea americana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).