Mamilaria
Mamilaria (Mammillaria Haw.) – rodzaj sukulentów z rodziny kaktusowatych (Cactaceae). Czasem bywa stosowana polska nazwa wymion. Do rodzaju należy około 160 gatunków. Gatunki z tego rodzaju występują w większości w Meksyku, część z nich w południowo-zachodnich Stanach Zjednoczonych, na Karaibach, w Kolumbii, Wenezueli, Gwatemali i Hondurasie. Jako pierwszy Karol Linneusz opisał gatunek Cactus mammillaris w 1753. W 1812 Adrian Haworth opisał rodzaj Mammillaria jako obejmujący ten i inne spokrewnione gatunki.
 Mammillaria bombycina | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
mamilaria |
| Nazwa systematyczna | |
| Mammillaria Haw. Syn. Pl. Succ. 177. 1812 | |
Morfologia edytuj
Nieduże kaktusy przeważnie o kulistych pędach, czasami tylko kolumnowych. Osiągają wysokość do 30 cm i wytwarzają odrosty pędowe. Nie posiadają żeber. Talerzykowate lub lejkowate kwiaty wyrastają na aksillach tworząc wianek wokół wierzchołka pędu. Owoce jasnozielone lub czerwone[3].
Zagrożenia edytuj
Szereg gatunków jest zagrożonych wyginięciem na naturalnych stanowiskach, w wyniku niszczenia siedlisk i nadmiernego pozyskiwania do hodowli. Dwa gatunki uznane zostały przez IUCN za wymarłe w naturze (kategoria zagrożenia EW): Mammillaria glochidiata, M. guillauminiana, dziewięć kolejnych za krytycznie zagrożone (kategoria zagrożenia CR): Mammillaria albiflora, M. anniana, M. berkiana, M. brachytrichion, M. guelzowiana, M. herrerae, M. marcosii, M. sanchez-mejoradae, M. schwarzii[4].
Systematyka edytuj
- Synonimy
Bartschella Britton & Rose, Cactus L., Chilita Orcutt, Cochemiea (K. Brandegee) Walton, Dolichothele (K. Schum.) Britton & Rose, Ebnerella Buxb., Haagea Fric, Krainzia Backeb., Lactomammillaria Fric (nom. inval.), Leptocladia Buxb., Leptocladodia Buxb., Mamillaria F. Rchb. (orth. var.), Mamillopsis (E. Morren) F. A. C. Weber ex Britton & Rose, Mammariella Shafer (nom. inval.), Mammilaria Torr. & A. Gray (orth. var.), Neomammillaria Britton & Rose, Oehmea Buxb., Phellosperma Britton & Rose, Porfiria Boed., Pseudomammillaria Buxb., Solisia Britton & Rose[5][6].
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)
Należy do rodziny kaktusowatych (Cactaceae) Juss., która jest jednym z kladów w obrębie rzędu goździkowców (Caryophyllales) i klasy roślin okrytonasiennych[2]. W obrębie kaktusowatych należy do plemienia Cacteae, podrodziny Cactoideae[7].
- Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa goździkowe (Caryophyllidae Takht.), nadrząd Caryophyllanae Takht., rząd goździkowce (Caryophyllales Perleb), podrząd Cactineae Bessey in C.K. Adams, rodzina kaktusowate (Cactaceae Juss.), rodzaj mamilaria Mammillaria Haw[8].
- Wykaz gatunków (wybór)[9]
Uprawa edytuj
- Wymagania
- Są łatwe w uprawie. Powinny być uprawiane w glebie dla kaktusów. Należy im zapewnić maksymalne oświetlenie i temperaturę powyżej 10 °C. Latem podlewa się rzadko, a zimą podlewanie ogranicza się do minimum (roślina przechodzi okres spoczynku). Do zakwitnięcia wymagają pełnego nasłonecznienia[3].
- Choroby i szkodniki
- Czasami zaczyna gnić u podstawy. Można ją wyleczyć usuwając zarażoną tkankę ostrym narzędziem.
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-07] (ang.).
- ↑ a b Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ N.P. Taylor: IUCN 2007. 2007 IUCN Red List of Threatened Species. 2002. [dostęp 2008-08-17]. (ang.).
- ↑ Genus: Mammillaria Haw.. [w:] Germplasm Resources Information Network – (GRIN) [on-line]. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2008-08-17]. (ang.).
- ↑ List of genera in family CACTACEAE. [w:] Vascular Plant Families and Genera [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2008-08-14].
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-02-24].
- ↑ James L. Reveal System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999. Systematyka rodzaju Mammillaria według Reveala
- ↑ The Plant List. Mammillaria. [dostęp 2011-02-24].