Mandiowate (Pimelodidae) – rodzina słodkowodnych ryb sumokształtnych (Siluriformes), obejmująca co najmniej 112 gatunków, w tym największych przedstawicieli rzędu. Liczne gatunki są poławiane gospodarczo w celach konsumpcyjnych, a mniejsze dla potrzeb akwarystyki.

Mandiowate
Pimelodidae[1]
Bonaparte, 1835
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – Pimelodus maculatus
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

sumokształtne

Rodzina

mandiowate

Typ nomenklatoryczny

Pimelodus Lacepède, 1803

Sum czerwonoogonowy (Phractocephalus hemioliopterus)
Hemisorubim platyrhynchos

Zasięg występowania edytuj

Ameryka Środkowa i Południowa. W zapisie kopalnym najstarszym znanym gatunkiem z tej rodziny jest †Steindachneridion iheringi z oligocenu lub miocenu Brazylii. Inne gatunki mandiowatych występowały powszechnie w Ameryce Południowej począwszy od miocenu[2], np. †Brachyplatystoma promagdalena.

Cechy charakterystyczne edytuj

Ciało wrzecionowate, nagie (bez łusek). Trzy pary długich wąsików czuciowych (nosowe nie występują), najdłuższe na szczęce. U gatunków z rodzajów Sorubim i Pseudoplatystoma pysk jest silnie wydłużony i płaski. Występuje duża i dobrze rozwinięta płetwa tłuszczowa oraz krótka płetwa grzbietowa. Twarde kolce w płetwie grzbietowej i w piersiowych u większości gatunków[3]. Największe osobniki reprezentują rodzaj Brachyplatystoma, B. filamentosum osiąga do 360 cm długości całkowitej (TL)[4].

Klasyfikacja edytuj

Rodzaje zaliczane do tej rodziny[5]:

AguarunichthysBagropsisBatrochoglanis BergiariaBrachyplatystomaCalophysusCheirocerusDuopalatinusExallodontusHemisorubimHypophthalmusIheringichthysLeiariusLuciopimelodusMegalonemaParapimelodusPhractocephalusPimelabditusPimelodinaPimelodusPinirampusPlatynematichthysPlatysilurusPlatystomatichthysPropimelodusPseudoplatystomaSorubimSorubimichthysSteindachneridionZungaroZungaropsis

Rodzajem typowym rodziny jest Pimelodus.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Pimelodidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. J. S. Nelson, T. C. Grande, M. V. H. Wilson: Fishes of the World. Wyd. 5. John Wiley & Sons, 2016. ISBN 978-1-118-34233-6. (ang.). 
  3. Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006, s. 185. ISBN 0-471-25031-7.
  4. Brachyplatystoma filamentosum. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 30 września 2018]
  5. Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard Van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 7 czerwca 2012 [dostęp 2012-08-13] (ang.).

Bibliografia edytuj

  • Froese, R. & D. Pauly: Family Pimelodidae - Long-whiskered catfishes. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org, 2009. [dostęp 2009-08-01]. (ang.).
  • Wally Kahl, Burkard Kahl, Dieter Vogt, Atlas ryb akwariowych, Henryk Garbarczyk (tłum.), Eligiusz Nowakowski (tłum.), Warszawa: Delta W-Z, 2000, ISBN 83-7175-260-1.
  • Carl J., Jr. Ferraris. Checklist of catfishes, recent and fossil (Osteichthyes, Siluriformes), and catalogue of siluriform primary types. „Zootaxa”. 1418, s. 1-628, 2007. ISSN 1175-5334. (ang.).  (pdf