Kuman wąskosmugi

Kuman wąskosmugi
	Mungotictis decemlineata
	(A. Grandidier, 1867)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Podrząd	kotokształtne
Rodzina	falanrukowate
Podrodzina	galidie
Rodzaj	Mungotictis; Pocock, 1915
Gatunek	kuman wąskosmugi
Synonimy
	Galidictis vittata J.E. Gray, 1848; Galidia decemlineata A. Grandidier, 1867; Galidictis vittata var. rufa A. Grandidier, 1869; Mungotictis lineatus Pocock, 1915; Mungotictis substriatus Pocock, 1915;
	Galidictis vittata J.E. Gray, 1848; Galidia decemlineata A. Grandidier, 1867; Galidictis vittata var. rufa A. Grandidier, 1869; Mungotictis lineatus Pocock, 1915; Mungotictis substriatus Pocock, 1915;
Podgatunki
	M. d. decemlineata (Grandidier, 1867); M. d. lineata Pocock, 1915;
	M. d. decemlineata (Grandidier, 1867); M. d. lineata Pocock, 1915;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; zagrożony
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kuman wąskosmugi^[9], mangusta wąskosmuga (Mungotictis decemlineata) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny galidii (Galidiinae) w obrębie rodziny falanrukowatych (Eupleridae). Gatunek zagrożony wyginięciem.

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1867 francuski przyrodnik Alfred Grandidier nadając mu nazwę Galidia decemlineata^[4]. Holotyp pochodził z zachodniego wybrzeża Madagaskaru^[10]. Jedyny przedstawiciel rodzaju kuman^[9] (Mungotictis) który opisał w 1915 roku brytyjski zoolog Reginald Innes Pocock^[2].

Kilka pomiarów i kolor upierzenia odróżniają Podgatunek lineatall odróżnia się od nominatywnego decemlineata na podstawie kilka pomiarów i kolorze futra^[11]. Niektórzy autorzy podejrzewali, że reprezentują one zbyt odrębne od siebie gatunki, choć najnowsze dane molekularne sugerują, że najlepiej pozostawić je jako podgatunki^[12]^[11]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dwa podgatunki^[11].

Etymologia edytuj

Mungotictis: rodzaj Mungos É. Geoffroy Saint-Hilaire & F. Cuvier, 1795 (mungo); gr. ικτις iktis, ικτιδις iktidis „łasica”^[6]^[13].
decemlineata: łac. decem „dziesięć”, od gr. δεκα deka „dziesięć”^[14]; łac. lineatus „oznaczony liniami, z liniami”, od linea „linia”, od linum „nić”, od gr. λινον linon „len”^[15]^[16].
lineata: łac. lineatus „oznaczony liniami, z liniami”, od linea „linia”, od linum „nić”, od gr. λινον linon „len”^[15]^[16].

Zasięg występowania edytuj

Kuman wąskosmugi występuje endemicznie w Madagaskarze zamieszkując w zależności od podgatunku^[11]:

M. decemlineata decemlineata – środkowo-zachodni Madagaskar (Menabe).
M. decemlineata lineata – południowo-zachodni Madagaskar, na południe od rzeki Mangoky; zapisy z obszaru jeziora Tsimanampetsotsa to błędnie zidentyfikowane okazy Galidictis fasciata grandidieri.

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) 26,4–29,4 cm, długość ogona 19,1–20,9 cm, długość ucha 2,4–2,5 cm, długość tylnej stopy 6–6,2 cm; masa ciała dorosłych samic 475–625 g, samców 450–740 g, osobników młodocianych 350–490 g (wymiary dla podgatunku nominatywnego z okolic Menabe)^[17]. Brak widocznego dymorfizmu płciowego w pomiarach zewnętrznych^[17]. Wymiary dorosłej samicy podgatunku lineata to: długość ciała (bez ogona) 33,5 cm, długość ogona 21,5 cm, długość ucha 2,5 cm. długość tylnej łapy 5,9 cm^[17]. Ubarwienie szarobeżowe do szarego z jaśniejszą głową i spodnią częścią ciała. Wzdłuż boków przebiegają wąskie, ciemniejsze pasy (4-5 na każdym z boków).

Tryb życia edytuj

Kuman wąskosmugi są aktywne w ciągu dnia. Prowadzą nadrzewny i naziemny tryb życia, dobrze pływają. Są gatunkiem monogamicznym. Po ciąży trwającej 90-105 dni samica rodzi jedno młode.

Zachowania socjalne i metody komunikacji osobników tego gatunku są słabo poznane. Żywią się głównie owadami. Zjadają też inne bezkręgowce, drobne kręgowce i ptasie jaja. Skorupę chroniącą pokarm rozbijają uderzając nim o twardą powierzchnię. Zasiedla suche obszary porośnięte lasami.

Uwagi edytuj

↑ Młodszy homonim Galidictis vittata Schinz, 1844.
↑ Nowa nazwa dla Galidictis vittata J.E. Gray, 1848.

Przypisy edytuj

↑ Mungotictis decemlineata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Pocock 1915 ↓, s. 120.
↑ J.E. Gray. Description of New Species of Gulidictis from Madagascar. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 16, s. 22, 1848. (ang.).
↑ ^a ^b A. Grandidier. Mammifères et Oiseaux nouveaux déouverts Madagascar. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 2^e série. 19, s. 85, 1867. (fr.).
↑ A. Grandidier. Description de quelques animaux nouveaux découverts, pendant l’année 1869, sur la côte ouest de Madagascar. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 2^e série. 21, s. 338, 1869. (fr.).
↑ ^a ^b R.I. Pocock. The name of the species described by Gray as Galidictis vittatus. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 16 (96), s. 506, 1915. (ang.).
↑ Pocock 1915 ↓, s. 121.
↑ F.F. Hawkins F.F., Mungotictis decemlineata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2021-3 [dostęp 2022-04-29] (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 143. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Mungotictis decemlineata. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-29].
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 422. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ G. Veron, D. Dupré, A.P. Jennings, Ch.J. Gardner, A. Hassanin & S.M. Goodman. New insights into the systematics of Malagasy mongoose-like carnivorans (Carnivora, Eupleridae, Galidiinae) based on mitochondrial and nuclear DNA sequences. „Journal of Zoological Systematics and Evolutionary Research”. 55 (3), s. 250–264, 2017. DOI: 10.1111/jzs.12168. (ang.).
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 109.
↑ Brown 1954 ↓, s. 255.
↑ ^a ^b Jaeger 1944 ↓, s. 124.
↑ ^a ^b Brown 1954 ↓, s. 485.
↑ ^a ^b ^c S.M. Goodman: Family Eupleridae (Madagascar Carnivores). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 350–351. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).

Bibliografia edytuj

R.I. Pocock. On the Species of the Mascarene Viverrid Galidictis, with the Description of a new Genus and a Note on "Galidia elegans.". „The Annals and Magazine of Natural History”. Eighth Series. 16 (92), s. 113–124, 1915. (ang.).
Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).
R.W. Brown: Composition of scientific words; a manual of methods and a lexicon of materials for the practice of logotechnics. Washington: Published by the author, 1954, s. 1–882. (ang.).
K. Cerra & C. Yahnke: Mungotictis decemlineata. (On-line), Animal Diversity Web, 2004. [dostęp 2008-01-01]. (ang.).
S.M. Goodman: Family Eupleridae (Madagascar Carnivores). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 350–351. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).

[3] Młodszy homonim Galidictis vittata Schinz, 1844.

[7] Nowa nazwa dla Galidictis vittata J.E. Gray, 1848.

[itis-1] Mungotictis decemlineata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[CITEREFPocock1915[https://www.biodiversitylibrary.org/page/16003742_120]-2] Pocock 1915 ↓, s. 120.

[Gray-4] J.E. Gray. Description of New Species of Gulidictis from Madagascar. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 16, s. 22, 1848. (ang.).

[Grandidier1867-5] A. Grandidier. Mammifères et Oiseaux nouveaux déouverts Madagascar. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 2^e série. 19, s. 85, 1867. (fr.).

[Grandidier1869-6] A. Grandidier. Description de quelques animaux nouveaux découverts, pendant l’année 1869, sur la côte ouest de Madagascar. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 2^e série. 21, s. 338, 1869. (fr.).

[Pocock-8] R.I. Pocock. The name of the species described by Gray as Galidictis vittatus. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 16 (96), s. 506, 1915. (ang.).

[CITEREFPocock1915[https://www.biodiversitylibrary.org/page/16003743_121]-9] Pocock 1915 ↓, s. 121.

[iucn-10] F.F. Hawkins F.F., Mungotictis decemlineata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2021-3 [dostęp 2022-04-29] (ang.).

[Cichocki&inni-11] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 143. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Wilson&Reeder-12] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Mungotictis decemlineata. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-29].

[Burgin&inni-13] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 422. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Veron&inni-14] G. Veron, D. Dupré, A.P. Jennings, Ch.J. Gardner, A. Hassanin & S.M. Goodman. New insights into the systematics of Malagasy mongoose-like carnivorans (Carnivora, Eupleridae, Galidiinae) based on mitochondrial and nuclear DNA sequences. „Journal of Zoological Systematics and Evolutionary Research”. 55 (3), s. 250–264, 2017. DOI: 10.1111/jzs.12168. (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=139_109]-15] Jaeger 1944 ↓, s. 109.

[CITEREFBrown1954[https://archive.org/details/compositionofsci00brow/page/255/mode/1up?view=theater_255]-16] Brown 1954 ↓, s. 255.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=154_124]-17] Jaeger 1944 ↓, s. 124.

[CITEREFBrown1954[https://archive.org/details/compositionofsci00brow/page/n492/mode/1up?view=theater_485]-18] Brown 1954 ↓, s. 485.

[Goodman-19] S.M. Goodman: Family Eupleridae (Madagascar Carnivores). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 350–351. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).

[9]

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]

[5]

[b]

[6]

[7]

[8]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]