Marble Archmarmurowy łuk triumfalny w Londynie, w City of Westminster, ustawiony przy skrzyżowaniu Oxford Street, Park Lane i Edgware Road, na północno-wschodnim krańcu Hyde Parku. Do 1851 stał przed Buckingham Palace. W przeszłości jedynie członkowie rodziny królewskiej i oddziały Królewskiej Artylerii Konnej były przepuszczani[styl do poprawy] pod łukiem, podczas uroczystych pochodów. Nazwa „Marble Arch” odnosi się także do okolicy, w której monument się znajduje. Nazwę tę nosi również pobliska stacja metra.

Marble Arch
Ilustracja
Marble Arch (2009)
Państwo

 Wielka Brytania

Kraj

 Anglia

Miejscowość

Londyn

Typ obiektu

łuk triumfalny

Położenie na mapie City of Westminster
Mapa konturowa City of Westminster, w centrum znajduje się punkt z opisem „Marble Arch”
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii
Mapa konturowa Wielkiej Brytanii, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Marble Arch”
Położenie na mapie Anglii
Mapa konturowa Anglii, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Marble Arch”
Położenie na mapie Wielkiego Londynu
Mapa konturowa Wielkiego Londynu, w centrum znajduje się punkt z opisem „Marble Arch”
Ziemia51°30′47″N 0°09′32″W/51,513056 -0,158889
Marble Arch jako brama wjazdowa do Buckingham Palace (opublikowano w 1837 roku)
Oryginalny projekt Marble Arch według Johna Nasha

Projekt edytuj

Łuk został zaprojektowany w 1825 roku, na wzór rzymskiego Łuku Konstantyna Wielkiego przez brytyjskiego architekta Johna Nasha[1]. Stanowił ceremonialną bramę wjazdową na dziedziniec nowo powstałego Buckingham Palace. Pałac otaczał dziedziniec z trzech stron, Marble Arch umieszczono od wschodniej, otwartej strony.

Budowa Marble Arch była częścią programu mającego na celu uczczenie brytyjskich zwycięstw w wojnach napoleońskich[2]. Model łuku, powstały około 1826 roku, znajduje się w Muzeum Wiktorii i Alberta[3].

Na szczycie łuku miała stanąć rzeźba króla Jerzego IV, autorstwa angielskiego rzeźbiarza Johna Flaxmana. Po jego śmierci w 1826 roku zlecenie zdobienia łuku podzielono pomiędzy rzeźbiarzy: Sir Richarda Westmacotta, Edwarda Hodgesa Baily'ego i J.C.F. Rossi'ego. Pomnik konny króla wykonał Francis Leggatt Chantrey[4].

Budowa edytuj

Budowa rozpoczęła się w 1827 roku, jednak została przerwana w 1830 roku z powodu rosnących kosztów. Prace wznowione w 1832 roku, pod nadzorem Edwarda Blore'a, który znacznie zredukował projekt Nash'a, m.in. pomijając rzeźbę Jerzego IV. Łuk został ukończony w 1833 roku[2].

Niektóre niewykorzystane rzeźby znalazły swoje miejsce w innych londyńskich konstrukcjach. Fryz Richarda Westmacotta zdobiony płaskorzeźbą przedstawiającą bitwę pod Waterloo oraz tablica Nelsona znajdują się na Buckingham Palace[5]. Dzieła Johna Rossi'ego przeniesiono do National Gallery, a pomnik Jerzego IV stanął na jednym z piedestałów na Trafalgar Square[6].

Przeniesienie edytuj

Łuk został zdemontowany w 1850 roku, kiedy wschodnie skrzydło Buckingham Palace zostało zbudowane. Przeniesienie i rekonstrukcja Marble Arch na wschodnim krańcu Hyde Parku została ukończona w marcu 1851 roku. Trzy małe pomieszczenia znajdujące się wewnątrz budowli zostały zaadaptowane na posterunek policji, który pozostał tam do 1950 roku[2].

Przypisy edytuj

  1. John Timbs: London and Westminster: City and Suburb. 1868. s. 190-191. [dostęp 2012-02-24].
  2. a b c Marble Arch. English Heritage. [dostęp 2012-02-24]. (ang.).
  3. Marble Arch: Architectural model. Victoria and Albert Museum Collections. [dostęp 2012-02-24]. (ang.).
  4. Chantrey, Sir Francis Legatt (1781-1841) Knight Sculptor. The National Archives. [dostęp 2012-02-24]. (ang.).
  5. Sir Richard Westmacott (1775-1856). The Victorian Web. [dostęp 2012-02-24]. (ang.).
  6. Peter Cunningham: Handbook of London: past and present, Tom 1. John Murray. s. 87. [dostęp 2012-02-24]. (ang.).