Marek Ludwik Reverdil

Marek Ludwik Reverdil (ur. 1734 w Nyon, zm. 22 stycznia 1790 w Warszawie) – lektor i bibliotekarz króla polskiego Stanisława Augusta Poniatowskiego w latach 1766-1790, pamiętnikarz.

Marek Ludwik Reverdil
Marc Louis Reverdil
Data i miejsce urodzenia

1734
Nyon

Data i miejsce śmierci

22 stycznia 1790
Warszawa

Miejsce spoczynku

Cmentarz ewangelicko-reformowany w Warszawie

Zawód, zajęcie

lektor i bibliotekarz królewski, pamiętnikarz

Rodzice

Urban Reverdil
Henriette Merseille

Małżeństwo

Marianna Konstancja Lagenie
Florentyna Szczerzyńska

Dzieci

Armand Louis Henri Reverdil
Henri Salomon Louis Reverdil
NN Reverdilówna

Życiorys edytuj

Był synem sekretarza sądowego Urbana Reverdila i Henriette Merseille. 23 listopada 1766 przybył do Warszawy ze Szwajcarii i objął w stolicy Polski funkcję bibliotekarza króla Stanisława Augusta Poniatowskiego[1]. 5 marca 1768 na sejmie Reverdilowi został nadany indygenat szlachectwa polskiego, zatwierdzony 15 kwietnia tego roku[2].

Był zatrudniony przez króla jako lektor i bibliotekarz królewski w latach 1766-1790[3].

W trakcie swojego pobytu w Polsce królewski bibliotekarz pisał pamiętnik, zatytułowany Mémoires de Marc Reverdil Bibliothécaire du Roy Stanislas Auguste 1765-1784[4] (obejmujący, wbrew tytułowi, okres do roku 1787)[5], w którym narzekał na niską pensję otrzymywaną przez króla. Jedną z cech Reverdila było również lenistwo, często zwlekał on z wykonywaniem swoich obowiązków, między innymi z wykonaniem katalogu książek, za co groziła mu utrata stanowiska[6].

25 września 1769 w kościele św. Jana w Warszawie zawarł związek małżeński z Marianną Konstancją Lagenie zwaną La Petite, kochanką króla Stanisława Augusta. Najprawdopodobniej pierwsze pochodzące z tego małżeństwa dziecko, urodzony 4 września 1769 syn Armand Louis Henri był nieślubnym synem królewskim. 12 października 1770 urodził się kolejny syn Marka Reverdila, Henri Salomon Louis, który zmarł w 1773 w trakcie podróży do matki do Szwajcarii[7]. W maju 1775 bibliotekarz zaczął się starać o rozwód z Marianną Konstancją, który został orzeczony w Szwajcarii 16 września 1776. Drugą żoną Reverdila została w 1778 kolejna porzucona kochanka królewska Florentyna ze Szczerzyńskich Dahlke, rozwiedziona z pułkownikiem Jakubem Dahlke. Z drugiego małżeństwa Marek Ludwik doczekał się urodzonej w 1783 córki[8].

Miejsce pochówku edytuj

Został pochowany na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie[9].

Przypisy edytuj

  1. A. Kraushar, Dwa szkice historyczne z czasów Stanisława Augusta, Warszawa 1905, s. 27.
  2. A. Kraushar, Dwa szkice historyczne z czasów Stanisława Augusta, Warszawa 1905, ss. 57-61.
  3. T. Mańkowski, Do dziejów bibljoteki Stanisława Augusta, "Przegląd bibljoteczny" R. IV, 1930, s. 197.
  4. Marek Ludwik Reverdil, Memoires de Marc Reverdil bibliothecaire de roy Stanislas Auguste 1765-1784 [1787], Polska] 1765–1784.
  5. W. Olszewicz, Bibljoteka króla Stanisława Augusta, Kraków 1931, ss. 17
  6. W. Olszewicz, Bibljoteka króla Stanisława Augusta, Kraków 1931, ss. 19-20.
  7. A. Kraushar, Dwa szkice historyczne z czasów Stanisława Augusta, Warszawa 1905, ss. 70-75.
  8. A. Kraushar, Dwa szkice historyczne z czasów Stanisława Augusta, Warszawa 1905, s. 125.
  9. W. Olszewicz, Bibljoteka króla Stanisława Augusta, Kraków 1931, ss. 20-21.

Bibliografia edytuj

  • Kraushar A., Dwa szkice historyczne z czasów Stanisława Augusta, t. 1, Warszawa 1905. (Radomska Biblioteka Cyfrowa)
  • Olszewicz W., Bibljoteka króla Stanisława Augusta, (w:) E. Kuntze (red.), "Przegląd bibljoteczny", R. 5, Wydawnictwo Związku Bibliotekarzy Polskich, Kraków 1931, ss. 19-21. (Łódzka Biblioteka Cyfrowa)