Maria Swech ps. „Myszka”, „Mysza” (ur. 15 sierpnia 1916, zm. 28 września 1944 w Wierszach[1]) – polska łączniczka, kurierka, uczestniczka powstania warszawskiego.

Maria Swech
Myszka, Mysza
Data urodzenia

15 sierpnia 1916

Data i miejsce śmierci

28 września 1944
Wiersze

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Krajowa

Główne wojny i bitwy

powstanie warszawskie

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941)

Jej rodzicami byli Jan i Jadwiga[1]. Podczas II wojny światowej była kurierką i łączniczką Komendy Obwodu Praga Okręgu Armii Krajowej w Warszawie[2][3]. Była uczestniczką kursu łączności[2]. Po upadku powstania na Pradze przedostała się przez Wisłę do lewobrzeżnej Warszawy, w celu rozeznania się, jak przebiegają tam walki powstańcze. Po wykonaniu zadania powróciła do Pragi, gdzie wraz z grupą powstańców po raz trzeci przepłynęła Wisłę. Dołączyła do oddziałów walczących w Kampinosie[4]. Poległa 27 września 1944 roku Wierszach, podczas bombardowania miejscowości[1][4].

Początkowo została pochowana w Wierszach, po wojnie została ekshumowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[1]. W tym samym grobie są pochowani również jej bracia Andrzej i Stanisław, również polegli podczas powstania warszawskiego[1][4].

Maria Swech została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari (rozkazem Komendanta Obwodu Praga ppłk. Antoniego Żurowskiego ps. „Bober” nr 30 z 28 sierpnia 1944)[2][4] oraz Krzyżem Walecznych[3]. W 2011 potwierdzono nadanie orderu Virtuti Militari[1]. W 2016 roku Prezydent Polski Andrzej Duda wręczył order Virtuti Militari Marcie Freudenheim, najbliższej żyjącej krewnej Marii Swech[4].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Maria Swech. 1944.pl. [dostęp 2024-04-11].
  2. a b c Zawacka 2007 ↓, s. 154.
  3. a b Michalska i inni 1988 ↓, s. 383.
  4. a b c d e Prezydent wręczył order Virtuti Militari rodzinie łączniczki AK Marii Swech. dzieje.pl, 2016-02-03. [dostęp 2024-04-11].

Bibliografia edytuj

  • Hanna Michalska, Maria Stopień, Bożena Tazbir-Tomaszewska, Wanda Turkowska, Wacława Zastocka: Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939-1945. Poległe i zmarłe w okresie okupacji niemieckiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988. ISBN 83-06-01195-3.
  • Słownik Biograficzny Kobiet Odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari. Elżbieta Zawacka (red.). T. III: P-Ż. Toruń: Fundacja „Archiwum i Muzeum Pomorskie AK oraz Wojskowej Służby Kobiet”, 2007. ISBN 83-88693-20-4.

Linki zewnętrzne edytuj