Maria (Marianna) Trzcińska (ur. 22 marca 1931[1], zm. 22 grudnia 2011 w Warszawie) – polska sędzia zatrudniona w latach 1974–1996 w Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu i Instytucie Pamięci Narodowej.

Sędzia Maria Trzcińska z egzemplarzem swojej publikacji KL Warschau – obóz zagłady dla Polaków w świetle dokumentów (fot. 2008 r.)
Głaz upamiętniający Marię Trzcińską na skwerze Alojzego Pawełka w Warszawie
Grób Marii Trzcińskiej na cmentarzu Bródnowskim

Prowadziła śledztwo i badała zbrodnie niemieckie w Polsce w czasie II wojny światowej. Autorka kontrowersyjnej historycznej monografii dotyczącej warszawskiego obozu koncentracyjnego (KL Warschau), zbudowanego przez SS w okupowanej Polsce, będącego jedynym niemieckim obozem koncentracyjnym usytuowanym w europejskiej stolicy[2].

Kontrowersje edytuj

Trzcińska twierdziła, że liczba ofiar KL Warschau była dziesięć razy większa oraz że obóz wykorzystywał komory gazowe. Tezy te zostały odrzucone przez IPN, gdyż dotychczasowe ustalenia śledztwa nie pozwoliły na potwierdzenie ich istnienia[3][4].

Trzcińska pojawiała się m.in. w Radiu Maryja, mówiąc o tym, że niemiecki obóz nazistowski w stolicy był używany w stalinowskiej Polsce jako więzienie dla żołnierzy Armii Krajowej. Zaangażowała się w konflikt z IPN dotyczący treści jej badań i ich dalszych publikacji. Jej wniosek dotyczący praw autorskich został odrzucony przez Instytut jako dotyczący już opłaconej własności państwowej, wliczając w to dokumenty historyczne i świadectwa ocalałych[5]. Jej dodatkowe roszczenia, dokonane w imieniu „Stowarzyszenia Komitetu Budowy Pomnika Ofiar Obozu Zagłady KL Warschau” o domniemanym znacznie większym rozmiarze niemieckiego obozu w rejonie stacji kolejowej Warszawa Zachodnia, również zostały odrzucone przez IPN[6][7].

Została pochowana na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kw. 50F, rząd III, grób 26).

Publikacje edytuj

Przypisy edytuj

  1. Ryszard Bender: Maria Trzcińska – niezłomny strażnik pamięci. 2012-01-02. [dostęp 2014-06-08].
  2. Bogusław Rąpała, Maria Trzcińska nie żyje, [w:] Nr 298 (4229), „Nasz Dziennik”, 23 grudnia 2011.
  3. Jerzy Kochanowski. Śmierć w Warschau. „Polityka.pl – Historia”, 2009-09-04. [dostęp 2013-09-25]. 
  4. Iwona Szpala. Postawią pomnik innemu KL Warschau. „Gazeta.pl”, 2009-10-08. [dostęp 2013-09-25]. 
  5. Komunikat w związku z publikacją „Kto się boi pomnika ofiar KL Warschau?” („Nasz Dziennik” 20–21.10.2007 r.). IPN, 2013. [dostęp 2013-09-25].
  6. Informacja o śledztwie w sprawie KL Warschau. IPN, 2003-05-08.
  7. Bogusław Kopka, Prawda o KL Warschau, Obóz koncentracyjny KL Warschau mieścił się m.in. na terenie, gdzie stoi Muzeum Polin