Marian Wieroński
Marian Stanisław Wieroński[1] (ur. 2 sierpnia 1896 w Krakowie, zm. 2 czerwca 1948 w Wielkiej Brytanii) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
| |
 pułkownik piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
2 sierpnia 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
2 czerwca 1948 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca brygady |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
    
| |
Życiorys edytuj
Marian Stanisław Wieroński urodził się 2 sierpnia 1896 w Krakowie[2]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej.
3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 1386. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był 81 pułk piechoty[3]. W latach 20. pozostawał oficerem 3 pułku strzelców podhalańskich w Bielsku-Białej[4][5][6]. W listopadzie 1924 został przydzielony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Nowy Targ na stanowisko oficera instrukcyjnego[7][8]. W marcu 1926 roku, w związku z likwidacją stanowiska oficera instrukcyjnego, został przydzielony do macierzystego pułku[9]. 27 stycznia 1930 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 roku i 46. lokatą w korpusie oficerów piechoty[10]. Do lata 1934 roku pełnił służbę w Korpusie Kadetów Nr 3 w Rawiczu[11][12]. 20 września 1930 roku został wyznaczony na stanowisko dowódcy batalionu szkolnego[13]. 7 czerwca 1934 roku ogłoszono jego przeniesienie do 2 pułku strzelców podhalańskich w Sanoku na stanowisko dowódcy batalionu[14][15][16]. Na stopień podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937 roku i 53. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Według stanu z marca 1939 sprawował stanowisko dowódcy 3 batalionu strzelców w Rembertowie[17][18].
Po wybuchu II wojny światowej uczestniczył w czasie kampanii wrześniowej na stanowisku dowódcy 3 batalionu strzelców do 11 września 1939. Po klęsce wojny obronnej i agresji ZSRR na Polskę przedostał się na Zachód. Został oficerem Wojska Polskiego we Francji. W stopniu podpułkownika był dowódcą 9 pułku piechoty podczas kampanii francuskiej w 1940[19]. Później wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych. Od września 1941 w stopniu podpułkownika był dowódcą I batalionu 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, sformowanej w Wielkiej Brytanii. 16 stycznia 1942 roku objął dowództwo 1 batalionu strzelców podhalańskich[20]. Z dniem 10 maja 1942 roku został przeniesiony do Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie[21]. 6 maja 1943 roku został wyznaczony na stanowisko dowódcy 1 Brygady Strzelców[22]. Do 24 sierpnia 1944 roku, w stopniu pułkownika, dowodził 3 Brygadą Strzelców[23][24]. Walczył w bitwie o Mont Ormel.
Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Zmarł 2 czerwca 1948 i został pochowany na cmentarzu Corstorphine Hill w szkockim Edynburgu[25].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 10404[26] „za kampanię we Francji, Belgii, Holandii i Niemczech 1944–1945”[27]
- Krzyż Niepodległości (16 września 1931)[28]
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie, „za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918–1921”)
- Krzyż Walecznych („za czyny męstwa i odwagi wykazane w wojnie rozpoczętej 1 września 1939 roku”)[29]
- Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[30]
Przypisy edytuj
- ↑ W 1935 dokonano zmiany imienia z Marian Zbigniew na Marian Stanisław. Stwierdzenia. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 8, s. 57, 1 czerwca 1935.
- ↑ Marian Wieroński. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-11-07].
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 61.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 382, 417.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 330, 360.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 103, 193.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 122 z 18 listopada 1924 roku, s. 682.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1342.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 8.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 28 stycznia 1930 roku, s. 24.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 36, 810.
- ↑ Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 29.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 293.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 158.
- ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 27 w tym roku zajmował 37. lokatę na liście starszeństwa oficerów piechoty.
- ↑ Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998. ISBN 83-909787-0-9.
- ↑ Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. 660.
- ↑ Obiekt 19 – Wille oficerskie. lepszyrembertow.pl. [dostęp 2015-08-18].
- ↑ Kryska-Karski i Barański 1971 ↓, s. 62.
- ↑ Rozkazy dzienne 1942 ↓, s. 22.
- ↑ Rozkazy dzienne 1942 ↓, s. 212.
- ↑ Rozkazy dzienne 1943 ↓, s. 99.
- ↑ Obsada personalna 1 Dywizji Pancernej na przełomie sierpnia i września 1944 r.. brukselanato.msz.gov.pl. [dostęp 2015-08-18].
- ↑ Mark Davis: 1st Polish Armoured Division. fireandfury.com. [dostęp 2015-08-18]. (ang.).
- ↑ Polish War Grave – Edinburgh, Scotland Marian Stanisław Wieroński. derekcrowe.com. [dostęp 2015-08-18]. (ang.).
- ↑ Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 529.
- ↑ Grudziński 1990 ↓, s. 262.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Grudziński 1990 ↓, s. 285.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
Bibliografia edytuj
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1 lipca 1933. Warszawa: Przegląd Piechoty, 1933.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwca 1935. Dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa, 1935. [dostęp 2016-06-05].
- Rozkazy dzienne 1 Samodzielnej Brygady Strzelców i 1 Dywizji Grenadierów, sygn. R.27. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1943. [dostęp 2017-01-14].
- Rozkazy dzienne 1 Batalionu Strzelców Podhalańskich, sygn. R.19. [dostęp 2016-09-21].
- Tadeusz Kryska-Karski, Henryk Barański: Piechota Polska 1939–1945 Zeszyt nr 4. Londyn: 1971.
- Antoni Grudziński: Lista żołnierzy odznaczonych zestawiona na podstawie Dzienników Personalnych Naczelnego Wodza i Ministra Obrony Narodowej oraz Rozkazów Dziennych 1 Dywizji Pancernej. W: Stanisław Maczek: Od podwody do czołga. Wyd. III (I krajowe). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1990, s. 249–293.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.