Mariel (1980)
Mariel – kubańska fregata radzieckiego projektu 1159T (w kodzie NATO: Koni II), z końcowego okresu zimnej wojny. Nosiła numer burtowy 350. Wodowana w 1980 roku, weszła do służby w Rewolucyjnej Marynarce Wojennej Kuby w 1981 roku. Wycofana ze służby w 1997 roku.
 „Mariel” podczas podróży na Kubę z radzieckim numerem burtowym w 1981 | |
| Klasa |
fregata |
|---|---|
| Projekt | |
| Oznaczenie NATO |
Koni |
| Historia | |
| Stocznia |
Stocznia im. Gorkiego, Zielonodolsk |
| Położenie stępki |
17 lipca 1979 |
| Wodowanie |
21 czerwca 1980 |
 MW ZSRR
| |
| Nazwa |
SKR-28 |
| Wejście do służby |
30 grudnia 1980 |
| Wycofanie ze służby |
wrzesień 1981 |
 Kuba
| |
| Nazwa |
Mariel |
| Wejście do służby |
23 września 1981 |
| Wycofanie ze służby |
1997 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa 1520 t |
| Długość |
96,51 m |
| Szerokość |
12,56 m |
| Zanurzenie |
5,47 m |
| Napęd | |
| CODAG: 1 turbina gazowa o mocy 20 000 KM, 2 silniki wysokoprężne o mocy 16 000 KM, 3 śruby | |
| Prędkość |
29 węzłów |
| Zasięg |
4000 Mm przy prędkości 14 w. |
| Uzbrojenie | |
| 1×II wyrzutnia pocisków plot. Osa-M (20 rakiet) 4 działa plot. 76 mm AK-726 (2×II) 4 działka plot. 30 mm AK-230 (2×II) 2 wyrzutnie rbg RBU-6000 (2×XII) (120 rbg) | |
| Załoga |
108 |
Budowa edytuj
Fregata „Mariel” była pierwszą z trzech jednostek radzieckiego projektu 1159T (w kodzie NATO: Koni II) zbudowanych dla Kuby na przełomie lat 70/80. XX wieku[1]. Stanowiły one typ małych fregat rakietowych budowanych w ZSRR wyłącznie na eksport dla zaprzyjaźnionych państw[2]. Odmiana projektu 1159T stanowiła wariant tropikalny[1].
Stępkę pod budowę okrętu położono 17 lipca 1979 roku w stoczni nr 340 im. Gorkiego w Zielonodolsku, pod numerem stoczniowym 251, a kadłub wodowano 21 czerwca 1980 roku[2]. Zgodnie z radziecką praktyką, po ukończeniu tymczasowo wcielono ją do służby w marynarce ZSRR 30 grudnia 1980 roku pod radzieckim oznaczeniem SKR-28 i przypisano do Floty Czarnomorskiej[3].
Opis edytuj
Skrócony opis ogólny edytuj
Okręt miał kadłub gładkopokładowy, stalowy, z nadbudówką na śródokręciu ze stopów lekkich[3]. Na pokładzie dziobowym i rufowym umieszczone były pojedyncze wieże artylerii uniwersalnej, a na pokładówce przed rufową wieżą, wysuwana wyrzutnia rakiet przeciwlotniczych Osa-M. Wyporność standardowa wynosiła 1520 ton, a pełna 1673 tony[4]. Długość wynosiła 96,51 m, szerokość 12,56 m, a zanurzenie maksymalne 5,47 m[4]. Załoga liczyła 108 osób[4][a].
Siłownia była w układzie CODAG i składała się z dwóch marszowych silników wysokoprężnych 68W o mocy łącznej 16 000 KM, napędzających dwie śruby, oraz turbiny gazowej mocy szczytowej M-8G o mocy 20 000 KM, napędzającej środkową śrubę[5]. Napęd pozwalał na osiągnięcie prędkości maksymalnej 29 węzłów oraz zasięgu 4000 mil morskich przy prędkości ekonomicznej 14 w lub 1900 Mm przy prędkości maksymalnej[4].
Uzbrojenie i wyposażenie edytuj
Główne uzbrojenie artyleryjskie stanowiły cztery armaty uniwersalne kalibru 76 mm w dwóch dwudziałowych wieżach AK-726, z zapasem 1200 nabojów[4]. Ich ogniem kierował radar artyleryjski MR-105 Turiel[4]. Uzbrojenie artyleryjskie uzupełniały cztery działka przeciwlotnicze kalibru 30 mm w dwóch dwudziałowych wieżach AK-230, sprzężone z radarem kierowania ogniem MR-104 Ryś[4] (według źródeł zachodnich, „Mariel” jako jedyna miała zamiast dwóch działek AK-230 dwa sześciolufowe działka systemu Gatlinga AK-630)[6]. Uzbrojenie rakietowe stanowiła dwuprowadnicowa wyrzutnia ZIF-122 dla rakiet przeciwlotniczych bliskiego zasięgu systemu Osa-M, z zapasem 20 pocisków 9M33[4].
Do zwalczania okrętów podwodnych służyły dwie dwunastoprowadnicowe wyrzutnie RBU-6000 Smiercz-2 rakietowych bomb głębinowych, z zapasem 120 bomb RGB-60[4]. Uzupełniały je dwie zrzutnie dla 12 bomb głębinowych B-1[4]. Okręt mógł zabrać 14 min na torach minowych[4][b].
Wyposażenie radiolokacyjne, oprócz systemów kierowania ogniem, stanowiła stacja radiolokacyjna dozoru ogólnego MR-302 i stacja wyszukiwania celów Fut-N[4]. Ponadto okręt miał radar nawigacyjny Don-2[4]. Do wykrywania okrętów podwodnych służyła stacja hydrolokacyjna MG-311 Wyczerga[4]. Okręt miał też wyposażenie walki radioelektronicznej w postaci stację rozpoznawczej Bizań-4B[4]. Do walki elektronicznej służyły nadto dwie szesnastoprowadnicowe wyrzutnie celów pozornych PK-16[6].
Służba edytuj
Fregata wypłynęła na Kubę jeszcze pod banderą radziecką, jako SKR-28, z tymczasowym numerem burtowym 864, przepływając z Morza Czarnego przez Bosfor 29 lipca 1981 roku[6]. 23 września 1981 roku została wcielona do służby kubańskiej[7][c]. Otrzymała nazwę „Mariel” i stały numer burtowy 350[7][6].
Fregata bazowała w Cienfuegos[8]. Informacje o jej służbie nie były ujawniane i nie są bliżej znane w publikacjach[7]. W związku z kryzysem gospodarczym na Kubie w latach 90., większość jej okrętów utraciła sprawność[8]. W konsekwencji, „Mariel” została wycofana ze służby w 1997 roku[7].
Uwagi edytuj
- ↑ Według źródeł zachodnich, załoga liczyła 110 osób (Jane’s Fighting Ships 1986-87 ↓, s. 124).
- ↑ Według innych źródeł, mógł zabierać 22 miny (Jane’s Fighting Ships 1986-87 ↓, s. 124).
- ↑ Według Jane’s Fighting Ships 1986-87 ↓, s. 124, przetransferowana z Morza Czarnego 24 września 1981.
Przypisy edytuj
- ↑ a b Rochowicz 2020 ↓, s. 52-53.
- ↑ a b Rochowicz 2020 ↓, s. 45-46.
- ↑ a b Rochowicz 2020 ↓, s. 46.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Rochowicz 2020 ↓, s. 47.
- ↑ Rochowicz 2020 ↓, s. 46-47.
- ↑ a b c d Jane’s Fighting Ships 1986-87 ↓, s. 124.
- ↑ a b c d Rochowicz 2020 ↓, s. 53-54.
- ↑ a b Jane’s Fighting Ships 1996–97 ↓, s. 153.
Bibliografia edytuj
- Jane’s Fighting Ships 1986-87. John Moore (red.). Londyn: Jane’s Publishing Company, 1986. ISBN 0-7106-0828-4. (ang.).
- Jane’s Fighting Ships 1996-97. Richard Sharpe (red.). Londyn: Jane’s Information Group, 1986. ISBN 0-7106-1355-5. (ang.).
- Robert Rochowicz. Fregaty na eksport. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 1-2/2020. XXV (196), s. 44-54, styczeń – luty 2020. ISSN 1426-529X.